به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،سال ۲۰۲۴ در حالی به یکی از گرم‌ترین سال‌های تاریخ تبدیل شده که رکوردهای جدید دمای جهانی در حال شکسته شدن است. طبق گزارش‌های ناظر آب‌وهوای اتحادیه اروپا، این سال ممکن است بیش از ۱.۵ درجه سانتی‌گراد از دمای میانگین دوران پیش‌صنعتی بالاتر باشد. این وضعیت موجب نگرانی‌های زیادی در خصوص تهدیدهای بهداشتی ناشی از گرمای شدید است.
افزایش دما نه تنها شرایط زندگی را سخت‌تر می‌کند، بلکه به‌طور مستقیم سلامت انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. به‌ویژه برای افراد مسن، گرما می‌تواند کشنده باشد. طبق آمار، از دهه ۱۹۹۰ تاکنون، تعداد مرگ‌های ناشی از گرما در افراد بالای ۶۵ سال ۱۶۷ درصد افزایش یافته است. خطرات ناشی از گرما شامل سکته‌های مغزی، اختلالات کلیوی، نارسایی‌های قلبی و تنفسی، و حتی مرگ‌های ناگهانی است.
یکی از دلایل اصلی این افزایش مرگ‌ومیرها، بالا رفتن دمای هوا و موج‌های گرمای طولانی مدت است که بدن انسان را تحت فشار شدید قرار می‌دهد. کشورهای مختلف، به‌ویژه در مناطق گرمسیر مانند هند، با این مشکلات دست به گریبان هستند. در هند، تنها در یک فصل گرما، ۷۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۴۰ هزار نفر دچار گرمازدگی شدند. همچنین، افزایش خشکسالی‌ها و بحران‌های مرتبط با آب و هوا، مانند سیل‌های ویرانگر در آمریکا و اسپانیا، بر شدت این بحران‌ها می‌افزاید.
آلودگی هوا یکی دیگر از تهدیدهای بزرگ تغییرات اقلیمی است که تاثیرات منفی آن بر سلامت انسان‌ها روز به روز آشکارتر می‌شود. طبق گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود ۹۹ درصد از جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که سطح آلودگی هوا از حد استانداردهای این سازمان فراتر است. این آلودگی می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی، سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و دیابت شود.
در سال‌های اخیر، آلودگی هوا در برخی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان به سطوح خطرناک و بی‌سابقه‌ای رسیده است. برای مثال، در لاهور پاکستان، آلودگی هوا ۴۰ برابر بیشتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت ثبت شده است. در کنار تهدیدهای بهداشتی ناشی از آلودگی هوا، بسیاری از کشورهای در حال توسعه به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب و ناتوانی در کنترل منابع آلاینده، بیشترین آسیب را از این بحران می‌بینند.
بیماری‌های عفونی و تهدیدات جدید در دنیای گرم‌تر
تغییرات اقلیمی نه تنها بر شرایط زیست‌محیطی تأثیر می‌گذارد، بلکه موجب گسترش بیماری‌های عفونی نیز می‌شود. با افزایش دما، بسیاری از آفات و ناقلان بیماری مانند پشه‌ها، پرندگان و پستانداران به مناطق جدیدی مهاجرت کرده و بیماری‌های جدید را گسترش می‌دهند. بیماری‌هایی مانند دنگی، چیکونگونیا، زیکا، ویروس نیل غربی و مالاریا که معمولاً در مناطق گرمسیر شیوع دارند، اکنون به مناطقی که قبلاً در معرض این بیماری‌ها نبودند، گسترش یافته‌اند.
سیل‌ها و طوفان‌ها نیز با ایجاد آب راکد، مکان‌های مناسبی برای تکثیر پشه‌ها و گسترش بیماری‌های منتقله از طریق آب مانند وبا و حصبه فراهم می‌آورند. این تغییرات اقلیمی نه تنها به شیوع بیماری‌ها در سطح جهانی می‌انجامد، بلکه ساختارهای بهداشتی و مراقبت‌های پزشکی را نیز تحت فشار قرار می‌دهد و موجب کاهش کیفیت زندگی در جوامع آسیب‌پذیر می‌شود.
نابرابری‌های بهداشتی در سایه تغییرات اقلیمی
یکی از جنبه‌های نگران‌کننده بحران تغییرات اقلیمی، تشدید نابرابری‌های بهداشتی است. مناطق فقیرتر جهان، به‌ویژه در آفریقا و جنوب آسیا، به دلیل منابع محدود و زیرساخت‌های ناکافی، بیشتر در معرض اثرات منفی تغییرات اقلیمی قرار دارند. این مناطق که معمولاً به تجهیزات پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی ضروری دسترسی ندارند، به‌ویژه آسیب‌پذیرتر از دیگر مناطق در برابر بحران‌های بهداشتی ناشی از تغییرات آب و هوایی خواهند بود.
کارشناسان به این نکته اشاره می‌کنند که جوامع آسیب‌پذیر بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی خواهند دید، چرا که به دلیل کمبود منابع، قادر به مقابله با این بحران‌ها نیستند. این وضعیت موجب گسترش فقر، بیکاری، و مشکلات بهداشتی در این مناطق می‌شود و کیفیت زندگی افراد را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
تغییرات اقلیمی نه تنها یک چالش زیست‌محیطی است، بلکه به تهدیدی جدی برای سلامت عمومی و رفاه انسان‌ها تبدیل شده است. افزایش دما، آلودگی هوا، گسترش بیماری‌های عفونی و بحران‌های آبی از جمله پیامدهای این تغییرات هستند که نیازمند واکنش‌های فوری و جدی در سطح جهانی هستند. تنها با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تقویت زیرساخت‌های بهداشتی و استفاده از فناوری‌های پاک می‌توان به مقابله با این بحران‌ها پرداخت.
اگر اقدامات فوری در جهت کاهش تغییرات اقلیمی صورت نگیرد، مشکلات بهداشتی ناشی از این تغییرات به تهدیدی جدی برای نسل‌های آینده تبدیل خواهد شد. بنابراین، این زمان برای اقدام فوری است و جامعه جهانی باید برای مقابله با بحران سلامت ناشی از تغییرات اقلیمی دست به کار شود.