در طول سال‌ها شاهد حضور جوکر، ضدقهرمان برجسته دنیای DC در فیلم‌های سینمایی، برنامه‌های تلویزیونی و کتاب‌های مصور بودیم. کاراکتری که اولین‌بار در سال 1940 در کتاب‌های مصور بتمن معرفی شد. اگرچه قرار بود او در اولین حضورش کشته شود، اما جوکر با مداخله تحریریه در امان ماند و به شخصیت اجازه داده شد تا به عنوان دشمن اصلی ابر قهرمان داستان، بتمن به ماجراجویی ادامه دهد.

در کتاب های مصور جوکر به عنوان یک مغز متفکر جنایتکار به تصویر کشیده می‌شود. یک روانپریش با حس شوخ‌طبعی دوست داشتنی اما بعدها و در دهه ی 1950 میلادی  به یک بذله گوی احمق تبدیل شد و سپس در اوایل دهه 70 به ریشه های تاریک تر خود بازگشت.

جوکر در طول دهه‌های حضور خود، شروع های مختلفی داشته است. متداول ترین داستان مربوط به سقوط او در مخزن زباله های شیمیایی است که سبب تغییر شکل ظاهری و دیوانه شدن او می‌شود.

از نظر منتقدان تناقضات صریح بین شخصیت‌های جوکر و بتمن، جوکر را به یک رقیب تمام و کمال برای قهرمان شنل دار تبدیل می کند. در فرهنگ عمومی نیز جوکر همواره به عنوان یک کاراکتر معروف و جاودانه در نظر گرفته می شود و اغلب در فهرست برجسته ترین کاراکترهای تخیلی و شخصیت های شرور در کتاب های مصور، قرار می گیرد.

اقتباس های متعددی از این شخصیت به صورت فیلم های لایو اکشن، انیمیشن و بازی های ویدیویی صورت گرفته است که در ادامه به بررسی چند نمونه از بهترین ها می پردازیم.

8. جرد لتو – جوخه انتحار (Suicide Squad) و لیگ عدالت زک اسنایدر (Justice League)

جرد لتو شخصیت شرور بدنام  DC را با ظاهر گانگستری مدرن‌تر و خال‌کوبی‌های متنوع، به عنوان رهبر یک گروه از خلاف‌کاران پر زرق‌وبرق به نمایش گذاشت. هرچند که طرف‌داران از نحوه ارایه جوکر در جوخه انتحار دیوید آیر چندان تحت تاثیر قرار نگرفتند. چرا که این فیلم تنها اشاره‌ای به کاراکتر جوکر داشت و این ضدقهرمان فرصت بسیار کمی برای بروز پیدا کرد.

بااین‌حال رابطه‌ی او  با یک شخصیت اصلی داستان یعنی هارلی کویین (مارگو رابی) کمک کرد تا این اقتباس کمی موفق‌تر ظاهر شود. جوکری که جرد لتو ارایه کرد کمتر یک آشوب‌طلب شیطانی و بیشتر یک روانی عاشق خشونت بود که رهبری گروهی از هواداران را برعهده داشت. لتو برای برداشت خود از این شخصیت هم از “دیوید بووی “و هم از “آلخاندرو جودوروفسکی”، فیلمساز آوانگارد، الهام گرفت.

او یک سال بعد زمانی که به‌عنوان جوکر در لیگ عدالت زک اسنایدر بازگشت و گفتگوی جالبی با بتمن داشت که در آن آنها در مورد مرگ رابین و هارلی کوین صحبت می‌کردند توانست تا حدودی خود را نجات دهد. این صحنه کوتاه به تماشاگران نشان داد که درصورتی‌که لیتو در فیلم جوخه انتحاری فیلمنامه‌ی بهتری برای اجرا داشت تا چه اندازه می‌توانست اجرای بهتری ارایه دهد.

7. زک گالیفیاناکیس – فیلم بتمن لگو (The Lego Batman Movie)

تغییرات بزرگی در شهر گاتهام در حال شکل‌گیری است، و اگر بتمن بخواهد شهر را از تسلط خصمانه جوکر نجات دهد، ممکن است مجبور شود  با دیگران کار کند و یاد بگیرد که خیلی سخت نگیرد. این فرض ساده فیلم لگو بتمن است که در سال 2017 در سینماهای ایالات متحده اکران شد. این فیلم به‌خاطر انیمیشن، صداپیشگی، موسیقی متن، سبک بصری و طنزش به‌طورکلی نقدهای مثبتی از منتقدان دریافت کرد و از نظر تجاری نیز موفق بود و در مقابل بودجه 80 میلیون‌دلاری در سراسر جهان 312 میلیون دلار فروخت.

زک گالیفیاناکیس شاید بیشتر به‌خاطر نقش مکمل به‌یادماندنی “آلن” در فیلم‌های خماری، و همچنین بازی در نقش یک دلقک در سریال تحسین‌شده «سبدها» (Baskets) شناخته شود. صدای منحصربه‌فرد و خنده‌دار او به‌خوبی فیلم را تکمیل می‌کند و یک شخصیت شرور شیطانی خلق می‌کند که لگو بتمن را به یک فیلم انیمیشنی دیدنی تبدیل می‌کند که شایسته‌ی جایگاهی در این لیست است.

6. کامرون موناگان – سریال گاتهام (Gotham)

کامرون موناگان، ستاره سریال شیملس، مهارت‌های درخشان خود را به‌عنوان یک بازیگر، زمانی که نقش دوگانه جروم و جرمیا والسکا را در درام جنایی گاتهام بازی کرد، به نمایش گذاشت. سریال گاتهام بسیاری از سرسخت‌ترین دشمنان بتمن مانند پنگوئن، زن گربه‌ای، ریدلر و البته جوکر را در خود جای‌داده است.

در این سریال جذاب، برادران دوقلو همسان هر کدام دارای ویژگی‌های متفاوتی از ابرشرور افسانه‌ای هستند؛ جرومی پوچ‌گرا، تهدیدی جدی برای شهروندان گاتهام و جرمیا، روان‌پریشی باهوش که مصمم به عذاب بروس وین است. اگرچه او هرگز به طور رسمی جوکر نامیده نمی‌شود، اما دوقلوهای والسکا به دلیل ظاهر و ویژگی‌های اخلاقی خود تجسم جوکر در دنیای این سریال هستند.

موناگان با اجرای دو نقش پیچیده، کار خارق‌العاده‌ای انجام داد؛ هر یک از دوقلوها با پیشرفت سریال، بیشتر و بیشتر از هم جدا می‌شدند و هر کدام به‌عنوان تجسم مجزا از جوکر عمل می‌کردند. موناگان به دلیل بازی جذابش در این سریال تحسین گسترده طرف‌داران، منتقدان و حتی خود مارک همیل بزرگ را به خود جلب کرد. گاتهام رویکرد منحصربه‌فردی را برای نمایش جوکر در درام در پیش گرفت و موناگان با اجرای این نقش دوگانه کار ستودنی‌ای انجام داد.

5. سزار رومرو – بتمن (Batman)

سزار رومرو را می‌توان اولین فردی دانست که کاراکتر جوکر را در یک صحنه‌ی فیلم‌برداری به اجرا در آورد با آرایش صورت سفید و لب‌های قرمز که به او کمک کرد تا یک شرور فراموش‌نشدنی را به نمایش بگذارد. جوکر رومرو بازیگوش و سرگرم‌کننده بود. او هرگز در نمایش خود را خیلی جدی نشان نداد و بینندگان را با جنب‌وجوش بیش از حد و حضور رنگارنگ خود روی صفحه‌نمایش خیره کرد.

اگرچه نسخه او از جوکر ممکن است به اندازه نسخه هیث لجر که در شوالیه تاریکی کریستوفر نولان نمایش‌داده‌شده تیره و تاریک نباشد، بااین‌وجود رومرو پایه و اساس تجسم‌های بعدی شخصیت شرور را پایه‌ریزی کرد و اولین کسی بود که شخصیت معروف دی سی را به نمایش درآورد. همکاری بی‌نظیر وست (در نقش بتمن) و رومرو، بتمن را به یک سریال تلویزیونی پربیننده و فراموش‌نشدنی تبدیل کرد.

4. مارک همیل – بتمن: مجموعه پویانمایی (Batman: The Animated Series)

نقش‌آفرینی همیل به‌عنوان جوکر در سال ۱۹۹۲ در سریال بتمن: مجموعه پویانمایی آغاز شد و بعدا در سریال‌های اسپین‌آف، بازی‌های ویدیویی و فیلم‌ها ادامه یافت. همیل به‌خاطر بازی‌اش مورد تحسین منتقدان قرار گرفت که او را به‌عنوان صداپیشه شخصیت‌های شرور کارتونی مورد تقاضا قرارداد.

همیل با اشاره به کاراکتر اسطوره‌ای خود در جنگ ستارگان در توییتی نوشت: «من نقشی را می‌خواستم که از هر نظر نقطه مقابل لوک باشد. چیزی غیرمنتظره که مردم را شگفت‌زده کند و گستردگی  و وجوه مختلفی برای نشان‌دادن داشته باشد و کاراکتر دلقک نامدار، جوکر برای من مانند هدیه‌ای از بهشت بود».

همیل صداپیشگی جوکر را در چند قسمت از «بتمن: مجموعه پویانمایی» (Batman: The Animated Series) ، به همراه چند قسمت از «سوپرمن: مجموعه پویانمایی» (Superman: The Animated Series) ، «ماجراجویی‌های جدید بتمن» (The New of Batman Adventures) و «لیگ عدالت» (Justice League) ، به‌علاوه چند قسمت برای «مرغ ربات» (Robot Chicken) انجام داد. او همچنین صداپیشگی جوکر را در فیلم سینمایی «بتمن: نقاب شبح» (Batman: Mask of the Phantasm) در سال 1993 و فیلم «بتمن فراتر از: بازگشت جوکر» که در سال 2000 و به شکل نمایش خانگی عرضه شد، صداپیشگی کرد.

همیل به‌خاطر بازی در نقش جوکر در نسخه انیمیشنی بتمن: شوخی کشنده که در سال 2016 برای مدت محدودی در سینماها اکران شد، مورد تحسین قرار گرفت. او برای بازی بی‌نظیرش از این شخصیت، نامزد دو جایزه آنی شده است و جایگاه ویژه‌ای در این لیست خواهد داشت.

3. جک نیکلسون – بتمن (Batman)

این فیلم فوق‌العاده به کارگردانی تیم برتون داستان رییس جنایت‌کاران شهر گاتهام کارل گریسوم (جک پالنس) را روایت می‌کند که به‌خوبی اوضاع را تحت کنترل دارد تا اینکه یک مبارز جدید علیه جرم و جنایت ظاهر می‌شود، بتمن (مایکل کیتون). دست راست گریسوم، جک نپیر (جک نیکلسون) است، مردی بی‌رحم که کمی دیوانه است.

پس از دعوا و درگیری بین این دو، گریسوم توجه پلیس را به نپیر معطوف می‌کند؛ در نهایت به نظر می‌رسد که زندگی  نپیر با سقوط در یک مخزن حاوی مواد شیمیایی به پایان می‌رسد  بااین‌حال، او به‌زودی و این بار به‌عنوان جوکر ظاهر می‌شود و سلطه‌ی سرشار از  وحشت خود را بر شهر گاتهام آغاز می‌کند.

این فیلم به یک فیلم موفق تبدیل شد که بیش از 400 میلیون دلار در باکس آفیس جهانی به دست آورد. اقتباس تاریک از شخصیت جوکر در این فیلم یک نقش تعیین‌کننده در حرفه نیکلسون بود و به گفته منتقدان به‌قدری برجسته بود که نقش اصلی بتمن را تحت‌الشعاع قرارداد و بر آن سایه افکند.

موفقیت فیلم بتمن منجر به ساخت سریال تلویزیونی “بتمن: مجموعه پویانمایی” در سال 1992 شد، جایی که همیل به‌عنوان جوکر وارد صحنه شد. اما نیکلسون، برنده افسانه‌ای اسکار، تا سال‌ها به‌عنوان نسخه لایو اکشن جوکر در کانون توجه باقی ماند.

2. واکین فینکس – جوکر (Joker)

جدیدترین اقتباس از جوکر، آرتور فلک (واکین فینکس) و در یک فیلم لایو اکشن است. آرتور به‌عنوان یک دلقک و یک استندآپ کمدین بلندپرواز مشغول به کار است. او مشکلات روانی دارد به طور مثال خنده‌های عصبی که قادر به کنترل آن نیست و همچنان که روزگار سختی است و مردم شهر با مشکلات بسیاری مواجه هستند به دلیل مسائل شغلی اوضاع برای آرتور حتی از بقیه‌ی ساکنین شهر بدتر به نظر می‌رسد. با گذشت زمان، این مسائل بر او تاثیر می‌گذارد و اعمالش را شکل می‌دهد و باعث می‌شود به چیزی که در نهایت می‌بینیم تبدیل شود.

فیلم 2019 توسط تاد فیلیپس بر چگونگی شکل‌گیری شخصیت جوکر از زاویه‌ای بسیار متفاوت از سایر اقتباس‌های مجموعه فیلم‌های بتمن می‌پردازد. اگرچه فیلم به دلیل خشونت و به‌تصویرکشیدن بی‌اندازه‌ی  بیماری روانی بحث‌برانگیز  بود، اما بازی خارق‌العاده‌ی  فینکس مورد تحسین گسترده قرار گرفت.

درست مانند شوالیه تاریکی، جوکر بیش از یک میلیارد دلار در باکس آفیس به فروش رفت و جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را برای فینیکس به ارمغان آورد. جوکر اولین فیلم لایو اکشن بتمن است که امتیاز R را از انجمن فیلم‌های سینمایی دریافت کرده است.

1. هیث لجر – شوالیه تاریکی (The Dark Knight)

داستان این فیلم یک سال پس از وقایع فیلم “بتمن آغاز می‌کند” اتفاق می‌افتد که شوالیه تاریکی بتمن (کریستین بیل)، ستوان جیمز گوردون (گری اولدمن) و افسر ارشد جدید، هاروی دنت (آرون اکهارت) با موفقیت شروع به جمع‌آوری جنایت‌کارانی می‌کنند که شهر گاتهام را گرفتار کرده‌اند.

تا زمانی که یک مغز متفکر جنایت‌کار ناشناخته و سادیستی که فقط با نام جوکر (هیث لجر) شناخته می‌شود و اطلاعات دیگری از او در دسترس نیست در گاتهام ظاهر می‌شود و موج جدیدی از هرج‌ومرج را ایجاد می‌کند. مبارزه بتمن علیه جوکر عمیقا شخصی می‌شود و او را مجبور می‌کند تا با هر چیزی که باور دارد مقابله کند و فناوری خود را بهبود بخشد تا او را متوقف کند.

این فیلم که یکی از بهترین فیلم‌های دهه خود و یکی از بهترین و تاثیرگذارترین فیلم‌های تمام دوران تلقی می‌شود، تقریبا برای تمام اجزای آن – فیلمنامه، کارگردانی، جلوه‌های بصری، موسیقی، فیلم‌برداری و اجراها، به‌ویژه اجرای لجر، مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. این فیلم با بیش از یک میلیارد دلار درآمد در سراسر جهان، چهارمین فیلم پرفروش در آن زمان و پرفروش‌ترین فیلم سال 2008 شد. همچنین رکورد پرفروش‌ترین افتتاحیه داخلی را با 158 میلیون دلار از آن خود کرد.

در هشتاد و یکمین دوره جوایز اسکار، این فیلم هشت نامزدی دریافت کرد. هیث لجر پس از مرگش برای ایفای نقش در شوالیه تاریکی جوایز متعددی نظیر جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، جایزه‌ی گلدن‌گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و جایزه‌ی بفتای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد.

درحالی‌که جوکر شوالیه تاریکی نقش مکمل‌تری نسبت به فینیکس در سال 2019 دارد، این لجر است که بهترین فیلم کریستوفر نولان تا به امروز را به ثمر رساند. زمانی که در ابتدا از او پرسیده شد که چرا به طور خاص لجر برای این نقش انتخاب شد، نولان پاسخ داد: “او نترس است.”

منبع: مایکت