این روزها سلسله مواضعی از سوی برخی افراد، وفاق بین دولت و مجلس را که کاملا مبتنی بر بیانات رهبر انقلاب در دیدار اخیر نمایندگان مجلس است، هدف قرار داده است. با این حال لازم است ابتدا مروری بر بیانات اخیر رهبری داشته باشیم. مرور بیانات ایشان در چند ماه اخیر نشان دهنده دغدغه مندی جدی ایشان نسبت به فضای اختلافات داخلی چه در سطح سیاسی و چه در سطوح اجتماعی است. از این منظر تاکید بر وحدت، پرهیز از تخریب و دعوت به همدلی اجتماعی و تعامل بین قوا طی چند نوبت در بیانات ماه های اخیر رهبر معظم انقلاب دیده شده است که نشان دهنده اهمیت این موضوعات برای ایشان در شرایط فعلی اجتماعی و سیاسی کشور است.
پرهیز منتخبان مجلس از سخنان اختلاف‌انگیز و دعوا راه انداختن
اگر بیانات ایشان از زمان برگزاری انتخابات مجلس در اسفند سال گذشته را مرور کنیم، می بینیم در شرایطی که طیفی دارای مواضع سیاسی بسیار انتقادی علیه رئیس مجلس یازدهم، در تهران رای آورده بودند و مواضع تندی را علیه مجلس یازدهم و رئیس آن مطرح می کردند، دغدغه جدی رهبر معظم انقلاب در آن برهه، تشدید اختلافات و تند شدن فضای سیاسی کشور بود، چنان که چند روز پس از انتخابات مجلس در دیدار اعضای مجلس خبرگان در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۴۰۲ فرمودند: «آن چیزی که می تواند شیرینی مجلس جدید را نابود کند، سخنان اختلاف‌انگیز و دعوا راه انداختن‌ها و ستیزه‌گری‌های دشمن‌پسند است؛ شیرینی مجلس جدید را این‌جور چیزها از بین می برد. باید خیلی مراقبت کرد؛ باید خیلی مراقبت کرد. برادران و خواهران در مجلس جدیدی که حالا اندکی بعد تشکیل خواهد شد و حضور دارند، بایستی مراقبت کنند که نگذارند شیرینی تشکیل مجلس جدید از بین برود و کام ها تلخ بشود. ...»
غفلت از همدلی اجتماعی، هشدار نسبت به نفرت پراکنی
پس از خطاب صریح به منتخبان جدید مجلس دوازدهم، اختلال در وحدت ملی و همدلی اجتماعی دیگر دغدغه ایشان بود که در دیدار نوروزی با مردم در اول فروردین ماه در قالب هشدار نسبت به نفرت پراکنی به این صورت بیان شد: «نکته بعدی در باب منافع ملی، مسئله اتحاد دل های مردم است؛ ... ارتباط و همدلی اجتماعی خیلی مهم است؛ در این زمینه دچار غفلت شدیم؛ خودمان به دست خودمان در وحدت ملی‌مان اختلال ایجاد می کنیم. همه ما در این غفلت شریکیم؛ همه ما وظیفه داریم که وحدت ملی را، اتحاد مردم را، اتحاد مردم و مسئولین را حفظ کنیم؛ ... اختلاف فکری، اختلاف سلیقه، اختلاف سیاسی در یک کشور یک امر طبیعی است، اما نفرت‌پراکنی غیر از این هاست. خب یک نظری شما دارید، یک نظری دیگری دارد، این ها با همدیگر یکسان نیست، اشکالی هم ندارد، اما این نباید موجب نفرت‌پراکنی بشود، نباید افراد را از یکدیگر متنفر بکند، دشمنِ یکدیگر بکند، اجازه بدهد که هر کدام علیه یکدیگر، علیه آن دیگری، به هر وسیله‌ای که ممکن است، موجب اهانت و آزار و مانند این ها بشوند؛ احیاناً با افترا و دروغ و مانند این چیزها هم همراه بشود که خب این خیلی مشکل است. ... تاکید می کنم و توصیه می کنم به جوان های عزیزمان که سعی کنند در داخل جامعه نفرت‌پراکنی انجام نگیرد.»
یقه‌گیری و وحدت را شکستن و دودستگی‌ها به زیان کشور است
دعوت به وحدت ملی و پرهیز از اختلاف افکنی و دوقطبی سازی با گذشت 22 روز از آغاز سال جدید همچنان دغدغه رهبر معظم انقلاب بود و ایشان در خطبه های نماز عید فطر در ۲۲ فروردین ماه به این مسئله اشاره فرمودند: من بر «وحدت کلمه» تاکید می کنم. مردم عزیز، جوانان عزیز، فعالان سیاسی، فعالان اجتماعی، فعالان رسانه‌ای! بدانید توفیق در توحید کلمه است، توفیق در وحدت کلمه ملت ایران است. اختلاف نظر دارید، داشته باشید؛ اختلاف نظر سیاسی و غیرسیاسی اشکالی ندارد، اما درگیری و یقه‌گیری و وحدت را شکستن و دودستگی‌ها و دو‌گروهی‌های جعلی درست کردن، به زیان کشور است، به زیان دین شماست، به زیان دنیای شماست، به زیان قوت شماست.
دعوت مجلس به تعامل با دولت جدید
با وقوع حادثه تلخ سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور و همراهان وی و شهادت آیت ا... رئیسی در حین خدمت به مردم، فضای کشور پس از تشییع باشکوه پیکر ایشان، به تدریج وارد فضای انتخابات شد و ایشان ضمن دعوت مردم به مشارکت در انتخابات و برشمردن ملاک های انتخاب اصلح، بر ضرورت رعایت اخلاق انتخاباتی از سوی نامزدهای انتخابات تاکید داشتند اما پس از سپری شدن انتخابات و برگزیده شدن دکتر مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور، باز هم دعوت به وحدت و پرهیز از اختلاف، به صورت پررنگ در بیانات رهبر معظم انقلاب ظهور و بروز داشت و این بار مخاطب وحدت و تعامل قوا بودند و به ویژه مجلس که باید درباره گزینه های معرفی شده رئیس جمهور برای وزارتخانه ها تصمیم گیری می کرد، آن هم در شرایطی که طیفی از نمایندگان مجلس رای عدم اعتماد به بخشی از کابینه را به طور جدی مطرح می کردند. در چنین شرایطی رهبر معظم انقلاب در دیدار ۳۱ تیرماه با رئیس و نمایندگان مجلس خطاب به اهالی بهارستان فرمودند: «شما به عنوان برادران و خواهران عزیز نماینده مجلس، یکی از کارهای مهم تان مسئله تعامل است. من توصیه مؤکدی که این جا یادداشت کرده‌ام، تعامل سازنده با دولت جدید است. همه کمک کنند که رئیس‌جمهور منتخب بتواند وظایفی را که در قبال کشور دارد، انجام بدهد. اگر ما توانستیم جوری رفتار کنیم که رئیس‌جمهور موفق بشود، این موفقیت همه ماست؛ اگر او در اداره کشور، در پیشبرد اقتصاد کشور، در مسائل بین‌المللی کشور، در مسائل فرهنگی کشور به موفقیت دست پیدا کند، همه ما به موفقیت دست [پیدا] کرده‌ایم؛ پیروزی او پیروزی همه ماست؛ این را باید واقعاً از بن دندان باور کنیم.»
توصیه پساانتخاباتی به فعالان سیاسی
با رسیدن به موعد آغاز فعالیت دولت چهاردهم، دغدغه هایی نسبت به موضع گیری منفی بخشی از بدنه نیروهای انقلابی علیه رئیس جمهور و دولت چهاردهم ایجاد شده بود، لذا در 7 مرداد ماه روزی که حکم تنفیذ مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران به ایشان اعطا شد، رهبر معظم انقلاب در بیانات خود توصیه هایی را به این شرح به فعالان انتخاباتی برای دوره پساانتخابات مطرح فرمودند: «توصیه بعدی، مربوط به فضای احساسات عمومی ناشی از انتخابات است، که مخاطب این [توصیه] آحاد مردم اند، فعالان سیاسی و اجتماعی‌اند. خب انتخابات طبعاً چالش‌برانگیز است دیگر؛ افرادی در انتخابات، در دو طرف قضیه قرار می گیرند، چالش هایی به وجود می‌آید؛ نباید به وسوسه‌های دوقطبی‌سازی اعتنا کرد و ترتیب اثر داد؛ این توصیه مؤکد بنده است. نباید احساساتی که افراد را در دوره انتخابات وادار به مجادله با یکدیگر می کرد ادامه پیدا کند؛ نگذارید ادامه پیدا کند. خب خاصیت انتخابات این است دیگر: یکی رأی می‌آورد، یکی رأی نمی‌آورد؛ این نتیجه انتخابات است. انتخابات یعنی همین؛ مثلاً یک نفر مورد علاقه شماست رأی می‌آورد، یک نفر مورد علاقه دیگری است رأی نمی‌آورد؛ این طبیعی است؛ این نباید موجب نقار بشود؛ این نباید موجب اختلاف و شکاف و جدایی بشود.»
شکرگزاری رهبر معظم انقلاب بابت رای اعتماد کامل مجلس به دولت
با وجود این توصیه صریح، پس از معرفی کابینه پیشنهادی رئیس جمهور، برخی فعالان سیاسی مدعی انقلابی گری، بدون توجه به توصیه های رهبر انقلاب مواضع تندی در قبال برخی گزینه های معرفی شده اتخاذ کردند. البته مجلس بر مبنای وظیفه ذاتی خود می توانست براساس ارزیابی فنی و برنامه های اعلامی به هر یک از وزرا رای اعتماد یا عدم اعتماد دهد اما به نظر می رسد اکثریت قاطع مجلس، از بیانات صریح رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان که دعوت به تعامل سازنده با دولت جدید فرموده بودند، برداشت رای اعتماد بالا و همراهی کامل با گزینه های معرفی شده داشتند و از این منظر در اتفاقی کم سابقه، همه وزرای معرفی شده رئیس جمهور از مجلس رای اعتماد بالایی را کسب کردند. رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار هیئت دولت در 6 شهریورماه نسبت به این رویکرد مجلس چنین واکنش نشان دادند و فرمودند: «خدا را شکرگزاریم که بحمدا... دولت با همت رئیس‌جمهور محترم و با کمک ارزنده مجلس شکل گرفت؛ این خیلی نعمت بزرگی است. در بعضی از دولت های گذشته، گاهی تا نزدیک یک ماه یا بیشتر، دولت نمی توانست شکل بگیرد و همه وزرا از مجلس رأی اعتماد نگرفته بودند؛ این را خدا لطف کرد به شما و به ما و به کشور که بحمدا... همه وزرا از مجلس، با اعتماد مجلس به آن ها، به سلامتی بیرون آمدند.»
هسته سخت چیست و طرح این ادبیات چه نتایجی به دنبال دارد؟
پس از رای اعتماد کامل مجلس به دولت و با وجود تایید اقدام مجلس از سوی رهبر معظم انقلاب، باز هم برخی فعالان سیاسی مدعی انقلابی گری که خود را سخنگوی «هسته سخت» نظام می دانند، نسبت به رای اعتماد مجلس انتقادهای تندی را مطرح کردند، اما «هسته سخت» چیست؟ برخی افراد معتقدند طیفی از طرفداران دوآتشه و سرسخت نظام که در شرایط حساسی نظیر فتنه ها و اغتشاشات خیابانی به نفع نظام پای کار می آیند، هسته سخت طرفدار نظام هستند که در هر شرایطی پای کار جمهوری اسلامی هستند و بابت آن حتی جان خود را به خطر می اندازند. در این که بخشی از بدنه طرفداران نظام، فداکارانه در برهه های حساس پای کار انقلاب اسلامی بوده اند، تردیدی نیست اما صحبت این جاست که چرا این هسته سخت صرفا طرفدار یک نامزد خاص ریاست جمهوری و یک طیف سیاسی خاص معرفی می شود و چرا عده ای تلاش دارند خود را سخنگوی این هسته سخت مطرح کنند؟ سوال بعدی این است که نسبت این هسته سخت و سخنگویان خودخوانده آن با مواضع رهبر معظم انقلاب چیست؟ به عنوان مثال یک روز پس از رای اعتماد مجلس به کابینه پزشکیان، حمید رسایی در توئیتی نوشت: «امروز در حرم حضرت عبدالعظیم، آقایی که برادر دو شهید بود و می‌گفت در تمام بزنگاه‌ها پای کار انقلاب بوده از این که برای استخدام در آموزش و پرورش مشمول ماده ۱۹ شده (یعنی در گزینش رد شده) درخواست کمک کرد! چه می‌گفتم؟ گفتم اگر قبول نکردند معلم شوی بیا از طریق مجلس وزیر شو، راحت‌تر است.» تلاش برای ناراضی نشان دادن هسته سخت و طرفداران فداکار نظام از اقدام مجلس در شرایطی است که رهبر انقلاب چنان که در پاراگراف های قبلی دیدیم، مجلس را به تعامل با دولت امر کرده بودند و بعد از رای اعتماد نیز اقدام مجلس را تایید کردند. این در حالی است که طیفی سعی دارد هسته سخت نظام را مخالف این اقدام مورد تایید رهبری توصیف کند. این در حالی است که هر فرد علاقه مند به نظام حتی اگر در حیطه نظر با مواضع رهبر معظم انقلاب همراه نباشد، وظیفه شرعی و نگاه اعتقادی خود را در همراهی با مواضع ایشان می داند. صد البته مشخص است که حمایت رهبری و اعتماد مجلس به دولت مشروط به تلاش و کارآمدی است و هر میزان دولت یا هر بخش از آن از مسیر تلاش و کارآمدی فاصله بگیرند، این حمایت و این اعتماد کمتر خواهد شد ولی فعلا و در شروع فعالیت دولت، باید در مسیر همدلی و وحدت حرکت کرد.
در هر حال ادبیاتی که معتقد است طرفداران پروپاقرص نظام در ماجرای وفاق بین دولت و مجلس که مبتنی بر مطالبه صریح رهبر معظم انقلاب صورت گرفته است، دور خورده اند و آن ها را با تعابیر بعضا توهین آمیزی نظیر «اُسکُل نظام» تحریک می کند، نگاه تمامیت خواهانه به نظام دارد و سایرین را با اندکی زاویه و تفاوت دیدگاه طرد می کند. شاید حتی بتوان در دل این گونه اظهارنظرها، تهدید نظام را هم مشاهده کرد. از این رو به نظر می رسد دلسوزان انقلاب و طرفداران واقعی نظام باید ضمن مرزبندی با افرادی که در قالب تعابیری نظیر «اُسکُل نظام» خود را طلبکار تصمیمات نظام در قبال طیف های مختلف می داند، مراقب این تحریکات باشد و با تأسی به موضع صریح رهبر انقلاب در تعامل با دولت جدید، به تعبیر ایشان از بُن دندان، موفقیت دولت چهاردهم را موفقیت نظام قلمداد کند.
خراسان