خبرگزاری آریا - نماینده مردم تهران در مجلس در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور درباره حل مسئله ناترازی انرژی، گفت: تجربه نشان داده که وزارت نفت و نیرو دو وزارتخانه تولیدی بوده که نه ساختار و اولویت آنها متناسب با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف است.

به گزارش خبرگزاری آریا، زینب قیصری نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس در نامه‌ای خطاب به دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور درباره حل موضوع ناترازی انرژی در کشور، گفت: حجم نقدینگی موجود در کشور 8000 همت بوده که ارزش دلاری آن بیش از 130 میلیارد دلار است و می‌توان بخشی از این نقدینگی را با سیاست‌گذاری درست به جای فعالیت‌های سوداگرانه به بخش مولد کشور از جمله صنعت نفت هدایت کرد و همچنین با تضمین سودآوری، از ظرفیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی بهره‌مند شد.
متن نامه به شرح ذیل است؛
جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
رئیس‌جمهور محترم ایران اسلامی
با سلام، عرض تبریک مجدد و آرزوی توفیق و سلامتی
دولت چهاردهم درحالی کار خود را آغاز می‌کند که صنعت نفت ایران به عنوان لوکوموتیو اقتصادی کشور در یک دهه گذشته، پیشرفتی ناموزون، نامتناسب و کند داشته است. ایران بزرگترین دارنده منابع هیدروکربوری دنیاست و هر زمان صنعت نفت به شکوفایی رسیده، اقتصاد ایران و معیشت مردم نیز بهبود یافته است و برعکس؛ و واضحا مهمترین مولفه ی توسعه ایران از مسیر توسعه صنعت نفت می‌گذرد.
اما هم‌اکنون کشور با دو مشکل اساسی در حوزه انرژی مواجه است: 1- ناترازی انرژی 2- کمبود منابع مالی؛
که به عنوان نماینده مردم و کارشناس این حوزه، نکاتی را برای رفع این دو مهم به عرض می رسانم.
همانگونه که مستحضرید، در حال حاضر کشور در همه حامل‌های اصلی انرژی با ناترازی و کمبود مواجه بوده و طبق آمارهای رسمی، در سال گذشته ایران برای تامین نیاز داخلی 4 میلیارد دلار بنزین و گازوییل وارد کرده و در سال جاری نیاز به واردات این دو حامل انرژی به بیش از 6 میلیارد دلار خواهد رسید.
همچنین در سال جاری طبق برآوردها ناترازی برق و گاز در پیک مصرف به ترتیب به 20 درصد و 25 درصد از حداکثر توان تولید کشور رسیده و در این دو حامل انرژی عقب ماندگی جدی داریم که این امر سالانه بیش از 15 میلیارد دلار عدم‌النفع برای کشور را در پی دارد.
خسارت بیش از 21 میلیارد دلاری ایران از ناترازی انرژی، هر ساله افزایش خواهد یافت و این چالش درحالی رقم می‌خورد که ایران در تولید نفت و گاز در جایگاه سومین تولیدکننده بزرگ اوپک و دنیا قرار دارد. هر چند فعلا جایگاه ایران در حوزه تولید مناسب است اما شیوه قیمت‌گذاری فعلی در داخل کشور حتی هزینه‌ تمام‌شده تامین انرژی را نیز پاسخ نمی‌دهد که این موضوع منجر به استهلاک، افت تولید و تعمیق ناترازی خواهد شد.
به عنوان مثال طبق محاسبات، هزینه‌ تمام‌شده تولید هر واحد بنزین و گاز (بدون ارزش ذاتی هیدروکربور) حدودا 5 برابر درآمدهای این صنعت از مصرف‌کنندگان است که تازه این درآمد هم به صنعت نفت بر نمی گردد و در حساب هدفمندی یارانه‌ها واریز و خرج می‌شود.
اما در حوزه مصرف، طبق آمار ترازنامه انرژی سال 99، شدت مصرف انرژی ایران براساس برابری قدرت خرید، بیش از دو برابر میانگین جهانی است و این موضوع نشان می‌دهد که حل مسئله ناترازی انرژی را باید در سمت تقاضا و ارائه تجهیزات کم مصرف و پر بازده به مردم جستجو کرد.
تجربه نشان داده که وزارت نفت و نیرو دو وزارتخانه تولیدی بوده که نه ساختار و اولویت آنها متناسب با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف است و نه با توجه به فراوزاتخانه‌ای بودن این پروژه‌ها، قدرت اجرای آن را دارند. در نتیجه تشکیل یک سازمان ذیل ریاست‌جمهوری برای پیشبرد پروژه‌های بهینه‌سازی و سرخط کردن وزارتخانه‌ها ضروری است.
طبق ماده 46 قانون برنامه هفتم توسعه نیز دولت موظف شده که «سازمان ‌بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی» را زیرنظر رئیس جمهور تأسیس کند که انجام آن یکی از ضرورت‌های جدی دولت چهاردهم است و می‌تواند ظرفیتی معادل 2 میلیون بشکه نفت را از محل صرفه‌جویی در مصرف انرژی احیا کند.
اما چالش دوم در حوزه انرژی به موضوع تامین مالی پروژه‌ها برمی‌گردد؛ جایی که طبق گزارش رسمی وزارت نفت، ایران به 160 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در مدت 8 سال جهت افزایش 50 درصدی تولید نفت و گاز و بسترسازی برای تقویت حضور در بازارهای جهانی نیاز دارد.
حضرتعالی در ایام انتخابات اشاره کردید که قصد دارید با پیشبرد پروژه مذاکره با آمریکا و رفع تحریم‌ها، مسیر جذب سرمایه‌گذاری خارجی را باز کنید، مسیری که رهبر معظم انقلاب نیز در آذرماه سال 99 تاکید کردند که «اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم» اما این نگرانی وجود دارد که همانند گذشته، پیگیری سیاست رفع تحریم‌ها و متوازن‌سازی روابط ایران بین غرب و شرق، باعث نادیده گرفتن توان داخلی برای تامین مالی و یا غفلت از ظرفیت کشورهای بلوک شرق از جمله چین شود که حتی در شرایط تحریم نیز حاضر به همکاری و سرمایه‌گذاری در ایران هستند.
در حال حاضر حجم نقدینگی موجود در کشور 8000 همت بوده که ارزش دلاری آن بیش از 130 میلیارد دلار است و می‌توان بخشی از این نقدینگی را با سیاست‌گذاری درست به جای فعالیت‌های سوداگرانه به بخش مولد کشور از جمله صنعت نفت هدایت کرد و همچنین با تضمین سودآوری، از ظرفیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی بهره‌مند شد.
همچنین طبق گزارش گمرک ایران در سال گذشته 36 میلیارد دلار درآمد ارزی از صادرات نفت بدست آورده که عمده فروش آن به مقصد چین بوده و اکنون کشور چین به عنوان دوست دوران سختی‌ها (به تعبیر آقای محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه)، 2 برابر زمان اجرای برجام از ایران نفت خریداری می‌کند و بیشترین سهم از سرمایه‌گذاری خارجی 5.5 میلیارد دلاری در ایران در سال 1402 را داشته است.
در این راستا پیشنهاد می‌شود که دولت چهاردهم در مسیر تلاش برای احیای روابط با غرب و استفاده از ظرفیت‌های احتمالی در صورت توافق، همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار نداده و توسعه روابط با شرق برای جذب سرمایه‌گذاری از جمله اجرای سند همکاری 25 ساله با چین و استفاده از فرصت همکاری با سایر کشورها از جمله روسیه و همسایگان و کشورهای منطقه را مستقل از اینکه تحریم‌ها رفع می‌شود یا خیر ادامه دهد.
در پایان از درگاه خداوند منان توفیق روزافزون و بهروزی شما را خواستاریم و ضمن اعلام آمادگی برای کمک به دولت چهاردهم امیدوارم که گامی بزرگ برای حل مشکلات اقتصادی کشور و بهبود معیشت مردم برداشته شود.
زینب قیصری
نماینده مجلس شورای اسلامی