معماری منظر همیشه با فضای سبز همراه بوده است که ریشه در توسعه تاریخی باغ‌ها و پارک‌ها به‌عنوان فضاهایی دارد که طبیعت را به مناطق شهری می‌آورد اما در مناطقی نظیر خاورمیانه که مسئله اصلی کمبود آب و اقلیم خشک است، روند روبه رشدی به سمت استفاده از مواد محلی همچون ماسه و گیاهان بومی دیده می‌شود.
به گزارش ایمنا، فلسفه معماری سبز حمایت از منابع انرژی پایدار، حفظ انرژی، استفاده مجدد و ایمنی مصالح ساختمانی و تعیین مکان ساختمان با در نظر گرفتن تأثیر آن بر محیط‌زیست است. ایجاد ارتباط بین معماری و فضای سبز در مکان‌هایی که امکان رشد و پرورش باغ‌ها و پارک‌های طبیعی وجود دارد، از نظر زیبایی‌شناختی جذاب است و تأثیر چشمگیری بر رفاه ساکنان دارد.
با این حال، در مناطقی نظیر خاورمیانه که مسئله اصلی کمبود آب و اقلیم خشک است، روند روبه رشدی به سمت استفاده از مواد محلی همچون ماسه، سنگ، مواد معدنی و گیاهان بومی مشاهده می‌شود.
این روند منعکس‌کننده رویکردی پایدارتر است که معماری منظر را برای همسویی با بافت‌های محیطی و فرهنگی منطقه بازسازی می‌کند. پروژه‌های جدید در خاورمیانه تغییری در معماری منظر را نشان می‌دهد که از فضای سبز سنتی فراتر رفته و از مواد محلی نظیر شن، سنگ و خشت استفاده می‌کند تا مناظر سنتی را دوباره به تصویر بکشند و با اقلیم و میراث فرهنگی منحصربه‌فرد منطقه هماهنگ شوند.
برای مثال، پروژه‌هایی در اردن و عربستان سعودی از عناصر طبیعی همچون شن، سنگ‌های آتشفشانی و نور خورشید برای ایجاد فضاهای مینیمالیستی و مرتبط با منطقه استفاده می‌کنند. به‌طور مشابه، تحولات در امارات متحده عربی مبتنی‌بر استفاده از مواد و گیاهان بومی برای ایجاد محیط‌های پایدار و سازگار با اقلیم است. در ادامه چند مورد از این پروژه‌ها معرفی می‌شود که مناظر خاورمیانه را بازآفرینی و طراحی مدرن را با بافت طبیعی و فرهنگی منطقه ادغام می‌کنند.
بهشت‌های کوچک، امان | اردن
پروژه Minor Paradises با دور شدن از فضاهای سرسبز و معمولی، تفسیر مجددی از باغ‌های سنتی خاورمیانه ارائه می‌دهد و از مواد و مصالح محلی نظیر ماسه، شن، سنگ‌های آتشفشانی و سنگ آهک برای بازآفرینی مناظر اردن استفاده می‌کند.
این پروژه رویکردهای جایگزین برای زیبایی و نگهداری در طراحی باغ را پیشنهاد می‌کند که اهمیت فرهنگی حیاط‌ها را به‌عنوان فضاهای اجتماعی و در عین حال تشویق تعامل با محیط ساخته‌شده را ادغام می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان در مناطقی با کمبود آب فضاهای عمومی را با کمک گونه‌های گیاهی مقاوم به خشکی و طراحی مینیمالیستی بازآفرینی کرد.
مسیر خورشید، جده | عربستان سعودی
مسیر خورشید یک چیدمان موقت است که در دوسالانه هنرهای اسلامی ۲۰۲۳ به نمایش گذاشته شد و با ایجاد منظره‌ای که با نور طبیعی در تعامل است، ساعت آفتابی سنتی حیاط مساجد را بازآفرینی کرد. این پروژه به جای ایجاد فضای سبز، از پرتوی خورشید برای ردیابی زمان در خطوط مشخص‌شده روی زمین استفاده می‌کند که ساعت‌ها، ماه‌ها و فصل‌ها را منعکس می‌کند. این چیدمان با تأکید بر تعامل بین نور، زمان و زمینه فرهنگی، رویکرد منحصر به فردی را برای طراحی منظر ارائه می‌دهد.
رصدخانه در صحرا، خراسان جنوبی | ایران
پروژه رصدخانه در صحرا یک پروژه معماری منظر است که توسط انجمن معماران معاصر در ایران اجرا شده است و بر استفاده از مصالح محلی و تکنیک‌های ساخت‌وساز سنتی برای ایجاد ارتباط معنادار با محیط و جامعه تأکید دارد. این بنای دائمی در خراسان جنوبی به‌طور کامل از آجر خشتی ساخته شده است که استفاده از زمین و خاک را به‌عنوان مصالح اساسی ساختمانی برجسته می‌کند.
این پروژه از دایره‌های متحدالمرکزی تشکیل شده است که دایره مرکزی به‌عنوان فضایی برای تفکر و ارتباط با آسمان عمل می‌کند و جوهر یک رصدخانه را تجسم می‌بخشد. استفاده از مواد و مصالح محلی در این پروژه و تمرکز بر زمین و آسمان به‌عنوان عناصر اصلی، ایده‌های مرسوم معماری منظر را به چالش می‌کشد و فضایی را ایجاد می‌کند که عمیقاً در بافت فرهنگی و محیطی آن ریشه دارد.
طرح جامع و چشم‌انداز الحسن، ابوظبی | امارات متحده عربی
طرح جامع و چشم‌انداز الحسن، قلعه قصر الحسن ابوظبی را به یک فضای فرهنگی و عمومی پویا تبدیل کرده است که در کنار مدرنیته از میراث منطقه قدردانی می‌کند. این پروژه به جای تکیه بر فضای سبز، منظره بیابان ساحلی را با استفاده از مواد محلی و گیاهان بومی متناسب با آب‌وهوای خشک به تصویر می‌کشد.
این فضای عمومی شامل دو چشم‌انداز متضاد است؛ یک منطقه ساختاریافته و کاشته‌شده در اطراف ساختمان بنیاد فرهنگی و یک فضای بیابانی در اطراف قلعه تاریخی که بر نقش آن به‌عنوان یک نقطه عطف مستقل تأکید می‌کند. با ادغام این عناصر یک پارک شهری پایدار ایجاد شده است که محیط‌های طبیعی و ساخته شده را در هم می‌آمیزد و تفسیر جدیدی از معماری منظر را در منطقه‌ای که آب کمیاب است، ارائه می‌دهد.
Raw Threshold، شارجه | امارات متحده عربی
این پروژه که برای سه‌سالانه معماری شارجه طراحی شده است، یک مدرسه ابتدایی بدون استفاده را به فضایی باز و دلپذیر تبدیل کرده است که با محیط شهری آن ارتباط برقرار می‌کند. در این فضا به جای مواد مدرن و صنعتی از مواد طبیعی و محلی همچون تیرهای چوبی و تشک‌های ساخته شده از درخت خرما برای ایجاد آستانه‌ای سایه‌دار برای بازدیدکنندگان استفاده می‌کند و مفهوم معماری منظر را در مکانی تعریف می‌کند که با فرسایش هویت محلی دست و پنجه نرم می‌کند.
طرح موسوم به درگاه خام یک طرح انعطاف‌پذیر است که می‌تواند از هم جدا شود و در جای دیگری دوباره استفاده شود یا به‌طور طبیعی در طول زمان تجزیه و رابطه هماهنگ آن با محیط حفظ شود. به این ترتیب مفاهیم متعارف ماندگاری و مدرنیته را به چالش می‌کشد و بر رویکردی مبتنی‌بر منابع آگاهانه در معماری منظر تأکید دارد.
