دکتر فاطمه رحمتی: ظاهر قضیه این است که نظام بانکی بدون ربا در حال اجرا است و از نظام بانکداری ایران ربا حذف شده است .اما واقع قضیه جور دیگری است . اگر این امر واقعیت داشت عمدتا نرخ های سود از ترازنامه بنگاه ها و بازدهی کسب و کارهای کوچک و بزرگ به دست می آمد و این قدر بر سر تعیین نرخ سود بانکی مجادله و بحث نبود. البته دست اندرکاران نظام بانکی ادعا می کنند که در قلمرو عقود مشارکتی نرخ سود قطعی از صورت سود و زیان شرکای بانک استخراج می شود و عقود مبادله ای هم در چارچوب عقود غیر ربوی در جریان اند.
اگر نظام بانکی ما در واقعیت بدون ربا باشد باید نرخ های سود تسهیلات صنعت و تولید از قبل، قابل تعیین نباشد و اساسا هیچ مجادله ای هم در مورد نرخ سود تسهیلات اعطایی به تولید موضوعیت ندارد. اما آنچه که در واقعیت وجود دارد حکایت از وضعیت دیگری است. یکی از بحث های سیاستی و حتی مورد بحث صاحب نظران این است که نرخ سود بانکی را باید متناسب با تورم افزایش داد و تعیین نرخ سود را به بازار واگذار کرد . مثلا اگر تورم x درصد دامن گیر کشور شد نرخ بهره باید بیشتر از x درصد باشد.
نرخ سود بانکی در اقتصاد ایران
در کشور ما وقتی اقتصاد در سال های اخیر رشد بسیار پایین را تجربه کرده است اما بانک ها از نسبت سود خالص به سرمایه پرداخت شده بالایی برخوردارند ، این قضیه حکایت از این دارد که آن ها عمدتا در خرید و فروش سهام ،زمین ، مسکن، ارز، طلا وسکه دخالت سوداگرانه داشته اند که این ها همگی عامل محدود کننده فعالیت های مولد و افزایش دهنده هزینه های تولید است.
صاحبخبر -
∎