حجت الاسلام والمسلمین سید موسی موسوی قائم مقام دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی پیرامون سی و هشتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی با خبرنگار خبرگزاری تقریب به گفت‌وگو نشست که مشروح آن در ادامه می‌آید:

از ابتدای وقوع انقلاب اسلامی ایران، مسئله اتحاد و شکل گیری امت واحده اسلامی جزء اهداف اصولی و استراتژیک برای امام خمینی(ره) به حساب می آمد. به همین دلیل قبل از شکل‌گیری مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی  برنامه های متنوعی در دستور کار انقلاب اسلامی قرار داشت که یکی از این اهداف، بحث وحدت امت اسلامی بود. حتی در تدوین قانون اساسی هم دقت جدی در این زمینه صورت گرفت تا اصولی مطرح شود که با این هدف و ایده بزرگ همخوانی داشته باشد.

حدود چهل سال پی در پی کنفرانس بین المللی وحدت در تهران برگزار شده است. حتی قبل از تاسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در سال 1361 همه مدعوینی که در کنفرانس مجمع جهانی اهل بیت(ع) شرکت کرده بودند، پیشنهاد دادند که نهادی در جمهوری اسلامی ایران شکل بگیرد که به طور خاص مسئله تقریب را پیگیری کند.

این تصمیم در واقع در راستای احیای دارالتقریب مصر بود و هم اینکه بتوانیم در داخل کشور مجموعه برنامه هایی را که در راستای رسیدن به وحدت مدنظر است را برنامه ریزی کنیم. خوشبختانه با مساعدت مقام معظم رهبری مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با یک شاکله خاص شکل گرفت.

همواره سفارش مقام معظم رهبری از ابتدای برگزاری کنفرانس‌های وحدت این بود که برنامه های این کنفرانس تکراری نباشد و به اقتضای زمان به کیفیت برنامه های تقریبی بپردازیم.

در واقع یکی از راهبردهای مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برگزاری کنفرانس وحدت بوده است، در کنار آن برنامه های متنوع دیگری هم بوده است که یکی از آن برنامه دعوت از فرهیختگان جهان اسلام بوده است که رفت و آمدی میان کشورهای اسلامی صورت گیرد و با شخصیت های داخلی و سنت های فرهنگی آشنا شوند.

 به همین دلیل مجمع تقریب همواره برنامه های متعددی را در دستور کار خود قرار داده است و از سوی مقام معظم رهبری تاکید شده که به کیفیت این برنامه‌ ها افزوده شود و خدا را بابت گسترش این برنامه ها شاکر هستیم.

امسال در سی و هشتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی شاهد بودیم که چه از نظر  میهمانان و چه از نظر برنامه‌های تدارک دیده شد، توانستیم علمی تر و عمیق تر عمل کنیم.

البته در بعضی از سال‌ها درکنفرانس وحدت عمده مدعوین از افراد تراز و شخصیت‌های موثر نبودند و این مسئله نقد سازنده‌ای بود که در روند برگزاری کنفرانس وحدت به ما کمک کرد. همچنین یکی دیگر از نقدها این بود که تمرکز دعوت از مدعوین برای شرکت در کنفرانس وحدت بر برخی از کشورها است و از دیگر کشورها غفلت شده است،  برهمین اساس در سال‌های اخیر دقت بیشتری نسبت به این مسئله صورت گرفت.

باتوجه به فضایی که متاسفانه دشمن در جهان اسلام ایجاد کرد و به خصوص تبلیغات سوئی که علیه جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت بر این اساس تدبیری شد تا در دعوت مدعوین دقتمان بالاتر رود و از شخصیت های تراز اول جهان اسلام دعوت به عمل آید. همچنین در این سال‌ها تصمیمی گرفته شد تا ما در مجمع تقریب هم میهمانانی از کشورهای غیر اسلامی هم داشته باشیم.

اقتضای کنفرانس اولیه بر این اساس بود که افراد دور یکدیگر جمع شوند و بتوانند وحدت مورد نظر را ایجاد کنند.ما در مسئله تقریب مذاهب اسلامی دو اقدام را باید انجام می‌دادیم که اولین مورد فضاسازی پیرامون مسئله تقریب بود. به خصوص در قبل از انقلاب اسلامی که ایده تقریب یک ایده غریبی به حساب می‌آمد، بنابراین در ابتدا نیاز بود که فضای بسته ای که در تقریب شکل گرفته بود شکسته شود.خوشبختانه با بیانات نورانی حضرت امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی و دستاوردها و موفقیت‌هایی که با کنار یکدیگر قرار گرفتن شیعیان و اهل سنت حاصل شد، این سد هم شکسته شد.

همچنین در جنگ‌هایی که در لبنان و عراق صورت گرفت و فتنه های مختلفی که داعش انجام داد، می‌توان گفت که همراهی شیعه و سنی در میدان نبرد تاثیر عمیقی بر مسئله تقریب گذاشت. بنابراین فضا سازی مورد نظر ایجاد شد و در نهایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی باید در فضای جدی تری گام بر میداشت. 

باید گفت که مسئله تقریب یک گرایش و دیدگاهی است که می‌تواند نجات بخش جهان اسلام باشد. امروز وحدت دنیای اسلام ارزشی شده است که هیچکس نمی‌تواند به ظاهر هم علیه آن اقداماتی را انجام دهد؛ حتی دولت ها و حکومت هایی که در دنیای اسلام تفرقه ایجاد می‌کنند هم نمی‌توانند به ظاهر وحدت خود را نشان دهند.
 
امسال از ابتدای برنامه‌ریزی‌ها به رغم شرایط دشواری که برای ماندن میهمانان در کشور وجود داشت، تلاش شد تا یک هم‌‌اندیشی جدی شکل بگیرد و فضای بازی ایجاد شد تا هر یک از میهمانان خارجی  بتوانند از وضعیت کشور خودشان تصویر خوبی نشان دهند، پیشنهادات خوب و مؤثری ارائه کنند تا بعدا پیگیری شود.

به نظر می‌رسید میهمانان از کنفرانس امسال رضایت داشتند و با برنامه‌های جنبی که در ایام هفته وحدت امسال برنامه‌ریزی شد، میهمانان با پیشرفت‌های کشور و نظام و انقلاب به خوبی آشنا شدند.

بخشی از اعضای شورای عالی مجمع تقریب از کشورهای مختلف هستند که جمع کردن آنها در شرایط فعلی ساده نیست؛ اما همه ساله در کنار کنفرانس وحدت، جلسه وسیعی با مشارکت اعضای خارجی شورای عالی برگزار می‌شود که این جلسه امسال نسبت به سال‌های قبل متفاوت بود و مشارکت کنندگان بیشتری داشت و پیشنهادات و انتقادات خود را مطرح کردند و قرار بر پیگیری شد.

یکی از نهادهای مهم مجمع تقریب که شاید بتوان ادعا کرد، مهمترین نهادهای آن است، مجمع عمومی است که از نظر کشورها و افراد و شخصیتها گسترده است؛ طبق نظر دفتر مقام معظم رهبری و با توجه به اینکه تشکل‌هایی در برخی کشورهای اسلامی ایجاد شده است که خیلی نیت سالمی در آنها موجود نیست، حضور یک تشکل گسترده اسلامی عالمانه اعم از شیعه و سنی ضروری به نظر می‌رسد تا گاهی بیانیه‌ها و ارشادها و حضورهایی در جامعه داشته باشد.

همین مسأله باعث شد یک بازنگری در مجمع عمومی ایجاد شود؛ تا هم گسترده‌تر شود و هم اعضا دقیق‌تر انتخاب شوند؛ در همین ایام کنفرانس و کمی قبل و بعد آن حدود 500 شخصیت اثرگذار شناسایی شدند تا سامان جدیدی به مجمع عمومی داده شود و مجمع به صورت سابق با این‌‎ها ارتباط منظم و مؤثر داشته باشد و در عرصه‌‎های مختلف از پتانسیل آنها بهره بگیرد.

ثقل کار مجمع تقریب ارتباطات علمایی است؛ چرا که بحث، بحث مبارزه با تفرقه و تعصب است؛ ریشه اصلی اختلافات و تعصبات و تفرقه‌ها جدای از سیاست‌های دشمن، کوته‌بینی و تعصبات خود علمای دین در داخل جامعه اسلامی است. در گذشته عمده میهمانان کنفرانس از شخصیت‌های دینی کشورهای اسلامی بودند اما این احساس خلأ در کنفرانس وحدت احساس شد که یک سری شخصیت‌های سیاسی که به نوعی ارتباطات دینی هم دارند، نیز باید در این کنفرانس حضور داشته باشند؛ از جمله وزرای اوقاف که درمسائل دینی تأثیرگذار هستند، یا شخصیت‌های که در کشور خود در رأس قدرت هستند و اگر به میدان تقریب بیایند تأثیر عمیقی دارند.
 
بنابراین قرار شد از عالمانی که از شخصیت‌های دانشگاهی هستند، نیز دعوت به عمل آیند. در شرایط کنونی جهان اسلام و در همه ادیان بر خلاف گذشته بخشی وسیعی از دانشگاه‌ها به میدان دین آمده‌اند و چهره‌هایی در دانشگا‌های جهان اسلام داریم که حتی کتاب نوشته‌اند و تحقیقات و پژوهش‌های دینی دارند. بنابراین قرار شد، در این کنفرانس از شخصیت‌های مؤثر دانشگاهی و حتی از بانوان اندیشمند بیرون هم استفاده شود.در همین راستا امسال سی نفر از بانوان تحصیلکرده مؤثر و اهل فکر از کشورهای مختلف اسلامی دعوت شدند که این خود نقطه قوت جدیدی برای کنفرانس بود.

عمده مخاطبین مجمع تقریب شخصیت‌های غیر ایرانی و بخشی از شخصیت‌های داخلی هستند. نوع برخورد بین شیعه و سنی در داخل، تأثیر عمیقی بر بیرون از کشور دارد و همه معتقدند که  ایران به عنوان مرکزیت جدید نهضت اسلامی در جهان اسلام،  پرچم‌دار بیداری که در دنیا در حال روی دادن است و پرچم‌دار مقاومت در برابر ظلم است و به عنوان یک الگو در جهان اسلام مطرح است.

اگر یک پیوند جدی و ایده‌آلی بین شیعه و سنی در داخل کشور شکل بگیرد، بیشتر از هر کار فرهنگی و تلاش دیگری در جهان اسلامی مؤثر است؛ لذا دقت شد تا از افراد منتخب داخلی هم دعوت و سعی شود از همه مناطق به طور عادلانه دعوت شود و بیشتر از چهره‌های شاخص و مؤثر و همچنین از شخصیت‌های دانشگاهی و خواهران باشند.

دنیای اسلام باید این حقیقت را بپذیرد که امروز بیش از هر زمانی باید متحد شد و با تمام توان در برابر توطئه صهیونیسم ایستاد؛ وحدتی که آنها در بین خود و برای ظلم به جهان اسلام شکل داده‌اند، بی‌سابقه است. طبق گفته مقام معظم رهبری، امروز در رسالت‌های اجتماعی جامعه اسلامی،بالاترین معروف وحدت و بالاترین منکر تفرقه است و هر قدمی برای وحدت برداشته شود، بالاترین عبادت اجتماعی است.

 امروز بحث وحدت برای ما از نان شب واجبتر است و اگر به وحدت نرسیم، قطعا در برابر دشمن می‌بازیم و لطمه بزرگی خواهیم خورد و امروز هم شاهدیم چون متحد نیستیم، این همه ظلم به مسلمانان در غزه و لبنان می‌شود. دو میلیارد مسلمان نظاره‌گر هستند تا مشتی صهیونیست با کمک غرب این چنین شبانه روز ظلم بی‌سابقه‌ای علیه کوچک و بزرگ روا دارند.

انتهای پیام/