روزنامه همشهری نوشت: این مسئله آنقدر بغرنج شده که نمایندگان مجلس در ماه‌های ابتدایی شروع به‌کار دوره یازدهم یعنی همان سال۱۳۹۹ به قول خودشان برای اصلاح قانون مهریه، کمر همت بستند.
هرچند از همان سال تا به امروز، بررسی این اصلاحیه در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس طول کشیده، در روزهای اخیر جزئیات تازه‌ای از این اصلاحیه خبرساز شد؛ موضوعی که ابوالفضل ابوترابی، نماینده مجلس و یکی از چهره‌های نقش‌آفرین در این اصلاحیه به بیان جزئیاتی از آن پرداخت.
هوش مصنوعی برای قضاوت
ابوالفضل ابوترابی در توضیح بندهای مهم این اصلاحیه به خبرنگار همشهری گفت: «ما در این اصلاحیه چند موضوع را پیگیری می‌کنیم. اول اینکه فرایند دادرسی برای زنانی که خواهان دریافت مهریه هستند، زمانبر است، یعنی در حال حاضر فرایند دادرسی ۳سال طول می‌کشد.»
به‌گفته این نماینده مجلس، قرار است که هوش مصنوعی برای کاهش زمان دادرسی به نفع زنان وارد میدان شود: «در تلاش هستیم تا از هوش مصنوعی برای قضاوت کمک بگیریم و از این طریق فرایند دادرسی به شکل آنلاین انجام شود.
در واقع فرایند درخواست برای دریافت مهریه وارد یک روند سیستمی و خودکار خواهد شد و به این ترتیب در مدت ۱۰روز به مردها اعلام می‌شود که اگر دلیلی برای پرداخت‌نکردن مهریه دارند، برای تشکیل پرونده باید به دادگاه مراجعه کنند یا ظرف ۱۰روز مهریه را بپردازند.»
کنترل اثر تورم بر اقساط مهریه
ابوترابی افزود: «نکته دوم اینکه هر سال با توجه به تورم، سکه گران می‌شود و از آنجا که مهریه‌ها براساس سکه است، حجم انبوهی از پرونده‌های قضایی در مورد پرداخت مهریه روانه سیستم قضایی می‌شود. معمولا در این شرایط مردها درخواست می‌کنند تا اقساط پرداخت مهریه که مطابق سکه است، کم شود.» وی درباره تعدیل اقساط مهریه توضیح داد: «قرار است که رئیس قوه قضاییه به تناسب افزایش سکه و تورم، بخشنامه‌ای را صادر و اقساط مهریه در کل کشور را تعدیل کند تا از این طریق تعداد پرونده‌ها کم شود.»
دریافت مالیات برای ثبت مهریه
یکی از جنجالی‌ترین بندهای این اصلاحیه مربوط به دریافت حق ثبت براساس تعداد سکه‌های مهریه است؛ موضوعی که با انتقادهای بسیاری همراه شد، چراکه مهریه یک تصمیم مشترک میان زن و شوهر شناخته می‌شود.
این نماینده مجلس به انتقادها پاسخ داد و از جزئیات هزینه ثبت گفت: «ما برای جلوگیری از تعیین تعداد عجیب و غریب سکه‌ها به‌عنوان مهریه، وارد میدان شدیم و به این ترتیب مقرر کردیم که به منظور جلوگیری از ثبت مهریه‌های سنگین، برای مهریه‌های بالای ۱۴سکه «حق ثبت» دریافت شود.» او افزود: «برای مهریه‌های بین ۱۴تا۱۰۰سکه ۰.۴درصد قیمت سکه‌ها، مهریه‌های بین ۱۰۰تا۲۰۰سکه ۲درصد قیمت سکه‌ها و مهریه‌های ۲۰۰سکه به بالا ۱۵درصد قیمت سکه‌ها مشمول پرداخت حق ثبت می‌شود.»
۹ ماه زمان برای تشخیص شرایط سخت زنان
زنانی که شرایط سخت زندگی آنها را از ادامه زندگی مشترک بازمی‌دارد، می‌توانند با تکیه بر موضوع عسر و حرج یا همان سختی و مشقت زندگی زناشویی، درخواست طلاق بدهند. به‌گفته ابوترابی، براساس اصلاحیه مجلس، یک بازه زمانی مشخص به این موضوع اختصاص داده شده است: «در حال حاضر بین قاضی‌ها در مورد اثبات عسر و حرج اختلاف است. ما تصمیم گرفتیم تا بازه زمانی ۹ماه را مشخص کنیم و اگر در این بازه زمانی زن به‌دلیل سختی غیرقابل تحمل در منزل همسر نبود، چنین برداشت می‌شود که زن نمی‌خواهد با این فرد زندگی کند. در حال حاضر قاضی‌ها نظرهای مختلفی دارند و این بازه زمانی از ۲ماه تا ۵سال متغیر است.»
۱۳۰۰ نفر به دلیل مهریه در زندان هستند
سید اسدالله جولایی رئیس هیات امناء ستاد دیه کشور با حضور در موسسه امام صادق علیه‌السلام در شهر قم با آیت‌الله جعفر سبحانی تبریزی دیدار کرد.
جولایی در این دیدار با اشاره به آزادی بیش از ۱۷۰ هزار زندانی از ابتدای تاسیس ستاد دیه در کشور اظهار کرد: با استناد به پرونده‌های متعددی که در ستاد دیه از رمضان سال ۱۳۶۹ تا به امروز برای مختومه شدن آنها اقدام شده باید گفت هرچند علت اصلی بسیاری از احکام حبس معطوف به نواسانات بازار اقتصادی و تزاید ارقام دیات طی چند سال به شمار می‌آید اما در قبلا بسیاری از موضوعات ضعف موجود در مواد قانونی و اجرای ناقص برخی رویه‌ها و تبصره‌ها علت تجمع بدهکاران مالی و محکومان به پرداخت دیه‌های ناشی از جرایم غیرعمد شده است که در این راستا ستاد دیه با برپایی کمیته‌های تخصصی و رایزنی با کمیسوین‌های مربوطه در خانه ملت در قبال تصویب دو قانون بیمه اجباری شخص ثالث و صدور چک به سهم خود اقدامات ماندگاری را رقم زده است.
وی افزود: هم اکنون ۱۳ هزار محکوم جرایم غیرعمد در سراسر کشور تحمل حبس می‌کنند که قابل اعتناست تقریبا یک‌دهم از این جمعیت بابت مطالبات مهریه که یک عقد غیرمعوض بشمار می‌آید در بند بسرمی‌برند که افزون بر تلاش‌های قضایی و فرهنگی به دلیل ماهیت فقهی این پیش‌شرط ازدواج مراجع گرانقدر تقلید با اتخاد مواضع صریح تا حدود زیادی می‌توانند شرایط اصلاح این رویه به دور از سنت اسلامی را اصلاح و به موازات آن از صدور بسیاری از احکام خانه‌برانداز حقوقی ممانعه به عمل آورند.
در انتهای این دیدار آیت الله سبحانی را برای فعالین ستاد دیه کشور و خیرینی که با کمک‌های نوعدوستانه خود زمینه آزادی زندانیان جرایم غیر عمد را فراهم می کنند دعای خیر کرد.
∎