معروفترین روح خبیث دنیای تیم برتون کیست؟ فقط یک نام به ذهن میرسد؛ نامی که نباید سه بار بگویید. نوشتن در مورد «بیتلجوس» بدون گفتن اسم «بیتلجوس» سخت خواهد بود؛ اما به بهانهی ساخت قسمت دوم این فیلم با نام «بیتلجوس بیتلجوس» ارزش ریسک کردن را دارد تا در مورد این کمدی ترسناک موفق صحبت کنیم که سبک و سیاق فیلم ساختن جدیدی را برای کارگردانهای وحشت آینده باز کرد و تیم برتون را به جهانیان شناسانید.
این فیلم بدون شک یکی از بهترین فیلمهای تیم برتون است و قسمت دوم آن نیز تعریف و تمجید زیادی از منتقدان دریافت کرده است. با ساخت قسمت دوم این فیلم، صحبت کردن در مورد قسمت اول این فیلم خالی از لطف نیست و این ۲۰ نکته در مورد «بیتلجوس»، حقایقی را در مورد روند ساخت و پخش این فیلم برملا میکند که احتمالا تا حالا نمیدانستید.
۲۰- تیم برتون هنگامی که پیشنهاد «بیتلجوس» را گرفت، در حال کار بر روی فیلم «بتمن» بود
موفقیت غافلگیرکننده اولین فیلم تیم برتون با نام «ماجراجویی بزرگ پی وی» اساساً به هالیوود ثابت کرد که برتون کارگردانی کارآمد است. به این ترتیب، او کار روی یک پروژه بزرگ را آغاز کرد: یک فیلم بر اساس شخصیت «بتمن». برادران وارنر مایل بودند با برتون روی فیلم «بتمن» کار کنند؛ اما استودیو به دلایلی نامعلوم هنوز آمادهی چراغ سبز دادن برای شروع پروژه نبود. این موضوع باعث شد برتون به پروژهی سینمایی دیگری برای اثبات بیشتر خود نیاز داشته باشد؛ تا زمانی که با فیلمنامهی «بیتلجوس» برخورد کرد.
۱۹- تیم برتون و نویسندهی «بیتلجوس» پیش از این با هم کار کرده بودند.
تیم برتون هر روز با هزاران پیشنهاد از انواع فیلمنامههایی که کوچکترین علاقهای به آنها نداشت روبرو میشد. سپس، فیلمنامه مایکل مکداول به دست برتون رسید . مک داول در نهایت اعتبار ایدهپردازی فیلم را با لری ویلسون و اعتبار نویسندگی فیلمنامه را با وارن اسکارن در تیتراژ فیلم شریک شد. نکته اینجاست که این اولین باری نبود که برتون و مک داول با هم کار میکردند. مکداول اپیزودی از سریال «آلفرد هیچکاک تقدیم میکند» را به نام «کوزه» نوشته بود که در نهایت تیم برتون آن اپیزود را کارگردانی کرده بود و دوباره به اتفاق، این دو نفر به مشارکت برای ساخت یک فیلم پرداخته بودند.
۱۸- فیلمنامه مک داول کاملا با اثر نهایی متفاوت بود
مک داول علاقه ای به ساخت یک کمدی نداشت. فیلمنامهی اصلی او کمدی کمی داشت و فیلمی سیاه، ترسناک و شوکه کننده بود. مرگ خانوادهی میتلندز با جزئیاتی کامل و وحشتناک به تصویر کشیده میشد و «بیتلجوس» بیشتر از اینکه بازیگوش و بدجنس باشد، یک قاتل بیرحم بود! خانواده دیتزها همچنین یک دختر کوچکتر داشتند که «بیتلجوس» در نقطه اوج فیلم به شکل یک سنجاب هار به او حمله میکرد.
۱۷- ویلسون که ایدهی فیلم را داده بود، بیشتر از همه به آن ایمان داشت
ویلسون که ایده فیلم در نهایت به نام او شد، به عنوان کارگردان در یونیورسال زیر نظر والتر هیل کار میکرد که فیلمنامه «بیتلجوس» را دید. ویلسون فیلمنامه را جمعه به تهیهکنندهی اجرایی داد و روز دوشنبه به دفتر اجرایی فراخوانده شد. او تصور میکرد که قرار است جلسه مثبتی باشد. در عوض، مدیر اجرایی به او گفت: “داری با زندگی حرفهای خودت چیکار میکنی؟” او کاملاً در مورد فیلمنامه گیج شده بود. سپس ویلسون با تمام قوا برای فروش فیلمنامه و امکانپذیر شدن ساخت آن کمک کرد که درنهایت موفق هم شد.
۱۶- مایکل کیتون اولین انتخاب برای نقش «بیتلجوس» نبود
زمانی که برتون بالاخره قرارداد ساخت فیلم را امضا کرد، میدانست چه کسی میخواهد نقش موجود خبیث فیلم را را بازی کند: «سم دیویس جونیور». بازیگر مدنظر تیم برتون، یک کمدین سیاهپوست بود که در چند فیلم به ندرت ظاهر شده بود و بیشتر به اجرای استندآپ میپرداخت.
۱۵- چند پیشنهاد دیگر پیش از مایکل کیتون به تیم برتون داده شد
سام کینیسون در رقابت برای به دست آوردن نقش بود و دادلی مور نیز همینطور. سپس، شخصی به تیم برتون بازیگر کمدی جدید با نام مایکل کیتون را پیشنهاد داد. برتون مسلماً با کار کیتون آشنا نبود اما پس از تماشای نقشآفرینیهای او به سرعت به یکی از حامیان پرشور او تبدیل شد. فراموش نکنیم که برتون مدتها با استودیو بحث کرد تا اجازه بدهند مایکل کیتون را به عنوان بتمن انتخاب کنند؛ تصمیمی که هر دوی آنها را به نامهای مهم صنعت هالیوود تبدیل کرد.
۱۴- دخترهای زیادی در حال رقابت برای نقش لیدیا بودند
خانمهای جوان و سرشناس زیادی برای نقش دختر نوجوان گوتیک خانواده دیتز رقابت میکردند. سارا جسیکا پارکر، دایان لین، جولیت لوئیس، جنیفر کانلی و بسیاری دیگر از این افراد بودند. آلیسا میلانو نزدیکترین فرد برای به دست آوردن نقش بود. در نهایت، تیم برتون تصمیم گرفت که از یک بازیگر جوان ناشناختهتر برای نقش لیدیا استفاده کند و این وینونا رایدر بود که این نقش را دریافت کرد. ویونا رایدر در فیلمهای آینده تیم برتون نیز نقشآفرینی کرد.
۱۳- بازیگر اصلی دلیا در لحظه آخر تعویض شد
آنجلیکا هیوستون در ابتدا برای نقش دلیا دیتز، مادر لیدیا انتخاب شد. با توجه به اینکه او در نهایت نقش مورتیشیا آدامز را در فیلم سینمایی «خانواده آدامز» بازی کرد، نشانه این بود که او بسیار برای این نقش مناسب بوده است. با این حال، هیوستون دقیقا پیش از فیلمبرداری به دلیل بیماری مجبور به ترک فیلم شد. او با کاترین اوهارا جایگزین شد که توانست یک نقشآفرینی عالی را ارائه بدهد.
۱۲- برتون برای ظاهر کلی فیلم تصمیم خاصی گرفت
برتون در اوایل کار خود به فیلمهایی که در دوران جوانی روی او تاثیر زیادی گذاشته بودند پایبندی محکمی داشت. او ایدههای خاصی برای جلوههای بصری فیلم داشت. برتون میخواست «بیتلجوس» شبیه فیلمهای درجه ب که در دوران جوانی خود تماشا میکرد باشد و درباره جلوههای ویژه فیلم گفت: “میخواستم آنها را ارزان و عمداً غیر واقعی جلوه بدهم”.
۱۱- اسم فیلم در ابتدا «بیتلجوس» نبوده است
مک داول فیلمنامه خود را «بیتل جویس» نامید و برتون این عنوان را برای فیلم بسیار دوست داشت؛ اما برادران وارنر حاضر به قبول کردن این اسم نشدند. پیشنهاد آنها نام «ارواح خانگی» بود؛ یک جایگزین توصیفی که به شدت تکراری بود و اصلا به یاد نمیماند. برتون، در حالتی که به شدت از دست استودیو کلافه شده بود به شوخی و تمسخر عنوانی که با خراب کردن خود از شدت ترسیدن بازی با کلمات دمدستی میکرد را پیشنهاد داد تا حماقت استودیو را به آنها بفهماند و وقتی استودیو واقعاً آن عنوان را برای فیلم نهایی در نظر گرفت، وحشت کرد و برای نگه داشتن اسم فیلم به عنوان «بیتلجوس» با استودیو وارد بحث شد.
۱۰- ظاهر بیتلجوس توسط تیم برتون طراحی نشده بود
ظاهر این روح خبیث با اینکه شبیه طراحیهای تیم برتون است، ولی توسط او طراحی نشده بود. در واقع طراحی ظاهر «بیتلجوس» توسط مایکل کیتون و گریمورها انجام شده بود. کیتون با گشت و گذار در انبار لباسهای استودیو و گریمورها با آزمون و خطا با گریم خود، ظاهر شخصیت را خلق کردند. ظاهر شخصیتی که ما به عنوان یکی از بهترین شخصیتهای شرور تیم برتون میشناسیم، با همکاری چندین نفر خلق شده است.
۹- تیم برتون تصمیم داشت یکی از مشهورترین صحنههای فیلم را حذف کند
برتون در مورد صحنهی فیلم که در آن بازیگران در مهمانی شام تسخیر شده و با آهنگ هری بلافونته در مورد یک قایق موزی میرقصند خیلی مطمئن نبود. او فکر نمیکرد صحنه آنقدرها هم خندهدار باشد و احتمال میداد که مخاطبان آن را دوست نداشته باشند. این موضوع در نهایت کاملا بر خلاف تصوراتش شد؛ زیرا آن لحظه یکی از مشهورترین و دوست داشتنیترین سکانسهای فیلم است. در مراسم تشیع جنازه گلن شادیکس، که نقش اوتو را در فیلم بازی کرده بود، حتی موسیقی این صحنه را به عنوان یادبود از افتخارات این بازیگر پخش کردند.
۸- خود بیتلجوس حضور کمی در فیلم دارد
منطقی است که روح خبیثی که نامش بر روی فیلم است، حضوری طولانی در طول فیلم داشته باشد؛ ولی اینگونه نیست. همانطور که گفته شد، «بیتلجوس» از شخصیتهای اصلی فیلم فاصله زیادی دارد. در واقع، او تنها حدود ۱۴ دقیقه در قاب تصویر است. ظاهراً بیشتر دیالوگهای کیتون نیز بداهه بوده است.
۷- بخش پایانی فیلم بعدا به فیلم اضافه شد
پس از پخش آزمایشی فیلم برای تماشاگران، بسیاری فیلم را دوست داشتند ولی از پایان دردناک شخصیت «بیتلجوس» و حضور کم او طول داستان ناراضی بودند؛ بنابراین برتون تصمیم گرفت تا صحنهی اتاق انتظار زندگی پس از مرگ را پس از پایان فیلمبرداری و تدوین، به فیلم اضافه کند. همان صحنهای که سر او با یک مادهی جادویی کوچک میشود. آنها تا زمانی که فیلم در مرحله پس از تولید بود، این صحنه را ننوشتند یا فیلمبرداری نکرده بودند.
۶- دو نفر موقع فیلمبرداری فیلم عاشق یکدیگر شدند
کاترین اوهارا بخاطر اینکه هیوستون پیش از فیلمبرداری بیمار شد، در فیلم برای نقش دلیا حضور داشت. انتخاب اول برتون برای طراح تولید، یعنی آنتون فورست نیز مشغول کار بر روی فیلم دیگری بود؛ برای همین بو ولش به عنوان طراح در این فیلم حضور پیدا کرد. به دلیل این شرایط، ولش و اوهارا با هم آشنا شدند. آنها در سال ۱۹۹۲ ازدواج کردند و هماکنون دارای دو فرزند هستند.
۵- فیلم بر خلاف تصورات، یک موفقیت بزرگ بود
برتون نشان داد که فیلم اول او «ماجراجویی بزرگ پی وی» به صورت تصادفی موفق نبوده است. «بیتلجوس» با بودجه ۱۵ میلیون دلاری ساخته شد و فروش داخلی آن ۷۳.۷ میلیون دلار بود. این میزان از فروش فیلم را به دهمین فیلم پرفروش سال ۱۹۸۸ تبدیل کرد و قرارداد ساخت «بتمن» را نیز برای تیم برتون قطعی کرد.
۴- «بیتلجوس» برندهی اسکار شد
تیم گریم فیلم تلاش زیادی برای فیلم کردند که در نهایت همهی آن تلاشها نتیجه داد. آنها برندهی بهترین گریم در جوایز اسکار شدند. در همین حال، جوایز ساتورن نیز به فیلم جایزه بهترین گریم و بهترین فیلم ترسناک را دادند. سالها بعد، «بیتلجوس» در فهرست بهترین کمدیهای تاریخ در رده ۸۸ قرار گرفت.
۳- یک مجموعه انیمیشنی بر اساس «بیتلجوس» ساخته شد
بچه های دههی ۹۰ میلادی در قالبی کودکانهتر با شخصیت «بیجلجوس» آشنا شدند. پس از موفقیت فیلم، یک کارتون با محوریت این روح خبیث تولید شد که در سال ۱۹۸۹ شروع به کار کرد و تا سال ۱۹۹۱ چهار فصل از آن پخش شد. برتون تهیه کننده اجرایی سریال بود. کارتون قطعا با فیلم متفاوت بود. خانواده میتدلنز اصلاً در داستان نیستند و لیدیا و «بیتلجوس» با هم دوست هستند. این موضوع به طور قابل توجهی متفاوت از فیلم است.
۲- فیلم به صورت تئاتر موزیکال نیز اجرا شد
در حالی که مقدار مناسبی از موسیقی در فیلم وجود دارد ولی فیلم لزوماً انتخاب واضحی برای یک موزیکال نبود. با اینحال این اتفاق افتاد. الکس برایتمن برای نقش اصلی انتخاب شد. این موزیکال نامزد هشت جایزه تونی شد؛ اگرچه برنده هیچ یک از آنها نشد. همهگیری کرونا اجرای این موزیکال را متوقف کرد؛ اما در سال ۲۰۲۲ اجرا دوباره به روی صحنه تئاتر بازگشت و برایتمن دوباره در نقش «بیتلجوس» نقشآفرینی کرد.
۱- قسمت دوم این فیلم با ۳۶ سال اختلاف زمانی ساخته شد
به محض ورود به سال ۱۹۹۰ میلادی، برتون برنامههایی برای دنباله «بیتلجوس» داشت . او حتی نویسندهی معروف، جاناتان جیمز را برای نوشتن فیلمنامه ای برای فیلمی به نام «بیتل جویس هاوایی میرود» استخدام کرد؛ اما این ایده هرگز اجرایی نشد. در سال ۲۰۱۱، ست گریم اسمیت استخدام شد تا فیلمنامه جدیدی برای دنباله این فیلم بنویسد که در زمان حال و با یک لیدیای بزرگسال روایت می شود. این ایده برای مدتی دوباره کنار گذاشته شد؛ اما ده سال بعد در سال ۲۰۲۲، اعلام شد که دنباله آن در حال ساخته شدن است. قسمت دوم این فیلم در سال ۲۰۲۴ اکران شده و در گیشه به جایگاه قابلتوجهی رسیده است که نشان میدهد مردم هنوز از تماشای این روح خبیث لذت میبرند.
منبع: خبرآنلاین
منبع: faradeed-205614