دکتر فرشید رضایی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه پس از چند هفته انتظار، مدیرکل سازمان یهداشت جهانی از افزایش موارد آبله‌میمونی خبر داد، اظهار کرد: مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، روز چهارشنبه، ۲۳ مردادماه اعلام کرد که بر اساس مقررات بهداشتی بین‌المللی (۲۰۰۵)، افزایش موارد آبله میمونی در جمهوری دموکراتیک کنگو و تعداد روبه افزایش کشورهای آفریقا، یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با اهمیت بین‌المللی (PHEIC) محسوب می‌شود.

وضعیت بحرانی آبله میمونی در قاره آفریقا

وی ادامه داد: این تصمیم بر اساس توصیه کمیته اضطراری مقررات بهداشتی بین‌المللی متشکل از کارشناسان مستقل اتخاذ شده است. این کمیته اعلام کرده که افزایش موارد آبله میمونی یک وضعیت اضطراری با پتانسیل گسترش بیشتر در کشورهای آفریقایی و احتمالاً خارج از این قاره است که ناشی از جهش ویروس در سال گذشته است.

مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت با بیان اینکه در حال حاضر کارشناسان کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی، توصیه‌های موقت خود به کشورها را آماده نکرده‌اند، افزود:ظهور یک نوع جدید از آبله میمونی، گسترش سریع آن در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو و گزارش موارد در چند کشور همسایه، بسیار نگران‌کننده است.

تلاش سازمان بهداشت جهانی برای کنترل آبله میمونی

وی ادامه داد: بر اساس تعریف PHEIC، در شرایط اضطراری بهداشتی نیاز به یک پاسخ هماهنگ بین‌المللی برای توقف این شیوع و نجات جان انسان‌ها وجود دارد تا از تصمیم گیری‌های پراکنده و متناقض در کشورها جلوگیری کرد.

رضایی با اشاره به وضعیت آبله میمونی در آفریقا گفت: بنابر اظهارات «ماتشیدیسو موئتی»، مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در آفریقا؛ تلاش‌های قابل توجهی در همکاری نزدیک با جوامع و دولت‌ها در حال انجام است. همچنین تیم‌های سطح ملی در خط مقدم برای تقویت اقدامات کنترل آبله میمونی کار می‌کنند. با گسترش ویروس، سازمان بهداشت جهانی در حال افزایش اقدامات هماهنگ بین‌المللی برای حمایت از کشورها در پایان دادن به این شیوع است.

وضعیت اضطراری آبله میمونی در جهان

مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت  گفت: افزایش کنونی آبله میمونی در برخی مناطق آفریقا که با گسترش یک نوع جدید از ویروس آبله میمونی که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود، همراه شده نه تنها یک وضعیت اضطراری برای آفریقا بلکه برای کل جهان به حساب می‌آید.

ضرورت جلوگیری از پاندمی آبله میمونی

رضایی با بیان اینکه آفریقا منشا آبله میمونی است، تاکید کرد: آبله میمونی که منشاء آن آفریقا است، در آنجا نادیده گرفته شد و سبب شیوع جهانی این بیماری در سال ۲۰۲۲ شد. اگرچه ویروس عامل همه‌گیری جدید در آفریقا با ویروس سال ۲۰۲۲ متفاوت است اما به دلیل جهش این ویروس، موضوع نگران‌کننده است. اکنون، زمان اقدام قاطع برای جلوگیری از تکرار تاریخ است.

اعلام وضعیت اضطراری آبله میمونی

وی با اشاره به سبقه آبله میمونی اظهار کرد: برای دومین بار طی دو سال گذشته در ارتباط با آبله میمونی اعلام وضعیت اضطراری (PHEIC) می‌شود. آبله میمونی توسط «ارتوپاکس ویروس» ایجاد می‌شود، اولین بار در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو در انسان‌ شناسایی شد. این بیماری در کشورهای آفریقای مرکزی و آفریقای غربی یک بیماری بومی در نظر گرفته می‌شود.

مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت تاکید کرد: تابستان ۲۰۲۲، به دلیل شیوع آبله میمونی در چند کشور، وضعیت اضطراری اعلام شد؛ چرا که این ویروس از طریق تماس جنسی به سرعت در طیف وسیعی از کشورها که قبلاً این ویروس دیده نشده بود، گسترش یافت و در تمام قاره‌ها مواردی از این ویروس گزارش شد. ماه مه ۲۰۲۳، وضعیت اضطراری پس از کاهش مداوم موارد جهانی به پایان رسید. 

رضایی با بیان اینکه آبله میمونی بیش از یک دهه است که در جمهوری دموکراتیک کنگو گزارش می‌شود، افزود: تعداد موارد گزارش شده به طور پیوسته در هر سال افزایش یافته است. همچنین سال گذشته، موارد گزارش شده به طور قابل‌توجهی افزایش یافت.

وی درباره تعداد موارد گزارش شده آبله میمونی در کنگو گفت: بیش از ۱۵۶هزار مورد ابتلا به آبله میمونی در سال جاری میلادی تا به این لحظه گزارش شده که از این تعداد ۵۳۷ نفر جان خود را از دست داده‌اند. بررسی‌ها بیانگر این است که میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به آبله میمونی در سال جاری از میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به این بیماری در سال گذشته بیشتر است.

افزایش میزان مرگ و میر ناشی از آبله میمونی

وی گفت: این بیماری با بیش از ۱۵۶۰۰ مورد و ۵۳۷ مرگ و میر حتی از کل سال گذشته فراتر رفته است. ظهور و گسترش سریع یک نوع جدید ویروس آبله‌ میمونی در جمهوری دموکراتیک کنگو، که نوع ۱b نامیده می شود و عمدتاً از طریق جنسی گسترش می‌یابد، و مخصوصا شناسایی آن در کشورهای همسایه جمهوری دموکراتیک کنگو، بسیار نگران‌کننده است و این موضوع از دلایل اصلی اعلام وضعیت اضطراری است.

وی درباره شیوع آبله میمونی در کشورهای همسایه جمهوری دموکراتیک کنگو گفت: ۴ کشور «بوروندی»، «کنیا»، «رواندا» و «اوگاندا» بیش از ۱۰۰ مورد تست آزمایشگاهی تایید شده از ابتلا به آبله‌ میمونی "۱b" را گزارش کرده‌اند؛ این در حالی است که پیش از این، ابتلا به آبله میمونی را گزارش نکرده بودند. کارشناسان بر این باور هستند تعداد ابتلا به بیماری آبله میمونی در ۴ همسایه جمهوری دموکراتیک کنگو بیش از ۱۰۰ مورد است چرا که بخش بزرگی از بیماران هنوز آزمایش نداده‌اند.

رضایی درباره شیوع و پاندمی آبله میمونی توضیح داد: شیوع‌های مختلفی از انواع مختلف آبله میمونی با شیوه‌های انتقال و سطوح مختلف خطر در کشورهای مختلف رخ داده است.

۲ واکسن برای آبله میمونی

مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت درباره واکسن آبله میمونی بیان کرد: در حال حاضر، ۲ واکسن برای آبله میمونی استفاده می‌شود. سازمان بهداشت جهانی و برخی کشورها مانند نیجریه و جمهوری دموکراتیک کنگو این واکسن‌ها را تایید کرده‌اند.

وی با بیان اینکه دسترسی به واکسن مناسب بی‌خطر مانند دوران کووید۱۹ یک موضوع اصلی در مواجهه با بیماری آبله میمونی و پیشگیری از این بیماری است، افزود: سازمان بهداشت جهانی به منظور امکان افزایش فوری واکسیناسیون، ۱.۴۵ میلیون دلار از صندوق اضطراری سازمان بهداشت جهانی برداشت کرده است و این احتمال وجود دارد که طی روزهای آینده به پول بیشتری نیاز داشته باشد. سازمان بهداشت جهانی برای تامین تمام نیازها علیه آبله میمونی به کمک‌های مالی نیاز دارد.