سال‌ها بر این باور بودیم که حافظه و یادگیری، فقط نقطه قوت مغز هستند و علت اصلی این باور واقعیتی است که مغز ما، به ویژه سلول‌های آن، خاطرات را ذخیره می‌کنند.
با این حال، سلول‌های سایر قسمت‌های بدن نیز در این عملکرد حافظه سهیم هستند. توانایی سلول‌های غیرمغزی برای یادگیری و ایجاد خاطرات کشفی جذاب است و به ما درک جدیدی از مکانیسم‌های حافظه ارائه می‌دهد و راه را برای پیشرفت‌های بالقوه در یادگیری و درمان بیماری‌های مرتبط با حافظه هموار می‌کند.
یادگیری و حافظه به‌طور کلی تنها با مغز و سلول‌های مغز مرتبط است، اما سلول‌های دیگر بدن نیز می‌توانند یاد بگیرند و خاطرات را شکل دهند.
با بررسی ۲ نوع سلول غیر مغزی انسان، یکی از بافت عصبی و دیگری از بافت کلیه در محیطی آزمایشگاهی، فرآیند یادگیری فاصله‌دار شبیه‌سازی شد. این سلول‌ها در معرض الگوهای متفاوتی از سیگنال‌های شیمیایی قرار گرفتند که شبیه به قرار گرفتن سلول‌های مغز در معرض الگوهای انتقال‌دهنده‌های عصبی در زمانی است که اطلاعات جدیدی یاد می‌گیریم.
بخش جذاب این است که این سلول‌های غیر مغزی «ژن حافظه» را فعال می‌کنند، همان ژنی که سلول‌های مغز هنگام شناسایی الگوهای اطلاعاتی و سازماندهی مجدد ارتباطات خود برای ایجاد خاطرات فعال می‌کنند.
مشخص شد که این سلول‌ها می‌توانند تشخیص دهند که چه زمانی پالس‌های شیمیایی تکرار می‌شوند.
توانایی یادگیری از تکرار فاصله‌دار، منحصر به سلول‌های مغز نیست، اما در واقع، ممکن است ویژگی اساسی همه سلول‌ها باشد.
سلول‌های غیر مغزی نه فقط بینش جدیدی را برای مطالعه حافظه معرفی می‌کنند، بلکه نویدبخش مزایای بالقوه مرتبط با سلامتی است.
این کشف درهای جدیدی را برای درک نحوه عملکرد حافظه باز می‌کند و می‌تواند به راه‌های بهتری برای تقویت یادگیری و درمان مشکلات حافظه منجر شود.
حافظه می‌تواند در نگهداری و بازیابی اطلاعات به روش‌های مختلفی تقسیم شود و مکانیسم‌های پیچیده‌ای در مراحل یادگیری و حافظه نقش دارند که منجر به تغییرات بیوشیمیایی، ریخت‌شناسی و فیزیولوژیک در سطح سیناپسی و شبکه‌های عصبی می‌شود.
پدیده تسهیل سیناپسی و تقویت و تضعیف بلندمدت سیناپسی، اساسی‌ترین مکانیسم‌های درگیری در شکل‌گیری و تثبیت حافظه است.
منابع
برگرفته از مقاله "مسیرهای سلولی و مولکولی یادگیری و حافظه"، فاطمه علی پور، سیدمصطفی مدرس موسوی، طاهره قدیری و شاهین محمدصادقی
انتهای پیام