با نزدیک شدن به چهلوسومین دوره این جشنواره، بنیاد سینمایی فارابی با مجموعهای از فیلمهای جدید و متنوع در پی جلب توجه مخاطبان و منتقدان است. هرچند در سالهای اخیر، این بنیاد با چالشهایی همچون نیاز به شفافسازی در عملکرد و پاسخگویی به برخی از انتقادات مواجه بوده است. فارابی هم مثل هر نهاد دیگری، فراز و فرودهای خودش را تجربه کرده و تلاش میکند تا بهترین عملکردش را در جشنوارههای فجر به نمایش بگذارد. گروهی از منتقدان، منسجم نبودن سرمایهگذاریهای فارابی را مورد نقد قرار دادهاند؛ اما این بنیاد تلاش میکند تصویر چهره سینمای ایران به مثابه یک سینمای متکثر و متنوع را حفظ کند.
اکنون بسیاری منتظرند تا ببینند آیا این بنیاد، با رویکردهای تازه و تولیدات متنوع قادر خواهد بود اعتماد جامعه سینمایی و مخاطبان را به خود جلب کرده و همزمان در رقابت جهانی نیز همچنان پرچمدار سینمای ایران باقی بماند یا خیر.
بنیاد سینمایی فارابی بهعنوان یکی از اصلیترین نهادهای سینمایی ایران و بازوی اجرایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیش از چهل سال فعالیت، تأثیر عمیقی بر صنعت سینما و مسیر هنری فیلمسازی در کشور داشته است. این بنیاد که در سال ۱۳۶۲ تأسیس شد، هدف اصلیاش حمایت از تولید آثار فرهنگی و هنری با محوریت ترویج ارزشهای ایرانی و اسلامی است. از بدو تأسیس تاکنون، بنیاد فارابی با ارائه حمایتهای مالی و فنی به فیلمسازان بهویژه فیلمسازان جوان و مستقل، بستری برای تولید و نمایش آثار سینمایی ایجاد کرده و در جهت ارتقای کیفیت فیلمها و مطابقت آنها با فرهنگ و سلیقه مخاطبان ایرانی کوشیده است.
حمایت از فیلمسازان و تنوع آثار سینمایی
فارابی از ابتدا سعی کرده با تأمین تسهیلات، بودجههای حمایتی، استودیوهای مجهز و فناوریهای نوین، شرایطی مناسب برای تولید آثار سینمایی در حوزههای گوناگون فراهم آورد. این بنیاد در جهت ارتقای سطح کیفی آثار و حمایت از تولیداتی در ژانرهای دفاع مقدس، اجتماعی، تاریخی و فیلمهای معناگرا، همواره نقشی محوری ایفا کرده است. در مسیر کشف و حمایت از استعدادهای جدید در حوزه فیلمسازی، بنیاد فارابی به ایجاد فضایی پویا و نوآورانه در سینمای ایران کمک شایانی کرده و به همین دلیل بهعنوان پشتیبان اصلی سینماگران در کشور شناخته میشود.
نقش بنیاد فارابی در جشنواره فیلم فجر
جشنواره فیلم فجر بهعنوان مهمترین رویداد سینمایی ایران، همیشه بستر نمایش آثار متنوعی از سینماگران ایرانی بوده است. بنیاد فارابی نیز هر سال با حمایت از فیلمهای مختلف در این جشنواره حضوری پررنگ دارد و با تولید و ارائه فیلمهای جدید، در پی کسب توجه داوران و مخاطبان سینما است. در چهلوسومین جشنواره فیلم فجر، بنیاد فارابی با هشت اثر در گونههای مختلف آماده رقابت است. «صیاد» به کارگردانی جواد افشار و تهیهکنندگی محمدرضا شفیعی، «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی و تهیهکنندگی مهاجر توحیدپرست، مستند سینمایی «مردمان آنسوی رودخانه» به کارگردانی و تهیهکنندگی حبیب احمدزاده، مستند سینمایی «بیمارستان شفا» به کارگردانی و تهیهکنندگی مرتضی شعبانی، «زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدرعاملی و تهیهکنندگی سید مازیار هاشمی، «هرچی تو بگی» به کارگردانی و تهیهکنندگی مرتضی آتشزمزم، «بامبولک» به کارگردانی آرش معیریان و تهیهکنندگی بهروز مفید و «دختر برقی» به کارگردانی و تهیهکنندگی حسین قناعت، ترکیب آثار مورد حمایت فارابی برای جشنواره فجر پیش رو را تشکیل میدهند که ترکیبی متنوع و جذاب است.
فارابی از طریق حمایت از فیلمهای متنوع و تلاش برای معرفی آثار نوآورانه، به دنبال تقویت پایههای سینمای فرهنگی ایران و ارتقای دیدگاههای هنری نسل جدید فیلمسازان است.
این بنیاد همچنین با نمایش آثاری از سینماگران مختلف و ایجاد فضای رقابتی سالم، بستری برای عرضه موضوعات و ژانرهای مختلف از جمله فیلمهای کودک و نوجوان فراهم کرده که این تنوع موضوعی، توجه مخاطبان گستردهای را به خود جلب کرده است.
شفافیت و پاسخ به انتقادات
یکی از چالشهای مهمی که فارابی در سالهای اخیر با آن مواجه شده، مسأله شفافیت در عملکرد و نحوه تخصیص بودجهها است. این بنیاد همواره تحت فشارهای اجتماعی و رسانهای در جهت شفافسازی فعالیتهای مالی و فرهنگی قرار داشته است؛ هرچند که تلاش کرده با اعلام عمومی صورتهای مالی و ریز هزینهها، نظر مخاطبان را جلب کند و در مسیر شفافیت گام بردارند. برخی از منتقدان اما معتقدند که بنیاد سینمایی فارابی باید اطلاعات دقیقتری از نحوه انتخاب پروژهها و عملکرد فیلمهای حمایتی ارائه کند تا جامعه سینمایی و عموم مردم نسبت به نحوه تخصیص منابع این بنیاد آگاهی بیشتری داشته باشند.
این انتقادات باعث شده که فارابی تلاش کند با ارائه گزارشهای دقیق و شفافسازی عملکرد خود، اعتماد جامعه سینمایی و مخاطبان را جلب کند. با وجود تلاشهایی که در این زمینه انجام شده، انتظار میرود که بنیاد فارابی با اتخاذ سیاستهای روشن و ارائه گزارشهای شفافتر، بتواند به سوالهای و نگرانیهای منتقدان پاسخ دهد و بر چالشهای پیش روی خود فائق آید.
حضور فارابی در جشنواره فجر پیشرو و امید به تحولی تازه
جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۳ امسال با تغییرات مدیریتی و انتصاب منوچهر شاهسواری بهعنوان دبیر جدید، مورد توجه ویژه اهالی سینما قرار گرفته است. این تغییرات که با رویکردهای جدید مدیریتی و برنامههای تازه همراه است، جشنواره را به سمتی سوق داده تا نسل جدید فیلمسازان و آثار برجسته ایرانی بتوانند حضور مؤثری داشته باشند. در این جشنواره، بنیاد فارابی با مجموعهای از آثار متنوع و جدید، آماده است که بار دیگر با حمایت از فیلمهای باکیفیت و فرهنگی، نقش پررنگی در این رویداد ایفا کند و امید است که با این حضور، توجه مخاطبان و منتقدان جلب شود. حضور بنیاد فارابی در جشنواره فیلم فجر پیشرو، فرصتی است برای بازسازی اعتماد هنرمندان و مخاطبانی که در سالهای اخیر به دلیل برخی سیاستها و مشکلات از این جشنواره فاصله گرفته بودند.
فارابی و ترویج سینمای ایران در عرصه بینالمللی
علاوه بر تأثیرگذاری در سینمای داخلی، بنیاد فارابی همواره تلاش کرده است با افزایش تعاملات بینالمللی، بازارهای جدیدی برای فیلمهای ایرانی فراهم آورد. این بنیاد با حمایت از تولیدات باکیفیت و نمایش آنها در جشنوارههای بینالمللی، توانسته است جایگاه سینمای ایران را در سطح جهانی بهبود بخشد و زمینههای حضور سینمای ایران در مجامع بینالمللی را مهیا کند. حمایت از آثار سینمایی که در جشنوارههای بینالمللی مطرح شدهاند و نشاندهنده توانمندیهای سینمای ایران هستند، یکی دیگر از نقشهای بنیاد فارابی است که در شناساندن فرهنگ و هنر ایرانی به مخاطبان جهانی تأثیر بسزایی داشته است.
بنیاد سینمایی فارابی با گذشت بیش از چهار دهه فعالیت، همچنان بهعنوان یکی از پایههای اصلی سینمای ایران نقشی مهم و کلیدی در تربیت نسل جدید سینماگران و گسترش سینمای فرهنگی و هنری ایفا میکند. حضور پررنگ این بنیاد در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۳، امیدها را برای ارتقای سینمای ایران و بازسازی اعتماد مخاطبان به جشنواره فجر و دستاوردهای سینمای داخلی زنده میکند. با توجه به برنامهها و سیاستهای جدید، فارابی این فرصت را دارد که با حمایت از تولیدات باکیفیت، هم در جلب توجه داخلی و هم در جذب مخاطبان خارجی موفقتر از همیشه عمل کند. این رویداد فرهنگی مهم با توجه به سیاستهای تازه و حضور آثار متنوع، میتواند نمایشی غنی از توانمندیهای سینمای ایران باشد و این فرصت را برای سینمای کشور فراهم کند
فارابی احیا می شود؟
محمدامین نجفیان/ در طول بیش از چهار دهه، بنیاد سینمایی فارابی همواره بهعنوان ستون مهم و مؤثری در عرصه سینمای ایران شناخته شده است. این نهاد از بدو تأسیس، نقشی جدی در توسعه فرهنگی سینما ایفا کرده و با حمایتهای گسترده و سرمایهگذاریهای هدفمند، مسیر رشد و پویایی را برای فیلمسازان ایرانی فراهم کرده است. در این میان، رویکرد فارابی نهتنها بر حمایتهای مالی و ارائه زیرساختهای تولید فیلم متمرکز بوده، بلکه با تأکید بر کیفیت آثار و ترویج ارزشهای ملی و مذهبی، کوشیده تا سینمای ایران را به عرصه بینالمللی نیز وارد کند. جشنواره فیلم فجر که به عنوان بزرگترین رویداد سینمایی کشور شناخته میشود، همواره فرصتی طلایی برای فارابی بوده تا با ارائه آثار متنوع، از فیلمهای اجتماعی گرفته تا آثار کودک و نوجوان، جایگاه فرهنگی خود را تثبیت کند.
صاحبخبر -
∎