به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، «حسن طهرانی مقدم» ششم آبان سال ۱۳۳۸ در محله سرچشمه، تهران به دنیا آمد. زیر نظر آیت‌الله «سید علی لواسانی» امام جماعت مسجد «زینب کبرا»ی سرچشمه با معارف دینی آشنا شد و به همراه برادرانش در گروه سرود مسجد شروع به فعالیت کرد. این گروه سرود، هسته اصلی گروه سرودی بود که روز ۱۲ بهمن ۵۷ در فرودگاه مهرآباد به اجرای برنامه پرداخت.
آیت‌الله لواسانی در این‌باره می‌گوید: «محل ما خیابان امیرکبیر، کوچه آمیز محمود وزیر است. آنجا یک مسجد و یک حوزه علمیه داریم و خانه ما هم کنار مسجد است. وقتی می‌رفتیم برای نماز، کار‌های دیگری هم می‌کردیم. مثلا با نوجوانان کار می‌کردیم و برایشان برنامه داشتیم. یک گروه سرود هم درست کرده بودیم که روز‌های انقلاب برای خودش برو بیایی داشت. مسجد پر رونقی بود و بچه‌های خوبی در آن رفت و آمد می‌کردند. برخی که نمی‌آمدند، کسی را می‌فرستادم و می‌گفتم بگویید آقای لواسانی کارتان دارد. به دنبالشان می‌رفتیم. الحمدالله آن نسل حالا سردار و سرتیپ و متخصص شده‌اند و برای خودشان برو بیایی دارند، خدارا شکر.
سه برادر بودند. محمد آقا که خدا حفظشان کند الان هستند، حاج حسن آقا که یگانه بودند و شهید علی، برادر اینها. مادر خوب و متدینی دارند. خداحفظشان کند. اینها را آورد مسجد پیش ما. چقدر این حاج حسن آقا با اخلاص بود. ما با اینها مانوس بودیم و برایشان کلاس گذاشته بودیم و برایشان احکام می‌گفتیم. جقدر بچه‌های خوبی بودند.»
آیت‌الله «سید علی لواسانی» امام جماعت مسجد «زینب کبرا (س)»
حاج حسن طهرانی‌مقدم پس از پایان دوره تحصیلات متوسطه در رشته صنایع (برش قطعات صنعتی) در مقطع فوق دیپلم «مدرسه عالی تکنیکیوم» نفیسی پذیرفته شد. همزمان با اوج‌گیری فعالیت انقلابی، تحت تاثیر برادرش (محمد) به صف انقلابیون پیوست. او در روز‌های منجر به پیروزی انقلاب به اتفاق دوستانش در فعالیت‌های زیرزمینی، نارنجک‌های دستی می‌ساخت که با استفاده از سه راهی لوله آب تولید می‌شد. شب ۲۲ بهمن در میدان امام حسین (فوزیه سابق) با پرتاب نارنجک دستی یک خودروی نظامی ارتش را مصادره و سرهنگ سوار بر خودرو را به اسارت درآورد.
حسن طهرانی مقدم سال ۱۳۵۸، در مقطع لیسانس رشته مهندسی صنایع پذیرفته و مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی گرفت. او در ۲۱ سالگی و در ابتدای شکل‌گیری رسمی سپاه پاسداران، به عنوان مسئول اطلاعات منطقه‌ی ۳ سپاه شمال، مشغول به فعالیت شد و تا ۳۱ مهر ۵۹ در این سمت باقی ماند. در زمان بروز ناآرامی‌ها در نقاط مرزی که مهم‌ترین آنها حوادث تجزیه‌طلبانه در کردستان بود، سپاه را در ۱۵ ماه اول عمر خود متوجه ضرورت تقویت صبغه نظامی کرد.
با این رویکرد تا شهریور ۱۳۵۹ که کشور در آستانه هجوم رژیم بعث عراق قرار گرفت، حداکثر توان رزمی سپاه، تعداد معدودی گردان‌های رزمی بود که با روش‌های چریکی و غیر کلاسیک، درگیر مبارزه با اشرار و ضد انقلابیون مسلح در کردستان شد. سنگین‌ترین سلاحی که در آن دوران در اختیار سپاه بود، تعدادی خمپاره‌انداز و آرپی‌جی و تیربار بود، در حالی که در همین وضعیت، ضد انقلابیون در کردستان، حتی به توپخانه نیز مجهز بودند. شاید آمار کل سلاح‌های سپاه در آن مقطع از چند هزار تفنگ ژ۳، کلت، آر پی‌جی و ده‌ها قبضه خمپاره‌انداز تجاوز نمی‌کرد.
محمد طهرانی‌مقدم (برادر شهید)
محمد طهرانی‌مقدم (برادر شهید) درباره تهدید شدن شهید حاج حسن طهرانی‌مقدم توسط منافقین می‌گوید: «بردارم چند بار از جانب گروهک تروریستی منافقین تهدید شد به دلیل آن‌که موشکی به مقر منافقین در داخل خاک عراق زد. همان شب رادیو منافقین اعلام کرد این مقدم را ما می‌زنیم. زمانی که ترور شهید صیاد شیرازی را طراحی کردند، همزمان طرح ترور حاج حسن آقای مقدم را نیز در دستور کار داشتند و می‌خواستند هر دوی آنها را ترور کنند که یک گروه از آنها دستگیر شدند».
اما طهرانی مقدم در دوران جنگ ایران و عراق، نخستین فرمانده توپخانه سپاه و بنیانگذار واحد توپخانه سپاه بود. پس از آن طهرانی مقدم مسئولیت واحد توپخانه را به «حسن شفیع‌زاده» واگذار کرد و به یگان موشکی سپاه پاسداران رفت و مسئولیت این یگان را برعهده گرفت. او همچنین در تشکیل و بنیان‌گذاری فرماندهی موشکی سپاه تأثیرگذار بود. حسن طهرانی مقدم با پایان جنگ، وارد حوزه تحقیقات و توسعه فعالیت‌های موشکی در سپاه پاسداران شد و مسئولیت ریاست سازمان جهاد خودکفایی سپاه را عهده‌دار شد.
سردار سرلشکر «سید یحیی صفوی» در این زمینه می‌گوید: «در ابتدای جنگ سپاه تجهیزات سنگین عمده‌ای نداشت. شهید طهرانی مقدم با حدود ۱۶۵ عراده توپی که در عملیات فتح‌المبین از عراقی‌ها به غنیمت گرفتیم، توپخانه سپاه را راه‌اندازی کرد. برای اولین بار شهید طهرانی مقدم در عملیات بیت المقدس توپخانه سپاه را راه‌اندازی و برای هر لشکر واحد توپخانه درست کرد.»
در همین رابطه سردار محمد طهرانی مقدم، برادر شهید نیز در بیان خاطرات خود نقل کرده است که شهید طهرانی مقدم در ۲۰ سالگی با سرفرازی بیان می‌کرد: «توپ‌های ما آن طرف جنگ است» که با به غنیمت گرفته شدن آنها توپخانه سپاه تاسیس شد و این نشان از اعتمادبه‌نفس بالای شهید در تحقق اهداف پیش روی خود بوده است. وی در جایی دیگر به نقل از شهید می‌گوید: «به دو دلیل کار برای ما راحت است، یکی اینکه خیالمان راحت است که این کار شدنی است. دوم اینکه ما شیعه هستیم و از نصرت الهی بهره‌مندیم.»
** راه‌اندازی یگان موشکی سپاه
اواسط جنگ و با توجه به خلائی که سپاه در نبرد هوایی و به‌ویژه موشکی داشت، بنا به تصمیم فرماندهی سپاه، شهید طهرانی مقدم به یگان موشکی سپاه رفت و مسئولیت این یگان را عهده‌دار شد. این در حالی بود که در این سال‌ها جنگ موشکی عراق علیه شهر‌های ایران شروع‌شده بود و ایران تلاش می‌کرد که در راستای فعالیت‌های دیپلماتیک و بین‌المللی خود، خلا ضعف در دفاع موشکی خود را با کمک کشور‌های همسو با منافع خود همچون «سوریه» و «لیبی» جبران کند.
بعد از عملیات ثامن‌الائمه (ع) که منجر به رفع محاصره آبادان شد، از جمله غنائم بدست آمده از عراق، یک آتشبار توپخانه ۱۵۵ میلیمتری کششی بود که از جانب دشمن در شمال آبادان، بین دارخوین و پل مارد مستقر بود. این آتشبار توپخانه بلافاصله تعمیر و عملیاتی شد و در همان منطقه، علیه دشمن بکار گرفته شد. سه ماه بعد در عملیات فتح بستان، مجدداً یک گردان توپخانه ۱۳۰ میلیمتری و یک آتشبار ۱۰۵ میلیمتری پرتغالی ارتش عراق از سوی رزمندگان تیپ ۱۴ امام حسین (ع) اصفهان به غنیمت گرفته شد که این گردان به دستور شهید حسین خرازی (فرمانده تیپ) سازماندهی شده و در عملیات فتح‌المبین در پشتیبانی از گردان‌های مانوری بسیجی مبادرت به اجرای آتش کرد. این دو اتفاق، مبدا شکل‌گیری توپخانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد.
آذر سال ۱۳۶۰ حاج حسن بعد از عملیات ثامن‌الائمه (ع)، متوجه ضعف آتش پشتیبانی خودی مستقر در خطوط مقدم جنگ شد. مدت‌ها روی این موضوع فکر کرد و سرانجام در پاییز سال ۱۳۶۰ طرح ساماندهی آتش پشتیبانی (خمپارهاندازها) را به صورت سنجیده و مدون تقدیم «حسن باقری» کرد. نامه را محسن رضایی (فرمانده وقت کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) امضا کرد و تحویل حسن باقری و حسن باقری آن را به حسن مقدم داد. حاج حسن نامه تایپ شده را خواند و دید طرح خودش درباره ساماندهی خمپارهاندازها به منظور پشتیبانی از نیرو‌های پیاده است. در نامه خطاب به فرماندهان قرارگاه قدس، نصر، فجر و فتح سپاه در جبهه‌های جنوب آمده بود: «برادر حسن مقدم به عنوان فرمانده پشتیبانی‌کننده آتش‌های خمپاره‌ای سپاه معرفی می‌شوند؛ لازم است با او همکاری کنید».
شهید «حسن شفیع‌زاده» در کنار شهید «حسن طهرانی مقدم»
شهید حسن طهرانی مقدم تاسیس توپخانه سپاه در سال ۱۳۶۱ را این‌گونه روایت می‌کند: «عملیات فتح‌المبین تمام شد. من در سپاه شوش وقتی گزارش را به آقا رشید می‌دادم، دیدم آقا رشید با خنده می‌گوید: مقدم برو توپخانه سپاه را سازماندهی کن. برو سراغ توپخانه. گفتم: آقا رشید ما داریم خمپاره را سازماندهی می‌کنیم. در عملیات فتح‌المبین (اگر اشتباه نکنم) ۱۴۸ قبضه انواع توپ‌های روسی به غنیمت سپاه درآمده بود. آن موقع سپاه ۹ تیپ داشت. قرار شد برویم آن توپ‌ها را بیاوریم و سازماندهی کنیم. شهید بزرگوار حسن شفیع‌زاده اولین نفری بود که رفتم دنبالش. بعد از عملیات فتح‌المبین از تیپ المهدی (عج) شوش آوردمش پیش خودم و آقای محمد آقایی که از مسئولین توپخانه سپاه بودند، به انضمام شهید ناهیدی. این بچه‌های نخبه باهوش را جمع کردیم و توپخانه سپاه را تشکیل دادیم».
راه‌اندازی فرماندهی موشک سپاه آبان ۱۳۶۲ به شهید تهرانی مقدم محول شد و شلیک توپ به سمت بصره بهمن ۱۳۶۲ توسط ایشان انجام گرفت. هنگامی که امام خمینی (ره) با مقابله به‌مثل حملات موشکی عراق موافقت کردند، جمهوری اسلامی ایران در آن زمان فاقد سامانه موشکی بود و مقابله به‌مثل، تنها در سطح توپخانه‌ای صورت می‌گرفت. در جلسه‌ای که سردار مقدم به عنوان فرمانده توپخانه سپاه حضور داشت، قرار شد شهر بصره با توپ‌های ۱۳۰ میلیمتری که حداکثر برد آنها ۲۸ تا ۳۰ کیلومتر بود، مورد حمله توپخانه‌ای قرار گیرد.
پس از صدور فرمان تاریخی امام (ره) مبنی بر تشکیل نیرو‌های سه گانه سپاه پاسداران، شهید مقدم در سال ۱۳۶۴ به سِمت فرماندهی موشکی نیروی هوایی سپاه منصوب شد.
سردار «یعقوب زهدی» همرزم شهید نقل می‌کند: «هنگامی که قرار شد سال ۱۳۶۴ اولین موشک را خود برادران سپاه به سمت بغداد شلیک کنند، همراه با شهید طهرانی مقدم به سمت کرمانشاه رفتیم. مقدمات کار فراهم شد و باشگاه افسران بغداد را هدف گرفتیم. شهید مقدم پیشنهاد کرد؛ اول دعای توسل بخوانیم و بعد از دعا گفت: «خدایا ما نمی‌خواهیم مردم عراق را بکشیم. ما می‌خواهیم نظامیان را از بین ببریم که هم ما و هم عراقی‌ها را می‌کشند. خدایا این موشک را به باشگاه افسران بزن.» موشک شلیک شد و درست به باشگاه افسران برخورد کرد و موجب هلاکت تعداد قابل توجهی از افسران بعثی شد. من پیشانی شهید مقدم را بوسیدم و گفتم: «به هدف خوردن موشک نتیجه اخلاص و پاکی تو بود.»
** خنثی‌سازی باج‌خواهی لیبی
سال ۱۳۶۵ کشور لیبی بر اساس توافق قبلی چندین فروند موشک به همراه لانچر پرتاب، به ایران فرستاد و قرار شد در پادگانی که از قبل تعیین‌شده بود کار آماده‌سازی موشک‌ها و سکوی پرتاب تحت نظر کارشناسان لیبیایی انجام شود؛ اما به یکباره خبر می‌رسد که این کارشناسان بدون هماهنگی قبلی با ایرانی‌ها همراه با برخی قطعات حساس موشک‌ها به سفارت لیبی رفته‌اند و در واقع کار را معلق گذاشته‌اند. در حقیقت «معمر قذافی» با این اقدام خود به دنبال امتیازگیری و باج‌خواهی ویژه از ایران بود. وقتی این خبر به گوش شهید طهرانی مقدم می‌رسد، وی به همراه گروه کاری خود در کمتر از دو ماه موشک‌ها را عملیاتی کرده و آماده شلیک به مواضع عراقی‌ها می‌کند.
سرلشکر محسن رضایی در سال ۱۳۹۱ که در مراسم رونمایی از کتاب خاطرات محسن رفیق‌دوست با عنوان «برای تاریخ می‌گویم» در تالار اندیشه حوزه هنری گفته بود: «رفیق‌دوست با حضور در لیبی، موشک‌هایی را از قذافی خریداری کرد، اما پیش از اینکه این موشک‌ها را به سمت عراق هدف‌گیری کنیم متخصصان لیبیایی تجهیزات خود را در تهران جمع و به سفارتخانه‌شان منتقل کردند. در این میان شهید حسن تهرانی‌مقدم با الگوگیری از این موشک‌ها توانست همین نوع موشک‌ها را بسازد. اولین موشک ما نیز «بانک رافدین» عراق را هدف گرفت.»
** ساخت موشک نازعات؛ اولین موشک بومی
از آنجایی‌که موشک‌های «اسکاد» از هزینه‌های بالایی برخوردار بودند و معمولا برای هدف قراردادن اهداف مهم و کاربردی استفاده می‌شدند، شهید طهرانی مقدم بر آن شد که با استفاده از ظرفیت‌های علمی داخلی به سمت ساخت موشکی با هزینه‌های پایین‌تر که بتواند اهداف نزدیک و کم اهمیت‌تر را هدف قرار دهد، حرکت کند. سرانجام وی موفق شد در سال ۱۳۶۶ راکت «نازعات» را که برد آن بین ۸۰ تا ۱۵۰ کیلومتر بود تولیدکند.
در واقع آنچه که موجب موفقیت سردار شهید طهرانی مقدم در انجام اهداف و ماموریت‌های خویش بود، باور برتوانایی بر اساس تکیه‌بر دانش بومی و ظرفیت‌های علمی، صنعتی داخلی بود.
با ساخت این موشک بومی فصل نوینی در پیشرفت صنعت و تکنولوژی نظامی ایران آغاز شد که تداوم آن را بعد از جنگ در ساخت و تولید انواع موشک‌های پیشرفته‌تر بومی همچون «شهاب ۳» با برد بیش از دو هزار کیلومتر شاهد بودیم که بدین ترتیب زمینه برای افزایش قدرت بازدارندگی نظامی ایران در سطح منطقه و بین‌الملل و بالطبع افزایش قدرت و امنیت ملی ایران اسلامی ایجاد شد که همه اینها مرهون تلاش‌ها و ابتکارات علمی و دانش بنیان امثال سردار شهید حسن طهرانی مقدم هاست.
** اقدامات مهم شهید حسن طهرانی مقدم
۱. ساخت موشک‌های شهاب یک و تجهیزات مرتبط:
در سال ۱۳۶۴، شهید طهرانی مقدم با تحویل دو فروند موشک اسکاد بی، فعالیت خود در صنایع موشکی را آغاز کرد. او با تشویق و ترغیب صنایع دفاعی، ساخت موشک شهاب یک را با برد ۳۰۰ کیلومتر مدیریت کرد. تجهیزات زمینی مرتبط شامل سکوی پرتاب، خودروی تست ذاتی، خودروی اکسیدایزر، و سیستم نشانه‌روی موشک توسط تیم او ساخته شد.
۲. ساخت موشک‌های شهاب ۲ و تجهیزات زمینی
شهید مقدم ساخت موشک ۵۰۰ کیلومتری شهاب ۲، مدیریت ساخت تجهیزات زمینی آن شامل سکوی پرتاب و سایر تجهیزات لازم را نیز بر عهده گرفت. این پروژه به مرحله تولید انبوه رسید.
۳. توسعه موشک‌های دوربرد شهاب ۳
شهید طهرانی مقدم همچنین ساخت موشک شهاب ۳ با برد ۱۳۵۰ کیلومتر و تجهیزات مرتبط را مدیریت کرد. این پروژه نیز به تولید انبوه رسید و گامی بزرگ در تقویت توان موشکی کشور بود.
۴. ساخت سیستم‌های هدایت و کنترل موشکی
یکی از دستاورد‌های بزرگ شهید مقدم، ساخت سیستم هدایت کنترل نسل دوم موشک‌های اسکاد بی (شهاب یک) بود. این سیستم عمر موشک‌ها را از ۲۵ ساعت به ۴۰۰ ساعت افزایش داد. در نسل سوم این سیستم‌ها، عمر موشک به ۲۰۰۰۰ ساعت و دقت بسیار بالاتر رسید.
۵. تبدیل موشک‌ها و ساخت تجهیزات جدید
شهید مقدم در دهه ۷۰ موفق به تبدیل راکت سوخت جامد زلزال به موشک زمین به زمین هدایت شونده فاتح ۱۱۰ شد. او همچنین موشک فاتح ۱۱۰ را به یک موشک نقطه‌زن زمین به دریا با قابلیت رهگیری اهداف متحرک دریایی، تحت نام موشک خلیج فارس تبدیل کرد.
** حضور در جبهه مقاومت
اواخر جنگ شهید طهرانی مقدم و همکارانش با حضور در لبنان، زمینه‌های راه‌اندازی و تجهیز یگان موشکی حزب الله را فراهم آورده که نقش بسیاری در پیشرفت نظامی حزب الله و قدرت‌گیری آن داشته و این اقدام پایه‌ای آنان بعد‌ها زمینه موفقیت حزب الله و فلسطینیان در جنگ‌های ۲۲ روزه و ۳۳ روزه را فراهم کرد. بدین ترتیب نقش شهید طهرانی مقدم در موفقیت‌های محور مقاومت در برابر اسرائیلی‌ها نیز اساسی و تأثیرگذار بوده است.
** شهادت
پایان جنگ، بهانه‌ای برای پایان تلاش‌ها و فعالیت‌های این مجاهد خستگی‌ناپذیر نبود؛ چراکه این شهید بزرگوار معتقد بود «سال‌ها وقت داریم تا در قبر بخوابیم. اکنون زمان استراحت نیست، بلکه باید از فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کنیم.» با این تفکر و نگرش ارزشمند، وی با پایان جنگ وارد حوزه تحقیقات و توسعه فعالیت‌های موشکی سپاه شد و در سازمان جهاد خودکفایی سپاه، به عنوان مسئول مشغول به کار شد. ساخت چندین موشک در واحد موشکی سپاه تحت مدیریت او انجام شد و به همین خاطر برخی از همکارانش به او لقب «پدر موشکی ایران» را داده‌اند.
سرانجام سردار «حسن طهرانی مقدم» ۲۱ آبان سال ۱۳۹۰ در پادگان امیرالمؤمنین (ع) شهرستان ملارد، حین ماموریت به همراه تعدادی از هم رزمانش بر اثر انفجار زاغه مهمات، به شهادت رسید. از دیگر افتخارات شهید تهرانی مقدم عبارت است از: تلاش برای استقلال در صنعت موشکی در سال ۱۳۶۵؛ راه‌اندازی یگان موشکی حزب‌الله در لبنان سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۶؛ دستیابی به «موشک نازعات» اولین موشک ایرانی در ۱۳۶۶؛ شرکت در عملیات مرصاد سال مرداد ۱۳۶۷؛ موفقیت در ساخت شهاب ۳ در سال ۱۳۷۷؛ ساماندهی صعود بزرگ به قله دماوند در سال ۱۳۸۱؛ جانشینی نیروی هوا فضای سپاه در سال ۱۳۸۴؛ ریاست سازمان جهاد خودکفایی سپاه در آذر سال ۱۳۸۵.
** پیام فرمانده کل قوا در پی شهادت سردار طهرانی مقدم
حضرت امام خامنه‌ای فرمانده کل قوا (مدظله‌العالی) برای تقدیر از شهید طهرانی مقدم و همکارانش، دست خطی را نوشتند که متن آن به شرح زیر است:
«بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
شما به کمک و هدایت خداوند علیم و قدیر توانسته‌اید کار بزرگی را به سامان برسانید. این، بار دیگر معجزه توانایی‌های عزم راسخ انسان مؤمن را در معرض نگاه ما می‌گذارد و ما را امیدوارتر از همیشه به همت و تلاش برمی‌انگیزد.
از پیشروی در راه شناختن هدف‌های بلند و راه‌های میان‌برُ برای رسیدن به آن و آنگاه همت گماشتن و گام برداشتن خسته نشوید؛ به ایستگاه‌های میان راه دلخوش و قانع نشوید؛ به خدای بزرگ اعتماد کنید و همه توان خود را به عرصه بیاورید. خداوند یار و نگهدار شما مردان مؤمن و دانشمند و پرتلاش باد.»
گزارش از حامد افروغ
انتهای پیام/ 112
∎