رییس سازمان پدافند غیر عامل کشور گفت: تمرکز دشمن در حال حاضر به مولفه‌های جدید جنگ مردم محور شامل جنگ اقتصادی، جنگ سایبری و جنگ بی‌قاعده است.
سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشو عصر امروز چهارشنبه ۲۱ در نشست مشترک با شورای راهبردی پدافند غیرعامل حوزه‌های علمیه و نمایندگان مراکز حوزوی که در سالن جلسات آیت الله حائری مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد، اظهار کرد: سازمان پدافند غیرعامل به دستور مقام معظم رهبری و در ذیل ستاد کل نیروهای مسلح شکل گرفت.
وی با اشاره به اینکه قانون تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور هم‌اکنون در مراحل بررسی و تصویب در مجلس شورای اسلامی قرار دارد، افزود: بر اساس این قانون، سازمان پدافند غیرعامل با ساختار موجود مطابق با شخصیت حقوقی مستقل در تابعیت ستاد کل نیروهای مسلح تشکیل می‌شود و کمیته دائمی پدافند غیرعامل یا شورای پدافند غیرعامل، عالی‌ترین مرجع تصویب مقررات و دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل است که مصوبات آن برای همه دستگاه‌های اجرایی اعم از نظامی و غیرنظامی و بخش خصوصی لازم‌الاجراست و مستنکفین از اجرای مصوبات مجازات خواهند شد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور ادامه داد: با تصویب این قانون برای نخستین بار اجرای مصوبات پدافند غیرعامل ضمانت اجرایی قانونی پیدا کرده و لازم‌الاجراست.
وی در ادامه با اشاره به تنظیم الزام‌های فنی و تخصصی حفاظت از زیرساخت، گفت: دستگاه‌ها از نظر اهمیت در این زمینه به چهار دسته حیاتی، حساس، مهم و قابل حفاظت تقسیم شده‌اند که براساس شاخص‌های تعیین‌شده، این الزام‌ها بسیار تعیین‌کننده هستند.
سردار جلالی، پدافند غیرعامل، دفاع غیرمسلحانه با اقدامات غیر مسلحانه است که در نتیجه موجب کاهش آسیب پذیری می‌شود که جان انسان‌ها در اولویت قرار دارد و حفاظت از زیرساخت‌های کالبدی در اولویت بعدی است که با اقدامات مدیران و رابطین پدافند غیر عامل آسیب پذیری کاهش می‌یابد.
وی اظهار داشت: پدافند کاهش آسیب‌پذیری در حال حاضر مورد تاکید است، زیرا با پیشرفت علم و تکنولوژی تهدیدات دانش پایه شده‌اند و دیگر همچون گذشته نیازی به ساخت شهرهای زیرزمینی نیست.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل با بیان اینکه تهدید حاضر فناوری پایه است، تصریح کرد: قاعدتاً دفاع نیز باید به صورت تخصصی و دانش پایه باشد و این یک رویکرد جدیدی است و باید بررسی‌ها انجام شود که یکی از اقدامات در این راستا نیز تاب‌آوری زیر ساخت‌ها و آسیب شناسی آن‌هاست.
سردار جلالی بیان کرد: نباید فرصت‌ها به تهدید تبدیل شوند زیرا اگر لایروبی در مسیل‌ها انجام می‌گرفت می‌توانست خسارت‌ها را پایین بیاورد یا مستحکم سازی پل‌ها در زمان احداث می‌توانست مانع تخریب پل‌ها در سیل اخیر شود در مقابل تهدیدات با پیشرفت علم و تکنولوژی باید پدافند در دستور کار مدیران قرار گیرد.
وی پدافند سایبری، زیستی و پرتویی را از دیگر پدافندها اعلام کرد و گفت: با پیشرفت علم و تکنولوژی سایبر به عنوان یک سرمایه تبدیل شده است و در پدافند زیستی نیز با توجه به رونق تولید در سال جاری باید تمام تمرکز بر تولیدات داخلی باشد و در پدافند شیمیایی نشر شیمیایی در مراکزی همچون تصفیه آب می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل یکی از پدافندها را پدافند مردم محور اعلام کرد و افزود: تمرکز دشمن در حال حاضر به مؤلفه‌های جدید جنگ مردم محور شامل جنگ اقتصادی، جنگ سایبری و جنگ بی‌قاعده است.
تهدیدات امروز کاملاً توسعه یافته است
سردار جلالی با بیان اینکه در مقابله و موضوع‌های پدافند سایبری، اولویت ما بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای دفاع سایبری و تولید امنیت در زیرساخت‌هاست، تصریح کرد: در این تهدیدها شاهد ترکیبی از ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و فناوری‌هایی هستیم که الگوهای متفاوتی از تهدید را به‌دنبال دارد.
وی افزود: یکی از مؤلفه‌های تهدیدهای ترکیبی، ترکیب فناوری‌ها با یکدیگر است. در چنین شرایطی هر طرف که تسلط و اشرافش بر فناوری بیشتر باشد، بیشتر می‌تواند آن را در جهت اهدافش به‌کار گیرد. ما امروز شاهد هستیم که این مدل تهدیدها، کاملاً توسعه یافته است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل با بیان اینکه در چنین شرایطی تهدیدشناسی و تعیین تهدید پایه، یعنی تهدیدی که احتمالاً بر ما اثر می‌گذارد مقوله بسیار مهمی است، تصریح کرد: تهدیدهای انسان‌ساخت متکی بر دو عنصر فناوری و راهبرد است و هر دو این عناصر پویا هستند، بنابراین تکلیف ما در تعیین، مطالعه و برداشت از تهدید پایه در هر مقطع خیلی مهم است که ما بدانیم تهدید پایه چیست و براساس آن تهدید، برنامه‌های دفاعی خود را تنظیم و دنبال کنیم.
جلالی با بیان اینکه در مقوله شناسایی تهدیدهای انسان‌ساخت، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها، تهدیدهای درون‌زاست، گفت: به نظر می‌رسد یکی از موضوعات مهم برای همه دستگاه‌ها، مراقبت و شناخت تهدید درون‌زا در درون هر دستگاه است که باید مورد توجه قرار بگیرد. برای این امر الگوهای دانشی وجود دارد که در مدیریت این تهدیدها بسیار مؤثر و کارآمد است.
زیرساخت‌های صنعتی و تهدیدات سایبری
وی تهدیدهای سایبری به‌ویژه در زیرساخت‌های صنعتی وابسته به فضای سایبری را لایه دیگر تهدیدهای دارای اولویت برشمرد و اظهار کرد: در این لایه از تهدید، دستگاه‌های دولتی و خدماتی که بیشترین سرویس و خدمت را به مردم ارائه می‌کنند به‌عنوان هدف تهدید در نظر گرفته می‌شود و هرچقدر اثرگذاری پیامد قطع یک خدمت بر مردم بیشتر باشد جذابیت هدف بالاتر است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل به تقسیم‌بندی آسیب‌پذیری‌ها پرداخت و گفت: نوع اول، آسیب‌پذیری‌های ساده و پیش‌پاافتاده هستند که با مقداری دقت قابل برطرف کردن هستند. حوزه آسیب‌پذیری‌های ناشناخته قدری پیچیده و سخت بوده و ممکن است به‌راحتی پیدا نشود، اما آسیب‌پذیرهای ساده به‌راحتی قابل برطرف کردن هستند.
جلالی ادامه داد: برای ما بسیار اهمیت دارد که از آسیب‌پذیرهای ساده که با توجه و دقت کافی می‌توان آن را برطرف کرد ضربه نخوریم.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل افزود: با آغاز قطع خدمت و ظهور پیامدها، آنگاه نوبت بزرگ‌نمایی پیامدهای قطع خدمت بر مردم است که این پدیده به‌ویژه با ظهور شبکه‌های اجتماعی خارج پایه آثار خود را نشان داده است.
وی با بیان اینکه در زمینه خنثی‌سازی چنین تهدیدهایی، مهم‌ترین راهبرد پدافند غیرعامل به‌کارگیری برنامه حفظ و تداوم کارکرد زیرساخت‌هاست، تصریح کرد: حفظ تداوم کارکردهای ضروری کشور بسیار مهم است و به نظر می‌رسد بنا به اهمیت دستگاه، جزو وظایف اصلی هر دستگاه به‌شمار می‌آید.
جلالی در ادامه به توضیح راهبردها و اقدام‌های پدافند غیرعامل برای مقابله با تهدیدها پرداخت و گفت: نخستین موضوع این است که ما باید برنامه‌های پاسخ اضطراری به شرایط تهدید داشته باشیم. یعنی اگر حادثه رخ داد بدانیم چگونه با آن برخورد کنیم. در این زمینه سازمان پدافند غیرعامل کشور الگوهای پاسخ اضطراری در برابر حوادث در حوزه‌های مختلف را تهیه و به دستگاه‌ها ارائه کرده است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار کرد: موضوع دوم حفظ تداوم کارکرد است که به‌صورت یک کار جدی باید مورد توجه قرار گیرد. اگر سناریوی تهدید محقق شود خدمت دستگاه ذی‌ربط نباید قطع شود. مثلاً سوخت‌رسانی در شرایط حمله سایبری نباید قطع شود یا هر نوع خدمتی از جمله خدمات شهری و بانکی باید ادامه یابد.
وی موضوع برنامه برگشت‌پذیری خدمات در شرایط حمله را از دیگر راهبردهای پدافند غیرعامل برشمرد و افزود: اگر حمله‌ای رخ داد و خسارتی به دستگاه و خدمات‌رسانی آن وارد شد باید بتواند در حداقل زمان، به کارکرد خود بازگشت داشته و خود را بازیابی کرده و خدمات‌دهی را دنبال کند.
جلالی، کنترل تهدیدهای درون‌زا در هر دستگاه را از دیگر مواردی دانست که باید به آن توجه ویژه شود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل، رئیس هر دستگاه را مسئول پدافند غیرعامل آن دستگاه دانست و گفت: برای تمام راهبردها پدافندی که ذکر شد، دستورالعمل و خطوط راهنما تهیه و به همه دستگاه‌ها ارائه شده است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل ایجاد آمادگی در برابر سناریوهای پایه تهدیدهای ترکیبی را از برنامه‌های جانبی سازمان پدافند غیرعامل کشور برشمرد و اظهار کرد: یکی دیگر از حوزه‌های مورد تأکید سازمان، برنامه حفاظت از زیرساخت‌های کشور است. در این زمینه بعد از سه سال مطالعه تخصصی با پیگیری‌هایی که انجام شده است و با کمک دانشگاه مالک اشتر و سایر مراکز علمی کشور، برنامه ملی حفاظت از زیرساخت‌ها برای نخستین بار در کشور تهیه شد.
جلالی ادامه داد: در این برنامه، تهدیدهای پایه، الگوها، نقش‌ها و وظایف به‌درستی تعریف شده است که دقیقاً چه کارهایی توسط چه کسانی باید انجام شود.
وی با اشاره به اینکه برای نخستین بار الزام‌های تخصصی زیرساخت‌های حیاتی، حساس و قابل حفاظت در موضوعات مختلف تعیین شده است، گفت: همچنین در این برنامه، مباحث مربوط به اجرایی نشدن آن جرم انگاری شده و این مصوبه برای همه دستگاه‌ها لازم‌الاجراست.
پدافند غیرعامل از نظر فقهی و استدلالی نیازمند حوزه‌های علمیه
رئیس سازمان پدافند غیرعامل با بیان اینکه یکی از تکالیفی که از دستگاه‌ها خواسته شده است تهیه ملاحظات و برنامه‌های حفاظت از زیرساخت دستگاه خاص خودشان است، افزود: در این دستورعمل این موضوع به دستگاه‌های ذی‌ربط واگذار شده که در زمان یک‌ساله بتوانند ملاحظات حفاظت از زیرساخت آن دستگاه خاص را ذیل دستورعمل ملی تهیه و دنبال کنند.
وی با بیان اینکه پدافند غیرعامل به دنبال صیانت و حفاظت از مردم و زیرساخت‌های استراتژیکی است که به مردم خدمات ارائه می‌کند، گفت: البته امروز و در شرایطی که دشمن عملاً از جنگ نظامی علیه کشور ما مأیوس شده است آنان تلاش دارند تا مدل‌های نوینی از جنگ همچون «جنگ ترکیبی» و «جنگ شناختی» را بر کشور ما تحمیل کنند.
جلالی با تاکید بر اینکه در این مدل جنگ‌ها مردم «محور» جنگ هستند و نه «هدف» جنگ، اظهار کرد: آمریکایی‌ها با استفاده از ابزارهای نوین همچون شبکه‌های اجتماعی تلاش دارند تا با موج‌سواری بر برخی از چالش‌های داخلی و عملیات روانی، کشور را به سمت اغتشاش و ناامنی پیش ببرند که البته ناکام بوده‌اند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر اینکه از منظر پدافند غیرعامل همه تهدیدات باید قطعی در نظر گرفته شوند، گفت: وظیفه ما جدی‌گرفتن هرنوع تهدید و ایجاد آمادگی در سطح جامعه برای کنترل و مقابله با آن است.
وی با اشاره به اینکه پدافند غیرعامل از نظر فقهی و استدلالی نیازمند کمک و تلاش حوزه‌های علمیه و جامعه نخبگانی روحانیت است، افزود: از همه نخبگان حوزه و دانشگاه دعوت می‌کنیم تا در زمینه مبانی فقهی پدافند غیرعامل ورود کرده و به ما یاری برسانند.
جلالی با بیان اینکه روحانیت برخلاف همه تلاش‌های دشمنان در قلب مردم متدین ایران اسلامی قرار دارد، گفت: به نظر من نماز جمعه باید کانون پیگیری مطالبات رهبری و همچنین درخواست‌های مردمی باشد و این رویکرد می‌تواند انسجام ملی در کشور را تقویت کند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، افکار عمومی را «دارایی حیاتی» کشور دانست و گفت: جامعه روحانیت با تریبون و نفوذ معنوی که دارد می‌تواند از این دارایی صیانت کرده و به آن جهت‌دهی کند.
وی از تدوین پیوست‌های رسانه‌ای در حوزه پدافند سایبری و زیستی خبر داد و اظهار کرد: هدف از این اقدام، ایجاد انسجام در اطلاع‌رسانی، آگاه‌سازی و آرامش‌بخشی برای حفاظت از سلامت روان افکار عمومی علیه برنامه‌های تبلیغاتی دشمنان در صورت بروز حوادث احتمالی است./مهر