فرارو: انتخاب وزرای پیشنهادی دولت پزشکیان، حواشی زیادی داشت. فهرست نهایی بالاخره به مجلس رسید و واکنشهای متفاوتی را برانگیخت. پیش از این شاخصهایی برای انتخاب وزرا مشخص شده بود که باید با توجه به هر نامزد جایگاههای وزارتی، میزان انطباق افراد با آنها مشخص شود.
هفت نکته درباره این کابینه وجود دارد که آنها را با هم مرور میکنیم:
۱. سهمیهها و انتسابها
نگاهی به فهرست نشان میدهد که سهمی برای جناحها و چهرههای سیاسی در نظر گرفته شده است. سردار اسکندر مومنی گزینه پیشنهادی وزارت کشور و احمد دنیامالی نامزد وزارت ورزش و جوانان، هر دو از مدیران دوران مسئولیت محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس در نیروی انتظامی و شهرداری هستند و میتوانیم تصور کنیم که در حال حاضر تحت حمایت او هستند. مومنی در دوران فرماندهی قالیباف در پلیس، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ فرمانده انتظامی خراسان (بزرگترین استان کشور پیش از تقسیم به سه استان)، معاون انتظامی در سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳ و رئیس مرکز فوریتهای پلیسی ۱۱۰ در سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ بود.
احمد دنیامالی، نماینده فعلی انزلی در مجلس، در فاصله سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ معاون قالیباف و مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرداری تهران بود.
عبدالناصر همتی، از اعضای کارگزاران سازندگیست. پیش از این مطرح شده بود که حزب کارگزاران به دنبال سپردن وزارت نفت به اسحاق جهانگیری، دیگر عضو این حزب است. در حال حاضر گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد به این حزب تعلق دارد.
وزرای پیشنهادی دادگستری، اطلاعات و نیرو از وزرای دولت سیزدهم هستند. به غیر از وزیر پیشنهادی اطلاعات که طبق قانون غیرسیاسی و غیرحزبی است، دو وزیر دیگر را میشود سهمیه جریان حامی دولت دانست.
تنها چهره سیاسی اصلاح طلب این فهرست، محمدرضا ظفرقندی وزیر پیشنهادی بهداشت است. عباس عراقچی را میتوانیم چهره نزدیک به محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه و معاون راهبردی فعلی رئیسجمهور بدانیم. محمدرضا صالحیامیری و سیدعباس صالحی از دولت روحانی در این لیست قرار دادند. صالحی گزینه وزارت ارشاد بیشتر یک چهره فرهنگی است و شاید بتوانیم صالحیامیری که یک چهره سیاسی است را از جریان حسن روحانی در این فهرست بدانیم.
۲. متوسط سنی
میانگین سنی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، ۵۹ سال و هفت ماه است. اگر تمام وزرا رای اعتماد بگیرند، ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. میانگین سنی کابینه اول رئیسی که ۱۸ وزیر آن رأی آورده بودند ۵۳ سال بود.
لقب جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق میگیرد. عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسنترین وزیر پیشنهادی دولت پزشکیان شناخته میشود.
۳. دانشآموختگان دانشگاههای خارجی
سه نفر از وزرای پیشنهادی پزشکیان، تحصیلکردگان دانشگاههای خارجی هستند. سیدستار هاشمی گزینه وزارت ارتباطات، دکترای هوش مصنوعی را از دانشگاه موناش استرالیا، سیدعباس عراقچی دکترای اندیشه سیاسی را از دانشگاه کن انگلستان و سیدمحمد اتابک کارشناسی ارشد مهندسی عمران را از دانشگاه میشیگان آمریکا گرفتهاند.
۴. زنان، اقلیتهای قومی و دینی
در فهرست وزرای دولت چهاردهم تنها یک زن به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت راه حضور دارد. هیچ یک از گزینههای دیگر، متعلق به اقلیتهای قومی و دینی نیستند.
۵. پراکندگی میان استانها
وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در استانهای خراسان جنوبی، رضوی، خوزستان، مرکزی، مازندران، تهران، همدان، کهگیلویه و بویراحمد متولد شدهاند.
۶. نمایندگان مجلس
دو نفر از نمایندگان مجلس در فهرست وزرای پزشکیان هستند؛ احمد دنیامالی برای وزارت ورزش و غلامرضا نوری قزلجه گزینه پیشنهادی وزارت کشاورزی.
۷. اولین وزیر از نیروی هوایی ارتش پس از ۴۳ سال
تاکنون مدیران مختلفی از سپاه، ارتش و بخش غیرنظامی عهدهدار وزارت دفاع شدند. در میان نظامیان، علی شمخانی از نیروی دریایی، احمد وحیدی اطلاعات سپاه و نیروی قدس، مصطفی محمدنجار نیروی زمینی، حسین دهقان نیروی زمینی و هوایی سپاه، و تمام وزرایی که از ارتش آمدند – به غیر از شهید فکوری - متعلق به نیروی زمینی بودند. سرهنگ خلبان جواد فکوری که در سالهای ۱۳۵۹ و ۶۰ وزیر دفاع ملی بود، تا کنون تنها وزیر دفاع متعلق به نیروی هوایی بوده است. در صورتی که امیر خلبان عزیز نصیرزاده از مجلس رای اعتماد بگیرد، پس از ۴۳ سال یک ژنرال نیروی هوایی ارتش به وزارت دفاع خواهد رفت.