در روزهای اخیر حملات وحشیانه رژیم غاصب به لبنان، تأثیرات قابلتوجهی بر بازارهای اقتصادی جهان در پی داشت و موجب صعودی شدن قیمتهای طلا، ارز و نفت شد.
با وجود اینکه برخی میگویند افزایش تنش میان ایران و اسرائیل میتواند موجب تلاطم شدید قیمت نفت شده و مراکز حیاتی در این حوزه را تهدید کند، اما دکتر محمد کاظمی، کارشناس اقتصاد بینالملل بر این باور است که نگرانی برای ادامهدار بودن افزایش قیمت نفت و امنیت پالایشگاهها بیمورد است.
آمریکا نخستین مخالف حذف ایران از بازار نفت جهانی
کاظمی در گفتوگو با قدس میافزاید: بازار نفت زمانی متلاطم میشود که امنیت مسیرهای تردد نفتکشها مثل تنگه هرمز و بابالمندب به صورت جدی آسیب ببیند. در حال حاضر بعید است خیلی اتفاق خاصی برای این حوزهها بیفتد و بازار نفت دچار نوسانهای شدید شود. از آنجایی که این نوسانها برای اقتصاد آمریکا نیز خسارتبار خواهد بود، تلاش میکند این بازار را که به متغیرهای گوناگونی وابسته است، مدیریت کند. مثلاً وقتی این ادعای تو خالی که ممکن است نفت ایران مورد هدف قرار بگیرد، مطرح میشود، نخستین کسی که با آن مخالفت میکند آمریکاست، چون میداند اگر بخواهد نفت ایران را از بازار حذف کند، افزایش قیمت نفت، آن هم در آستانه انتخابات آمریکا بهویژه برای دموکراتها رأی منفی خواهد داشت. پس اینکه بخواهند پالایشگاه نفت را بزنند ادعایی بیش نیست.
برقراری آرامش و تعادل در بازار به خاطر تحقق وعده صادق 2
وی با اشاره به اینکه حمله نظامی «وعده صادق2» میتواند روی بازیگران اصلی بازار داخلی کشور اثر روانی داشته باشد، میگوید: ضربات پی در پی اسرائیل به جبهه مقاومت و نقض حاکمیت ایران در چند هفته اخیر با پاسخ در خوری مواجه نشده بود و همین امر امنیت روانی جامعه را به هم ریخته بود، چراکه تا وقتی یک کشور امنیت خودش را نتواند تأمین کند، نمیتواند اقتصاد باثباتی داشته باشد. به همین دلیل چنانچه شاهد بودیم قیمت ارز و طلا نیز در این بازه زمانی صعودی شد، ولی با اجرای عملیات «وعده صادق2» و پاسخ متناسب با رفتار رژیم نسلکش اسرائیل، انگار تعادلی در مناسبات کشورمان با این دشمن خارجی برقرار شد.
به گفته وی، با اینکه یک تکانه و ضربهای به مردم و اقتصاد وارد شد، ولی محصول این تکانه برای کشور برقراری آرامش و تعادل در بازار است که همین الان هم شاهد آن خواهیم بود.
وی میافزاید: به نظر میرسد وقتی شما مزد رفتار طرف متخاصم را کف دستش میگذاری، اثر روانیاش روی بازار به شکل مثبت قابل مشاهده است، بهخصوص اکنون که بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز بهتر از گذشته عمل میکند، به نظرم اثرش روی بازار ما مثبت باشد.
پروژههای بزرگ اقتصادی اسرائیل پس از طوفانالاقصی متوقف شد
این کارشناس مرکز پژوهشهای مجلس میگوید: از نظر اقتصاد بینالمللی هم به این موضوع نگاه کنیم و نسبت ما با این اقتصاد، مشاهده میکنید اسرائیل پیش از حادثه 15مهر سال گذشته، پروژههای اقتصادی بزرگی را با کشورهای منطقه شروع کرده بود که این پروژهها با عملیات طوفانالاقصی متوقف شد و درحالحاضر هم آمریکا و رژیم صهیونیستی با تنشهای نظامی و احتمال وقوع جنگ در منطقه، دورنمایی برای ادامه پروژهها ندارند.
کاظمی با تأکید بر اینکه اجرای این طرحها و پروژههای بزرگ اقتصادی به نیت منزوی کردن ایران در منطقه در حال انجام بود، تصریح میکند: پیشبینی میشود با توقف این طرحها، برخی کشورهای منطقه که با اسرائیل برای پیشبرد این پروژهها در حال مشارکت بودند، باید به خاطر ناامنی و تأمین نبودن امنیت سرمایهگذاری، در ادامه همکاری خود با این رژیم تجدیدنظر کنند، چراکه همسایه بزرگ خودشان یعنی ایران را نمیتوانند در این معادلات نادیده بگیرند.
این کارشناس اقتصاد بینالملل میافزاید: این طور نیست که اسرائیل بتواند با آنها به عادیسازی روابط مشغول باشد و ایران در مقابل این قضیه سکوت کند. اکنون این کشورها باید تصمیم بگیرند که با ایران کار کنند یا اسرائیل، این دو امر با هم در تضاد هستند و ممکن نیست. این کشورها باید بدانند کار و مشارکت با رژیم نسلکش مزد و عوارضی دارد و امنیت آن از هر جهت زیر سؤال است. بنابراین باید در روابط اقتصادی خویش با اسرائیل بازنگری کنند وگرنه باید تبعات آن را بپذیرند.
رشد اقتصادی صفر و کمبود بودجه شدید اسرائیل
این کارشناس اقتصاد بینالملل میگوید: رشد اقتصادی اسرائیل در سال2024 براساس آنچه مؤسسه رتبهدهی «اس.اند.پی» در چند ماه گذشته اعلام کرده، حدود 2درصد بود و بهتازگی با افزایش تنشها در منطقه این عدد را تنزل داده و رشد اقتصادی این رژیم غاصب را یک درصد برآورد کرده است. طی چند روز اخیر هم این مرکز رتبهبندی، رشد اقتصادی اسرائیل را صفر اعلام کرده و گفته است این دولت کسری بودجه شدیدی نیز خواهد داشت.
وی میافزاید: همه اینها در کنار آسیبهای اقتصادی ناشی از عملیاتهای نظامی نشان میدهد وضعیت اقتصادی این دولت روند نزولی دارد و این برای خودشان هم عواقب زیادی ازجمله نارضایتیهای اجتماعی را در پی دارد.
وی با اشاره به وجود گلوگاههایی در اقتصاد داخلی که بیتوجهی به آن از منظر امنیت ملی میتواند برای کشورمان خطرآفرین باشد، توضیح میدهد: یکی از این گلوگاههای اقتصادی تسویه درهمی است که وابستگی به کشور امارات را برای ما ایجاد کرده است که بحث مفصلی دارد. دیگر گلوگاه اقتصادی مسیر تأمین کالاهای اساسی کشور است. در حال حاضر تأمین کالاهای اساسی به روشی انجام میشود که آمریکا روی آن اشراف دارد، یعنی مبادی خرید، مسیر و نحوه نقلوانتقال پول این کالاها به گونهای است که وزارت خزانهداری آمریکا روی آن تسلط نسبی دارد که این جای نگرانی است. البته دست گذاشتن روی این شریان از سمت آمریکا کار خیلی خطرناکی است و اینها حتی در دوره فشار حداکثری ترامپ هم اینکار را نکردند که بخواهند مانع ورود نهادههای دامی و گندم به کشور شوند، ولی به هر حال به این نقاط نباید بیتوجه بود.
کاظمی میافزاید: ما پیشنهادهای زیادی برای ایمنسازی این گلوگاهها مطرح کردیم، مثلاً اینکه میتوانیم بخش عمدهای از غلات کشورمان را به جای اینکه به شکل سنتی از برزیل، آرژانتین و... وارد کنیم که آمریکا به آن احاطه دارد، میتوانیم با روسیه در این باره توافقاتی داشته باشیم و واردات غله را از این کشور که به ما نزدیکتر است انجام دهیم. تنها چیزی که این وسط مانع است همین مسیرهای شکلگرفته و بروکراسیهایی است که از گذشته بوده و موجب میشود واردات را به سیاق قبل انجام دهیم و حاضر نیستیم برای ایمنسازی، بهای تغییرات را بپردازیم.
خبرنگار: زهرا طوسی
نظر شما