سطح عمومی قیمت‌ها در چهار ماه ابتدایی امسال نزدیک به ۱۱ درصد افزایش یافته، به عبارت دیگر تورم چهار ماهه ابتدایی سال جاری ۱۰.۸ درصد برآورد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این شاخص یعنی تورم چهار ماهه در ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است.

بالاترین سطح تورم چهار ماهه در سال ۱۴۰۱ رخ داد: بیش از ۲۲ درصد. با وجود اینکه در دو سال گذشته افزایش قیمت‌ها در چهار ماه نخست سال نسبت به سال ۱۴۰۱ پایین‌تر آمده اما همچنان در مقایسه با اوضاع در سال‌های ۹۱ تا ۹۸ بالاتر است.

تورم ناچیز ۴ ماهه در سال ۱۳۹۶

تورم ۴ ماهه ابتدای سال در سال ۱۳۹۶ رکورددار کمترین نرخ تورم در ۱۳ سال گذشته در این بازه است. این نرخ ما حصل یک روند نزولی است که از سال ۱۳۹۳ شروع شده بود. به گونه‌ای که این نرخ در سال ۱۳۹۲، ۹.۷ درصد بوده و با وقوع توافقات برجام و مثبت شدن انتظارات اقتصادی به نرخ ۲.۳ درصد در سال ۱۳۹۶ رسید. به عبارت دیگر در ۴ ماه ابتدایی سال ۹۶ سطح قیمت‌ها تنها ۲ درصد رشد داشته است. این در حالیست که در چند سال اخیر تورم ماهانه به طور متوسط ۲ درصد بوده است. تورم تیر ماه امسال ۲.۲ درصد به ثبت رسیده است.

عدم دوام تورم های زیر ۵ درصد

با خروج آمریکا از برجام و به وجودآمدن انتظارات منفی در اقتصاد ایران نرخ تورم ۴ماهه ابتدای سال یک  سیر صعودی پرشتاب را تجربه کرد و این سیر صعودی باعث شد در کمتر از ۲ سال این نرخ حدودا ۷ واحد درصد رشد کند و از ۲.۳ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۹.۳ درصد در سال ۱۳۹۸ برسد. در کنار خروج آمریکا از برجام، شدت گرفتن شیوع پادمی کرونا باعث شد این نرخ دوباره در کمتر از ۱ سال ،۴.۵ واحد درصد افزایش یابد و به ۱۳.۷ درصد در سال 99 برسد. این اولین بار بود که نرخ تورم ۴ ماهه اول سال دو رقمی شد.

جراحی اقتصادی دولت و شوک قیمتی 1401

بالاترین تورم ۴ ماهه ابتدایی در ۱۳ سال گذشته با اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی رخ داد. متوسط سطح عمومی قیمت‌ها در چهار ماه ابتدایی سال 1401 نزدیک به ۲۳ درصد رشد کرد. با جراحی اقتصادی دولت در اردیبهشت 1401 شوک قیمتی بالایی به کالاهای مصرفی وارد شد که اثرش را می‌توان در تورم ۴ ماه منتهی به تیر ۱۴۰۱ دید. این شاخص در این سال نسبت به سال قبل بیش از ۱۲ واحد درصد افزایش یافت و به بالاترین نرخ خود در ۱۳ سال گذشته رسید.

با گذر از این شوک تورمی نرخ تورم ۴ ماهه ابتدی سال با یک شیب زیاد شروع به کاهش کرد و این روند در دو سال گذشته نیز ادامه داشت. نرخ تورم ۴ ماهه دو سال گذشته عینا یکی بود و در هر دو سال عدد ۱۰.۸ را ثبت کرده است. با وجود کاهش بیش از ۱۰ واحد درصدی در ۲ سال گذشته، همچنان برای رسیدن به نرخ های بسیار پایین سال‌های قبل از کرونا و میانی دهه 90 فاصله زیادی است.