نابودی جنگل‌ها عمدتا به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی، قطع درختان، توسعه زیرساخت‌ها و استخراج معادن صورت می‌گیرد. در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه، گسترش زمین‌‌‌‌‌های کشاورزی عامل اصلی است که به دلیل نیاز به تغذیه جمعیت‌های روبه‌رشد و پاسخگویی به تقاضای جهانی برای کالاهایی مانند سویا، روغن نخل و گوشت رخ می‌دهد. تبدیل جنگل‌‌‌‌‌ها به زمین‌‌‌‌‌های کشاورزی اغلب به‌عنوان گامی ضروری برای توسعه اقتصادی در مناطقی که کشاورزی منبع اصلی درآمد است، دیده می‌شود. قطع درختان، چه قانونی و چه غیرقانونی، یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار است.

دارایی اقتصادی دست‌‌‌‌‌نخورده

چوب منبعی ارزشمند است و در بسیاری از نقاط جهان، جنگل‌‌‌‌‌ها به‌عنوان یک دارایی اقتصادی دست‌‌‌‌‌نخورده تلقی می‌شوند. تقاضا برای محصولات چوبی، از مبلمان تا کاغذ، پدیده قطع درختان بدون‌توجه به شیوه‌‌‌‌‌های پایدار را تشدید کرده‌است. پروژه‌های زیرساختی مانند ساخت جاده و گسترش شهرها نیز سرعت جنگل‌‌‌‌‌زدایی را دوچندان کرده‌است. در کشورهایی که تلاش می‌کنند زیرساخت‌های خود را بهبود بخشند، جنگل‌‌‌‌‌ها اغلب به‌خاطر پیشرفت قربانی می‌شوند. فعالیت‌های معدنی، به‌ویژه در مناطق گرمسیری غنی از منابع، جنگل‌‌‌‌‌زدایی را تشدید می‌کنند. استخراج مواد معدنی مانند طلا، مس و نفت نیاز به پاکسازی مناطق وسیعی از جنگل دارد که باعث اختلال در اکوسیستم‌های محلی و جوامع می‌شود. این فعالیت‌های اقتصادی درحالی‌که به سودهای کوتاه‌مدت منجر می‌شوند، اغلب به چالش‌های اجتماعی و اقتصادی بلندمدت منجر می‌شوند.

تاثیر بر جوامع محلی

تاثیرات اجتماعی و اقتصادی خشک‌شدن جنگل‌ها بیشترین تاثیر را بر جوامع محلی که به این نوع اکوسیستم برای معیشت خود وابسته‌‌‌‌‌اند، دارد. در بسیاری از نقاط جهان، به‌ویژه در مناطق گرمسیری، جنگل‌‌‌‌‌ها منابع حیاتی مانند غذا، دارو، سوخت و مصالح ساختمانی را فراهم می‌کنند. مردمان بومی و جوامع روستایی که اغلب ارتباط فرهنگی عمیقی با زمین دارند، بیشترین آسیب را از جنگل‌‌‌‌‌زدایی می‌بینند. با ازبین‌رفتن جنگل‌‌‌‌‌ها، این جوامع دسترسی خود را به منابعی که برای بقا نیاز دارند، از دست می‌دهند که این می‌تواند منجر به افزایش فقر، ناامنی غذایی و جابه‌جایی اجباری شود. برای بسیاری از افراد، ازبین‌رفتن جنگل‌‌‌‌‌ها به‌معنای از دست‌دادن شیوه زندگی‌‌‌‌‌ چند صد‌ساله است. دانش و شیوه‌‌‌‌‌های سنتی که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند نیز در خطر ازدست‌رفتن هستند، زیرا اکوسیستم‌هایی که به آن وابسته هستند، ناپدید می‌شوند. علاوه‌بر این، جنگل‌‌‌‌‌زدایی اغلب منجر به درگیری‌های اجتماعی می‌شود. با کاهش زمین‌‌‌‌‌ها، رقابت برای منابع شدت می‌‌‌‌‌یابد. این می‌تواند منجر به اختلافات بر سر مالکیت زمین شود که اغلب مردمان بومی را در‌برابر شرکت‌های خصوصی یا دولت‌ها قرار می‌دهد. در برخی موارد، این درگیری‌‌‌‌‌ها به خشونت منجر شده که پیامدهای غم‌انگیزی برای کسانی که در آن درگیر بوده‌اند، داشته‌است. جابه‌جایی جوامع به دلیل جنگل‌‌‌‌‌زدایی نیز به شهرنشینی کمک می‌کند. هنگامی که مردم مجبور به ترک خانه‌‌‌‌‌های خود می‌شوند، اغلب به شهرها مهاجرت می‌کنند تا کار و شرایط زندگی بهتری پیدا کنند. کوچ مردم به مناطق شهری می‌تواند منابع و زیرساخت‌های محدود را تحت‌فشار قرار دهد و به شلوغی، بیکاری و رشد سکونتگاه‌‌‌‌‌های غیررسمی یا زاغه‌‌‌‌‌ها بینجامد.

پیامدهای اقتصادی

از آنجا‌که جنگل‌‌‌‌‌زدایی اغلب به دلایل اقتصادی انجام می‌شود، پیامدهای اقتصادی بلندمدت آن می‌تواند شدید باشد. از دست‌دادن جنگل‌‌‌‌‌ها می‌تواند فعالیت‌های اقتصادی را که به آنها وابسته‌‌‌‌‌اند، تضعیف کند. به‌عنوان مثال، تخریب جنگل‌‌‌‌‌ها می‌تواند به تخریب خاک و فرسایش منجر شود که در طول زمان باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی می‌شود. این نه‌تنها بر تامین غذا تاثیر می‌گذارد، بلکه اقتصاد گسترده‌‌‌‌‌تری را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، به‌ویژه در مناطقی که کشاورزی یک بخش اقتصادی کلیدی است. جنگل‌‌‌‌‌ها همچنین خدمات اکوسیستمی ضروری را که از صنایع مختلف پشتیبانی می‌کنند، فراهم می‌‌‌‌‌آورند. به‌عنوان مثال، آنها نقش مهمی در تنظیم چرخه‌‌‌‌‌های آب ایفا می‌کنند که برای کشاورزی، تولید برق آبی و تامین آب آشامیدنی حیاتی است. از دست‌دادن این خدمات می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها برای کسب‌وکارها و دولت‌ها شود. به‌عنوان مثال، بدون فیلترینگ طبیعی که توسط جنگل‌‌‌‌‌ها فراهم می‌شود، هزینه تصفیه آب برای مصرف انسان به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌‌‌‌‌یابد. گردشگری نیز صنعتی است که می‌تواند به‌شدت تحت‌تاثیر جنگل‌‌‌‌‌زدایی قرار گیرد. بسیاری از کشورها، به‌ویژه در جهان درحال‌توسعه، به اکوتوریسم به‌عنوان منبع مهمی از درآمد تکیه دارند. گردشگران به زیبایی طبیعی جنگل‌‌‌‌‌ها و حیات‌وحش آنها جذب می‌شوند. با تخریب این محیط‌‌‌‌‌ها، صنعت گردشگری آسیب می‌بیند که منجر به از دست‌دادن شغل‌‌‌‌‌ها و کاهش درآمد می‌شود. تخریب جنگل‌‌‌‌‌ همچنین می‌تواند پیامدهای اقتصادی گسترده‌‌‌‌‌تری در مقیاس ملی و جهانی داشته‌باشد. از دست‌دادن جنگل‌‌‌‌‌ها به تغییرات اقلیمی کمک می‌کند زیرا دی‌‌‌‌‌اکسید‌کربن ذخیره‌شده در آنها را  آزاد می‌کند. تغییرات اقلیمی به نوبه خود تهدیدی جدی برای اقتصاد جهانی است. افزایش فراوانی و شدت حوادث شدید آب‌و‌هوایی، مانند سیل، خشکسالی و توفان، می‌تواند فعالیت‌های اقتصادی را مختل کند به زیرساخت‌ها آسیب بزند و منجر به زیان‌های مالی قابل‌توجهی شود. علاوه‌بر این، از دست‌دادن تنوع‌زیستی ناشی از جنگل‌‌‌‌‌زدایی می‌تواند پیامدهای اقتصادی اسف‌باری داشته‌باشد. تنوع‌زیستی برای مقاومت اکوسیستم‌‌‌‌‌ها ضروری است که به نوبه خود از کشاورزی، شیلات و سایر صنایع حمایت می‌کند. کاهش تنوع گونه‌‌‌‌‌ها می‌تواند به فروپاشی اکوسیستم‌‌‌‌‌ها منجر شود که امنیت غذایی را به‌خطر می‌‌‌‌‌اندازد و به بی‌‌‌‌‌ثباتی اقتصادی منتهی می‌شود.

پیامدهای بهداشتی

جنگل‌‌‌‌‌زدایی، سلامتی جوامع هم در سطح محلی و هم در سطح جهانی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. با ازبین‌رفتن جنگل‌‌‌‌‌ها، خطر بیماری‌های زئونوتیک - بیماری‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند - افزایش می‌‌‌‌‌یابد. علاوه‌بر این، جنگل‌‌‌‌‌زدایی می‌تواند مشکلات تنفسی و سایر مسائل بهداشتی را تشدید کند. سوزاندن جنگل‌‌‌‌‌ها، یک روش رایج برای پاکسازی زمین، مقدار زیادی دود و ذرات معلق را به هوا می‌‌‌‌‌فرستد. این می‌تواند منجر به افزایش موارد بیماری‌های تنفسی شود؛ به‌ویژه درمیان جمعیت‌های آسیب‌‌‌‌‌پذیر مانند کودکان و سالمندان. تاثیرات بهداشتی جنگل‌‌‌‌‌زدایی همچنین می‌تواند سیستم‌های بهداشتی عمومی را تحت‌فشار قرار دهد، به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه که دارای  منابع محدود هستند.

نابرابری جهانی

تاثیرات اجتماعی و اقتصادی جنگل‌‌‌‌‌زدایی نابرابری جهانی را دوچندان می‌کند، درحالی‌که منافع جنگل‌‌‌‌‌زدایی-مانند سودهای ناشی از قطع درختان، کشاورزی و معدن-اغلب در دست عده کمی متمرکز است، هزینه‌ها عمدتا بر دوش فقرا و اقشار محروم جامعه قرار دارد. مردم بومی، جوامع روستایی و کشورهای درحال‌توسعه اغلب بیشتر از سایرین از پیامدهای جنگل‌‌‌‌‌زدایی آسیب می‌بینند، هرچند که کمترین سهم را در ایجاد این مشکل دارند. این نابرابری در پاسخ جهانی به جنگل‌‌‌‌‌زدایی نیز مشهود است، درحالی‌که کشورهای توسعه‌یافته منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در جنگل‌‌‌‌‌کاری مجدد و شیوه‌‌‌‌‌های پایدار را دارند، کشورهای درحال‌توسعه اغلب فاقد توان مالی و فنی برای انجام این کار هستند. این چالش چرخه‌ای از فقر و تخریب محیط‌زیست ایجاد می‌کند که شکستن آن دشوار است. علاوه‌بر این، تقاضای جهانی برای کالاهایی مانند سویا، روغن نخل و گوشت که به جنگل‌‌‌‌‌زدایی منجر می‌شود، عمدتا توسط مصرف در کشورهای توسعه‌‌‌‌‌یافته هدایت می‌شود که نابرابری‌‌‌‌‌های جهانی را تشدید می‌کند.

مقابله با تاثیرات  

برای مقابله با تاثیرات اجتماعی و اقتصادی جنگل‌‌‌‌‌زدایی، نیاز به رویکردی چندوجهی است که دولت‌ها، کسب‌وکارها و جوامع را دربر گیرد. یک استراتژی کلیدی، ترویج شیوه‌‌‌‌‌های پایدار استفاده از زمین است که تعادل بین توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط‌زیست را حفظ می‌کند. این می‌تواند شامل جنگل‌‌‌‌‌کاری و کشاورزی پایدار باشد که تاثیرات محیط‌زیستی را به حداقل می‌رساند. یک رویکرد مهم دیگر تقویت حقوق مردم بومی و جوامع محلی است. به رسمیت شناختن و حفاظت از حقوق زمین آنها می‌تواند به جلوگیری از جنگل‌‌‌‌‌زدایی کمک و اطمینان حاصل کند که آنها در مدیریت منابع خود نقش دارند. علاوه‌بر این، ارائه معیشت‌‌‌‌‌های جایگزین به این جوامع که به جنگل‌‌‌‌‌زدایی وابسته نیستند، می‌تواند فشار بر جنگل‌‌‌‌‌ها را کاهش دهد.

در سطح بین‌المللی، تلاش‌ها برای کاهش جنگل‌‌‌‌‌زدایی باید توسط سیاست‌هایی که به ریشه‌‌‌‌‌های مشکل می‌پردازند، حمایت شود. این شامل کاهش تقاضای جهانی برای کالاهایی است که به جنگل‌‌‌‌‌زدایی منجر می‌شوند و ترویج شیوه‌‌‌‌‌های تجارت منصفانه که اطمینان حاصل می‌کند که منافع این کالاها به‌طور عادلانه‌‌‌‌‌تر تقسیم می‌شود. توافق‌های بین‌المللی، با تعیین اهداف برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌‌‌ای و ترویج شیوه‌‌‌‌‌های پایدار استفاده از زمین، مانند توافق پاریس نقش مهمی در مقابله با جنگل‌‌‌‌‌زدایی دارند. کسب‌وکارها نیز نقش حیاتی در مقابله با جنگل‌‌‌‌‌زدایی دارند. شرکت‌هایی که به کالاهای مرتبط با جنگل‌‌‌‌‌زدایی وابسته هستند، باید به زنجیره‌های تامین بدون جنگل‌‌‌‌‌زدایی متعهد شوند و در شیوه‌‌‌‌‌های پایدار سرمایه‌گذاری کنند. مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند با انتخاب آگاهانه‌‌‌‌‌تر، مانند خرید محصولات دارای گواهینامه پایدار یا کاهش مصرف کالاهایی که به جنگل‌‌‌‌‌زدایی منجر می‌شوند، کمک کنند. جنگل‌‌‌‌‌زدایی یک مساله پیچیده با تاثیرات اجتماعی و اقتصادی گسترده است. این مساله معیشت‌میلیون‌ها نفر را تهدید، به نابرابری‌‌‌‌‌های جهانی کمک و ثبات اقتصادی را تضعیف می‌کند. مقابله با این چالش‌ها نیازمند یک رویکرد جامع است که همه ذی‌نفعان، از جوامع محلی تا سازمان‌های بین‌المللی را دربر گیرد. با ترویج شیوه‌‌‌‌‌های پایدار استفاده از زمین، حفاظت از حقوق مردم بومی و کاهش تقاضای جهانی برای کالاهایی که به جنگل‌‌‌‌‌زدایی منجر می‌شوند، می‌توانیم به‌سوی آینده‌‌‌‌‌ای عادلانه‌‌‌‌‌تر و پایدارتر حرکت کنیم. وقت عمل اکنون است، قبل از اینکه هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی جنگل‌‌‌‌‌زدایی بیش از حد سنگین شود.