صاحب‌خبر - گروه اقتصادی: دیروز با حضور رئیس کل بانک مرکزی رسما شبکه میر روسیه به شبکه بانکی ایران (شتاب) وصل شد. با اتصال شبکه میر روسیه به شتاب، کارت‌های ایرانی در خودپردازهای روسیه قابل استفاده خواهد شد، بنابراین هر فردی می‌تواند وجوه خود را از کارت‌های ایرانی به صورت روبل از خودپردازهای روسیه دریافت کند. تیر 1403 در نشست دوجانبه روسای بانک مرکزی ایران و روسیه در حاشیه کنگره مالی روسیه، خبر امضای نخستین قرارداد پیمان پولی دوجانبه به منظور تأمین نقدینگی به پول‌های ملی برای تبادلات تجاری میان ایران و روسیه منتشر شد و محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به افتتاح زیرساخت معاملات توافقی ریال برون‌مرزی (ریال آفشور) در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در آینده نزدیک، گفت: در نشست دوجانبه با رئیس کل بانک مرکزی روسیه، الزامات اتصال شبکه پرداخت کارتی میر روسیه به شبکه شتاب ایران نهایی شده است. اتصال شبکه میر روسیه به شبکه شتاب ایران می‌تواند تأثیرات مثبتی بر معاملات بین 2 کشور داشته باشد. این اتصال می‌تواند به افزایش تجارت الکترونیک و ارتقای ارتباط داده‌ها بین ۲ کشور و همچنین بهبود خدمات مالی و بانکی برای مراقبان و مشتریان ۲ کشور کمک کند. با پیمان پولی مبادلات بر اساس ارزهای محلی ریال و روبل نیازی نیست از ارز دیگری استفاده شود و شروعی برای جهش در مبادلات تجاری کشور خواهد بود. شبکه مبادله مشترک، بسیاری از خطرات ناشی از تبدیل ارز و مبادلات با سایر ارزها را پوشش می‌دهد، لذا این مهم برای تجار ایرانی و سرمایه‌گذاران روس بسیار مطلوب است. اتصال شبکه‌های پرداخت میر روسیه و شتاب ایران می‌تواند به ‌عنوان یک رویداد مهم در تقویت روابط تجاری و مالی بین ۲ کشور تلقی شود. این ارتباط نه‌تنها تسهیلگر تراکنش‌های مالی بین ۲ کشور است، بلکه امکان افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری را نیز فراهم می‌کند. شبکه میر روسیه و شبکه شتاب ایران، هر ۲ به ‌عنوان سیستم‌های ملی پرداخت در کشورهای خود عمل می‌کنند. این شبکه‌ها امکان انجام تراکنش‌های مالی الکترونیک را برای شهروندان و کسب‌وکارها فراهم می‌کنند. با اتصال این ۲ شبکه، انتظار می‌رود تعاملات مالی بین ۲ کشور ساده‌تر و سریع‌تر شود. *** تسهیل تراکنش‌های مالی با میر یکی از مهم‌ترین مزایای اتصال میر روسیه و شتاب ایران تسهیل تراکنش‌های مالی بین ۲ کشور است. این اتصال می‌تواند هزینه‌ها و زمان لازم برای انجام تراکنش‌های مالی را کاهش دهد. با استفاده از کارت‌های بانکی میر در ایران و کارت‌های شتاب در روسیه، کاربران می‌توانند براحتی تراکنش‌های خود را انجام دهند. در این مرحله کارت‌های بانکی شبکه شتاب ایران در قالب طرح کارت هوشمند همراه بانکی (کهربا) در همه خودپردازهای کشور روسیه قابل استفاده خواهد بود و اتباع ایرانی خواهند توانست با کارت‌های بانکی خود از خودپردازهای روسیه اسکناس روبل دریافت کنند. همچنین با پیوستن ایران به سامانه پرداخت MIR (جایگزین روسی برای ویزا و مستر کارت) ایرانیان از اواخر مرداد 1403 می‌توانند با کارت‌های بانکی ایرانی از دستگاه‌های خودپرداز روسیه پول برداشت ‌کنند. * افزایش همکاری‌های تجاری با تسهیل تراکنش‌های مالی، همکاری‌های تجاری بین ۲ کشور نیز افزایش خواهد یافت و کسب‌وکارها می‌توانند براحتی و با هزینه کمتر، کالاها و خدمات خود را صادر کنند. این موضوع می‌تواند به افزایش حجم تجارت بین ۲ کشور کمک کند و فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارها فراهم آورد. در واقع تراکنش بین شبکه شتاب و شبکه میر و دریافت روبل در روسیه، به مأخذ نرخ نیما معامله خواهد شد، در نتیجه ما معامله روبل به نرخ نیما در روسیه خواهیم داشت که دسترسی واردکننده به روبل وارداتی را افزایش می‌دهد و واردات از روسیه به ایران افزایش می‌یابد. به این ترتیب پول ایران با این توافق برای استفاده تجار بدون ریسک می‌شود. وقتی این زیرساخت وجود داشته باشد، تجار دیگر نیاز به دلار و یورو نخواهند داشت. ریالی را که اینجا صادرکنندگان به دست می‌آورند، ریال برون‌مرزی است که می‌توانند در مرکز مبادله ارز و طلا همچنان که رئیس کل بانک مرکزی اشاره کرد، به نرخ توافقی به ریال عادی تبدیل کنند، بنابراین یک مشوق صادراتی برای صادرکنندگان به روسیه فراهم می‌شود و از همین خط برای پرداخت‌های کارتی بین ۲ کشور هم استفاده خواهد شد. اتصال شبکه‌های پرداخت می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی نیز کمک کند. با کاهش پیچیدگی‌های مالی و بانکی، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند با اطمینان بیشتری در پروژه‌های اقتصادی در ایران و روسیه سرمایه‌گذاری کنند. این موضوع می‌تواند به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی در 2 کشور منجر شود. بانک‌های ۲ کشور روابط کارگزاری پول ملی بین هم ایجاد کرده بودند. بانک‌های تجاری و زیرساخت‌های پیام‌رسان بانکی ۲ کشور هم سال گذشته به هم متصل شدند، بنابراین همه بانک‌های ایرانی با همه بانک‌های روسی امکان تبادل پیام‌های استاندارد بانکی اعم از ال‌سی و حواله بانکی را پیدا کرده‌اند که این مساله به افزایش سرمایه‌گذاری منجر خواهد شد. *** نقش کارت‌های بانکی میر در تجارت یکتای‌قرابایی درباره تجارت توسط کارت‌های شبکه بانکی میر اظهار داشت: این راهکار هنوز عملیاتی نشده است اما در مراحل نهایی قرار دارد. با فعال شدن کارت‌های میر در ایران، تجار روس می‌توانند براحتی در ایران تبادلات مالی انجام دهند که این امر به افزایش مبادلات تجاری کمک شایانی خواهد کرد. نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه اشاره کرد: رؤسای بانک مرکزی 2 کشور به دنبال نهایی کردن سیستم مبادلات مالی هستند و دیدارهای اخیر در همین راستا انجام شده است. این مذاکرات می‌تواند به تسهیل هرچه بیشتر تبادلات تجاری و مالی بین 2 کشور منجر شود. وی تأکید کرد: تجار بارها از دوره آقای سیف تاکنون درباره مشکلات چندنرخی بودن ارز به مسؤولان اطلاع‌رسانی کرده‌اند و اتاق مشترک و بخش خصوصی در تمام این دوره بر لزوم نزدیک شدن نرخ‌های ارز به یکدیگر برای حل این مشکلات تأکید داشته‌اند. وی ابراز امیدواری کرد با پیگیری‌های جدید، شاهد رشد بزرگی در تجارت بین ایران و روسیه باشیم. این فعال حوزه تجارت بین‌الملل در پایان گفت‌: اجرای سیاست‌هایی مانند ریال آفشور و تسهیل مبادلات جهانی در کنار تثبیت نرخ ارز می‌تواند به کاهش رانت‌ها و هدایت اقتصاد به سوی فعالیت‌های تجاری واقعی و کسب سودهای اقتصادی واقعی کمک کند. اتصال شبکه میر روسیه به شتاب ایران می‌تواند به ‌طور قابل‌توجهی به تقویت روابط اقتصادی و تجاری بین 2 کشور کمک کند. این ارتباط نه‌تنها به کاهش هزینه‌های تبادلات مالی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین ایران و روسیه باشد. با توجه به رویکرد مثبت دولت جدید و تلاش‌های 2 کشور برای نزدیک کردن نرخ ارزهای مختلف، انتظار می‌رود این همکاری‌ها در آینده‌ای نزدیک به نتیجه برسد و اثرات مثبتی بر اقتصاد 2 کشور داشته باشد. همین الان شبکه میر روسیه به 11 و 12 کشور اقماری متصل ‌است. یعنی شبکه روسیه اگرچه دیرتر از ما به وجود آمده ولی به لحاظ اتصالش با کشورهای حوزه اقماری خود خیلی از ایران جلوتر است. در واقع با این شبکه ارتباط برقرار شده تا بلافاصله روابط مالی افزایش یابد. با فاصله‌های زمانی خیلی کوتاه شبکه شتاب ایران نیز به ۱۱ کشور دیگر متصل خواهد شد، به همین دلیل ارتباط با اتحادیه اوراسیا تسهیل خواهد شد. حتی کشورهایی مثل مصر هستند که به این شبکه متصل هستند. علاوه بر این ما باید این الگو را برای تعامل با کشورهایی که مراودات اقتصادی بسیار بالایی با آنهایی داریم مثل عراق و افغانستان هم سرلوحه قرار دهیم. این الگو علاوه بر اینکه می‌تواند انتقال تکنولوژی و تجارت را تسهیل کند، به توسعه روابط فرهنگی و اجتماعی نیز کمک می‌کند. *** آثار اتصال میر به معاملات باایران در سال‌های اخیر، روابط تجاری و اقتصادی ایران و روسیه به دلیل تحریم‌های یک‌طرفه آمریکا علیه ۲ کشور و نیاز به افزایش همکاری‌های اقتصادی به ‌طور قابل ‌توجهی تقویت شده است. روشنعلی یکتای‌قرابایی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در مصاحبه‌ای با «وطن امروز» با اشاره به نهایی شدن این روند و اتصال این 2 سیستم بانکی، به بررسی آخرین تحولات تجاری بین ایران و روسیه و موضوع فعال‌سازی ریال آفشور و استفاده از شبکه میر در 2 کشور پرداخت. وی در این باره گفت: ایران و روسیه از گذشته رایزنی‌هایی در رابطه با افزایش مبادلات تجاری و استفاده از ارزهای محلی برای کاهش هزینه‌های تجارت داشتند. با توجه به اینکه 2 کشور تحت تحریم‌های یک‌طرفه آمریکا قرار دارند، این تبادلات تجاری اهمیت زیادی یافته و روابط بین 2 کشور بویژه در سال‌های اخیر نزدیک‌تر شده است. * نقش بانک‌های مرکزی در تسهیل تبادلات مالی 2 بانک مرکزی ایران و روسیه در حال نهایی کردن راهکار آفشور هستند. اخیرا رئیس بانک مرکزی ایران در سفری به روسیه بر سر ریال آفشور با بانک مرکزی روسیه به مذاکرات نهایی دست یافتند. * فعال‌سازی سیستم مالی میر روسیه در ایران سیستم مالی میر روسیه برای تجاری که در آن کشور فعالیت می‌کنند فعال شده و بزودی قرار است همان سیستم در ایران نیز آغاز به کار کند. این سیستم به تجار روس و ایرانی امکان پرداخت و دریافت با ارزهای محلی را می‌دهد و می‌تواند به کاهش هزینه‌های تبادلات مالی کمک کند. * رویکرد دولت جدید و چالش‌های پیش ‌رو رویکرد دولت جدید ایران نسبت به این گونه توافقات کاملا مثبت است و این شیوه تبادل در سطوح حاکمیت هر 2 کشور مورد تأیید و تأکید قرار دارد اما بزرگ‌ترین مشکل در پیاده‌سازی این مکانیزم، چندنرخی بودن ارز در ایران و تفاوت نرخ نیما با بازار غیررسمی کشور است. این مشکل با سیاست وزارت اقتصاد در نزدیک کردن این 2 نرخ به هم در حال حل شدن است. در همین ارتباط یکتای‌قرابایی تأکید کرد: پاشنه آشیل ارتباط ارزهای محلی و روند این تبادلات، چندنرخی بودن ارز در کشور است. با نزدیک شدن نرخ نیمایی و بازار آزاد به هم، در مرحله اول موضوعات مبادلات بانکی و ارزی کشور رفع خواهد شد. وی افزود: اتصال شبکه میر روسیه به شتاب ایران می‌تواند به طرز چشم‌گیری به تسهیل تبادلات مالی و تجاری بین 2 کشور کمک کند. این اقدام نه‌تنها هزینه‌های مبادلات مالی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری نیز می‌شود. *** کاهش وابستگی به دلار و یورو یکی از اهداف اصلی این اتصال، کاهش وابستگی به دلار و یورو در تراکنش‌های مالی بین ۲ کشور است. با استفاده از شبکه‌های پرداخت ملی، می‌توان تراکنش‌ها را با استفاده از ارزهای محلی انجام داد. این موضوع می‌تواند به کاهش تأثیرات تحریم‌ها و نوسانات ارزی کمک کند. این یک رویکرد برای دلارزدایی و کاهش آسیب‌پذیری ناشی از خطرات تحریم توسط آمریکایی‌ها و در واقع یک اقدام تحریم‌ناپذیر است. پول‌های ملی کشورها دارای ریسک است و ابزارهای پوشش ریسک نیز وجود ندارد. بانک‌های مرکزی در یک رویکرد نوآورانه شروع کردند به اینکه با همدیگر قراردادهای سوآپ ببندند و با قراردادهای معاوضه، ریسک پول‌های ملی‌شان را پوشش دهند. ایران و روسیه توافق پیمان پولی امضا کرده‌اند به این ترتیب صادرکننده ایرانی صادراتش را با ریال انجام می‌دهد، چنانکه صادرکننده روس نیز با روبل این کار را انجام می‌دهد. * افزایش امنیت تراکنش‌ها اتصال شبکه‌های پرداخت ملی می‌تواند به افزایش امنیت تراکنش‌های مالی نیز منجر شود. با استفاده از سیستم‌های پرداخت داخلی و قوانین محلی، می‌توان امنیت بیشتری برای تراکنش‌های مالی ایجاد و از تقلب و سوءاستفاده جلوگیری کرد. اتصال شبکه میر روسیه به شتاب ایران یک گام مهم در تقویت روابط اقتصادی و تجاری 2 کشور است. این ارتباط می‌تواند به تسهیل تراکنش‌های مالی، افزایش همکاری‌های تجاری، جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و کاهش وابستگی به دلار و یورو کمک کند. با توجه به این مزایا، انتظار می‌رود این اتصال تأثیر مثبتی بر روابط مالی و تجاری بین ایران و روسیه داشته باشد. عموم کشورها علاوه بر شبکه مستقل بومی خود از زیرساخت مسترکارت و ویزا کارت هم برای ارتباطات برون‌مرزی‌شان استفاده می‌کنند. ایران یکی از کشورهای‌های قدیمی است که شبکه پرداخت کارتی و مستقل و بومی دارد که بیش از 20 سال قدمت دارد. الان یک ایرانی در این طرح می‌تواند با کارت شتاب خودش برود روسیه و خرید کند و یک روس هم می‌تواند با کارت خودش بیاید اینجا و خرید کند.∎​