صنعت خودروسازی ایران، به‌ویژه ایران‌خودرو به عنوان یکی از ارکان کلیدی اقتصاد کشور، با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. از مهم‌ترین آنها ساختار دولتی است و بی‌تصمیمی دولت در واگذاری مدیریت به بخش خصوصی مانع از نوآوری و بهبود کیفیت و... می‌شود. در این راستا تحول در ساختار مدیریت از دولتی به خصوصی و حرکت به سوی اقتصاد‌محور (خودروهای اقتصادی) می‌تواند راهگشای مشکلات موجود باشد.
وضعیت کنونی صنعت خودروسازی ایران
صنعت خودروسازی در ایران به دلیل مدیریت دولتی و عدم رقابت‌پذیری با مشکلاتی جدی مواجه است. کیفیت پایین محصولات، قیمت‌های غیرمنصفانه و عدم تنوع در تولیدات، موجب نارضایتی مصرف‌کنندگان و کاهش سهم بازار شده است. همچنین تحریم‌های بین‌المللی و وابستگی به واردات قطعات، این صنعت را تحت فشار قرار داده و مانع از توسعه آن شده است.
مدیریت خصوصی؛ کلید موفقیت
مدیریت خصوصی می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای تحول در صنعت خودروسازی ایران مطرح شود. بخش خصوصی با انگیزه‌های اقتصادی و توانایی بالا در شناسایی نیازهای بازار، می‌تواند فرایندهای تولید را بهینه کند. این تغییر در مدیریت به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر خواهد شد. در‌واقع، شرکت‌های خصوصی با تمرکز بر کیفیت و نوآوری، قادر خواهند بود محصولات متنوع‌تری را به بازار عرضه کنند.
اقتصادی‌بودن تولید؛ الزامی برای بقا
برای اینکه صنعت خودروسازی به یک بخش اقتصادی تبدیل شود، لازم است هزینه‌های تولید کاهش یابد. این امر فقط با استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه‌سازی فرایندهای تولید ممکن است. همچنین توجه به نیازهای واقعی بازار و تولید خودروهای باکیفیت و قیمت مناسب می‌تواند به افزایش فروش و سهم بازار کمک کند.
تنوع محصولات؛ پاسخ به نیازهای بازار
یکی از نقاط ضعف صنعت خودروسازی ایران، عدم تنوع در محصولات است. با توجه به تغییرات سریع در سلیقه‌ها و نیازهای مصرف‌کنندگان، تنوع محصولات امری ضروری است. بخش خصوصی می‌تواند با شناسایی این نیازها و تولید خودروهای متنوع‌تر نه‌تنها بازار داخلی، بلکه بازارهای صادراتی را نیز هدف قرار دهد. این امر می‌تواند به افزایش درآمدها و رونق اقتصادی منجر شود.
جذب سرمایه‌گذاری؛ موتور محرک تحول
تحول در صنعت خودروسازی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است. ایجاد محیطی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی می‌تواند نقش مهمی در توسعه این صنعت ایفا کند. دولت باید با تسهیل قوانین و کاهش بوروکراسی، زمینه را برای ورود سرمایه‌گذاران فراهم کند. این سرمایه‌گذاری‌ها می‌توانند به توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای فناوری‌ها و افزایش ظرفیت تولید منجر شوند.
چالش‌ها و موانع پیش‌رو
با وجود تمام مزایای تحول در صنعت خودروسازی، چالش‌هایی نیز وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. عدم شفافیت قوانین، فساد اداری و مشکلات مالی از‌جمله موانع جدی هستند که باید برطرف شوند. دولت باید با اتخاذ سیاست‌های حمایتی و اصلاحات لازم، زمینه را برای فعالیت‌های مؤثر بخش خصوصی فراهم کند.
نتیجه‌گیری
تحول در صنعت خودروسازی ایران به‌ویژه ایران‌خودرو با محوریت مدیریت خصوصی و اقتصادی‌بودن می‌تواند به خروج از رکود اقتصادی و رونق تولید کمک کند. با بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود و توانمندی‌های بخش خصوصی، این صنعت قادر خواهد بود به رشد پایدار و توسعه اقتصادی کشور منجر شود. بنابراین، اتخاذ سیاست‌های حمایتی و اصلاحات لازم از سوی دولت امری ضروری است تا بتوان به هدف نهایی یعنی تولید خودروهای با کیفیت و اقتصادی دست یافت. این تحول نه‌تنها می‌تواند به‌نفع مصرف‌کنندگان باشد، بلکه به ایجاد اشتغال و افزایش صادرات نیز کمک خواهد کرد. در نهایت، آینده‌ای روشن برای صنعت خودروسازی ایران در گرو همکاری میان دولت و بخش خصوصی متصور است. اکنون وزارت صمت متهم به تعلل در واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به عنوان زیان‌ده‌ترین شرکت دولتی میان هزاران شرکت دولتی است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در داخل وزارت صمت اسیر دست مدیرانی است که نمی‌خواهند حاکمیت دولت بر شرکت زیان‌ده ایران‌خودرو پایان یابد و همچنان اصرار بر ادامه روند کنونی دارند. به قیمت هزینه‌کردن از جیب مردم و پاسخ‌گو‌نبودن، این مدیران حتی حاضرند دستور صریح رهبری در بهمن 1402 مبنی بر واگذاری مدیریت ایران‌خودرو و رئیس دولت چهاردهم را هم نادیده بگیرند.