خبرگزاری آریا - «اجلاس گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک»، با صدور بیانیه‌ای، به کار خود پایان داد. در این آیین، با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تأسیس مجمع آسیایی همکاری‌های علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه نیشابور تصویب شد.

به گزارش خبرگزاری آریا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در این بیانیه آمده است: در طول سده‌های گذشته زبان و ادبیات فارسی به دلیل ماهیّت فرهنگی و اخلاقی آن، همواره قابلیت و ظرفیت تأثیرگذاری در ایجاد فضای گفت‌وگو، تعاملات و همدلی میان ملت ایران با دیگر فرهنگ‌ها و ملت‌ها، به ویژه مردم قاره پهناور آسیا داشته است.
در ادامه این بیانیه به اهمیت زبان و ادبیات فارسی در کشورهای مختلف آسیایی اشاره و تاکید شده است: این سرمایۀ معنوی مشترک، امروزه نیز ظرفیت چشمگیری جهت همسویی و همکاری‌های علمی و فرهنگی منطقه‌ای داراست. وجود صدها مرکز آموزشی و گروه‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی در مراکز دانشگاهی ایران و کشورهای آسیایی و اشتغال به تحصیل هزاران استاد و دانشجو در این حوزه در کنار ظرفیت‌های مربوط به ترجمه و نشر شاهکارهای ادب فارسی، این فرصت و امکان را فراهم آورده است تا با پی‌ریزی همکاری‌های علمی آموزشی میان دانشگاه‌های ایران با مراکز دانشگاهی فوق از ظرفیت زبان و ادبیات فارسی بیش از گذشته در توسعه و گسترش همدلی و همکاری‌های علمی فرهنگی منطقه‌ای بهره جست.
در بخش دیگری از این بیانیه، می‌خوانیم: تصحیح نسخ خطی، تبادل استاد و دانشجو، همکاری‌های علمی در ترجمه و نشر وپژوهش آثارادبی، برگزاری همایش‌ها و تحقیقات مشترک ادبی، برپایی فرصت‌های علمی از جمله زمینه‌های همکاری در این عرصه به شمار می‌آید.
این بیانیه ادامه داده است: با توجه به جایگاه ویژۀ زبان و ادبیات فارسی، و با هدف بهره‌گیری از ظرفیت زبان فارسی در تقویت همدلی‌ها و همکاری‌های علمی و فرهنگی مردم قاره آسیا، نخستین اجلاس مدیران و مسئولان مراکز، گروه‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی ایران و سایر کشورهای آسیایی که به موضوع «زبان فارسی، میراث مشترک معنوی» و فرصت و ظرفیت‌های آن در توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی اختصاص یافته بود، طی روزهای 14 و 15 مهر 1403/ 5 و 6 اکتبر 2024 با حضور مدیران و مسئولان گروه‌ها و دپارتمان‌ها و نهادهای علمی دانشگاهی ایران و کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، بنگلادش، گرجستان، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان، اندونزی، مالزی، تایلند و فیلیپین وعراق برگزار شد.
این بیانیه می افزاید: در این نشست دو روزه نمایندگان مراکز و نهادهای علمی دانشگاهی شرکت کننده مذکور در فهرست پیوست، ضمن بررسی ظرفیت‌های همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان فارسی، در خصوص زمینه‌ها و فرصت‌های همکاری¬های علمی که می‌تواند مسیر توسعۀ روابط علمی آموزشی و فرهنگی میان این مراکز با محوریت زبان فارسی را هموارتر سازد، بحث و تبادل نظر کردند.
در بیانیه پایانی اجلاس نیشابور همچنین می خوانیم: شرکت کنندگان در این دور از گفت وگوها، ضمن بررسی ظرفیت‌ها و زمینه‌های همکاری دانشگاه‌های ایران با مراکز و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی شرکت کننده در این اجلاس و همچنین ضمن بررسی مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در دپارتمان‌ها، دانشکده‌ها و مراکز آموزش زبان فارسی، فرصت‌ها و زمینه‌های همکاری‌های علمی فرهنگی مشترک در حوزه زبان و ادبیات فارسی را به شرح زیر مورد تاکید و توافق قرار دادند:
- تقویت و توسعه همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر کارکردها و ظرفیت¬های مهم این حوزه جهت فراهم سازی زمینه‌های همدلی و همکاری به ویژه با هدف مبادلات علمی، آموزشی، پژوهشی، ترجمه ونشر منابع ادبی، برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های علمی فرهنگی وسایر همکاری ها بین کشورهای آسیایی از طریق تعیین دانشگاه‌های معین ایرانی و مراکز و دپارتمان‌های همکار در دانشگاه‌های آسیایی؛
- توافق شد هریک از دانشگاه های ایرانی فعّال در حوزه زبان وادبیات فارسی به عنوان دانشگاه¬های معین ایرانی، یک یا چند دانشگاه و دپارتمان فعّال در آموزش زبان وادبیات فارسی در کشورهای آسیایی را به عنوان دانشگاه همکار تحت پوشش خود قرار دهند؛
- توافق جهت تأسیس مجمع آسیایی همکاری‌های علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی با هدف تقویت و پایدارسازی تعاملات علمی فرهنگی میان مراکز دانشگاهی وفرهنگی ایران و مراکز دانشگاهی و دپارتمان‌های زبان فارسی در کشورهای آسیایی در حوزه آموزش، پژوهش و سایر همکاری‌های علمی فرهنگی در حوزه زبان وادبیات فارسی؛ و تأسیس دبیرخانه مجمع با هدف پی گیری و اجرایی سازی توافقات اعضای مجمع؛ پیگیری و هماهنگی جهت اجرای توافقات، هماهنگی مربوط به نشست‌های سالانه، مسئولیت راه اندازی سامانه مجمع و همچنین انتشار فصلنامه مشترک علمی در حوزه زبان و ادب فارسی با مشارکت اعضای مجمع
براساس رای گیری اعضای حاضر در اجلاس، با همکاری مشترک سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه نیشابور دبیرخانه مجمع در این دانشگاه تاسیس شد.
- توافق شد دبیرخانه مجمع به صورت دوره ای دردانشگاه¬های عضو مستقر می‌شود. دانشگاه نیشابور تا اجلاس بعدی با همکاری ومشارکت سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی مسئولیت این دبیرخانه را عهده دارخواهد بود.
- تأکید بر یافتن راهکارهایی برای تسهیل اعزام استاد ومدرس زبان وادبیات فارسی یا دانشجویان دکتری زبان وادبیات فارسی ازسوی دانشگاه‌های ایران جهت تأمین نیازهای استاد مراکز آموزشی و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی؛
- تأکید بر حمایت مراکز دانشگاهی ایران در تأمین منابع مورد نیاز دپارتمان‌ها و مراکز آموزش زبان وادبیات فارسی دانشگاه‌های آسیا به ویژه در حوزه ادبیات معاصر، ادبیات کودک و ادبیات تطبیقی؛
- همکاری در برپایی دوره‌های مشترک بین دانشگاه‌های ایران و سایر مراکز دانشگاهی آسیا؛
- تسهیل و توسعه مبادله استاد و دانشجو میان دانشگاه‌ها؛
- همکاری مراگز و دانشگاه‌ها در برپایی دوره‌های دانش افزایی زبان وادبیات فارسی؛
- حمایت از راه اندازی وامکان تحصیل مجازی در رشته زبان وادبیات فارسی؛
- ارسال فهرست و نشانی الکترونیکی نشریات علمی زبان فارسی دانشگاه‌های ایران برای ارسال مقاله اساتید و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا؛
- بهره گیری از فضای مجازی و فناوری‌های نوین آموزشی به ویژه هوش مصنوعی در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی؛
- بهره‌گیری از ظرفیت استادان دو طرف در تدوین پایان نامه‌های ارشد و دکتری در جایگاه استاد راهنما، مشاور و داور؛
- بسترسازی برای حضور استادان زبان وادبیات فارسی کشورهای آسیایی در چایگاه دانشجویان پسا دکتری؛
- همکاری در راه اندازی مجلات معتبر با نمایه بین‌المللی؛
- همکاری در احیای نسخ خطی فارسی و میراث مکتوب؛
- همکاری در ترویج ادبیات معاصر فارسی و ادبیات تطبیقی؛
- تسهیل در دسترسی استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های عضو مجمع به کتابخانه‌ها و منابع مورد نیاز جهت تحقیق وپژوهش؛
- ضرورت توجه به ایران شناسی وآشنایی هر چه بیشتر استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی با تاریخ، فرهنگ و تحولات معاصر ایران به عنوان پیش نیازآموزش زبان فارسی در این دانشگاه‌ها؛
- ضرورت افزایش سقف اعطای بورس‌های تحصیلی در رشته های زبان فارسی و ایران شناسی به دانشگاه‌های آسیایی توسط مراکز دانشگاهی ایران؛
- حمایت از انتشارپژوهش‌ها و پایان نامه‌های برتر در حوزه زبان فارسی وبرپایی جشنواره‌های علمی جهت تشویق دانشجویان و اساتید؛
- تشکیل کمیته مشترک جهت تدوین کتاب‌های مناسب بر اساس نیاز سنجی منطقه‌ای با همکاری استان؛
- تأمین وتجهیز کتابخانه‌های مراکز و دپارتمان‌های زبان وادبیات فارسی کشورهای آسیایی توسط دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی ایران؛
- پیگیری لازم جهت اجرایی سازی تفاهم‌نامه‌های منعقده میان دانشگاه‌های آسیایی و ایرانی به ویژه در حوزه زبان وادبیات فارسی؛
- تأکید بر راه اندازی شبکه های رادیویی، ماهواره‌ای وشبکه‌های اجتماعی برای آموزش زبان فارسی؛
- اطلاع رسانی جهت حضور و مشارکت اساتید و دانشجویان زبان فارسی در همایش ها و نشسیت های علمی دانشگاه‌های عضو مجمع؛
- توجه به برخی ظرفیت‌های بومی، قومی وفرهنگی موجود به عنوان زمینه های تسهیل کننده در آموزش زبان فارسی همانند میراث مکتوب فارسی؛
- حمایت از احیا و فعال‌سازی جایگاه انجمن استادان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا؛
- تلاش در تقویت پیوند زبان فارسی با دیگر حوزه های سیاسی، اقتصادی جهت بسترسازی برای ایجاد اشتغال فارغ التحصیلان زبان فارسی در سایرکشورها؛
- شرکت کنندگان در این اجلاس ضمن تشکر از همکاری صمیمانه و میزبانی دانشگاه نیشابور و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توافق نمودند دومین اجلاس رؤسا و مسئولان مراکز، دانشکده‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی آسیا در سال 1404 و با میزبانی یکی از مراکز علمی و دانشگاهی و پس از بررسی مجمع آسیایی اجلاس برگزار گردد.
بر همین اساس، دانشگاه های علامه طباطبایی، شیراز، مازندران و برخی دیگر از دانشگاه‌ها، برای میزبانی دومین دوره اجلاس، اعلام آمادگی کردند. بنابراین، مقرر شد، این موضوع در کمیته مجمع بررسی و تصمیم گیری شود.
اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در چهاردهم و پانزدهم مهرماه جاری و به میزبانی شهر نیشابور برگزار شد. ادامه هفته گفت‌وگوهای آسیایی تا 16 مهرماه در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌شود.