* امید انصاری- کارشناس تغذیه
تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در رشد و نمو کودکان ایفا می ‌کند. کودکان در دوران رشد نیاز به دریافت مواد مغذی مختلفی دارند که کمبود آن‌ ها می‌تواند اثرات منفی بر رشد و تکامل جسمی و ذهنی آن‌ها داشته باشد.  تأمین کالری و پروتئین کافی برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. کمبود پروتئین می ‌تواند موجب کوتاهی قد، کاهش وزن و ضعف عضلانی و ... شود. 
همچنین دریافت کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، روی، ویتامین A، ویتامین D و کلسیم نیز برای سلامت و رشد مناسب کودکان ضروری است. کمبود آهن می‌تواند منجر به کم ‌خونی و اختلال در عملکرد شناختی و رفتاری کودکان شود. کمبود روی نیز بر رشد جسمی، کارکرد ایمنی بدن و سلامت پوست و مو تأثیر منفی می‌گذارد. ویتامین A نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و سلامت بینایی دارد و کمبود آن می‌تواند باعث اختلال در رشد و عفونت‌های شایع دوران کودکی شود. کمبود ویتامین D هم می ‌تواند منجر به مشکلاتی در رشد استخوان‌ها و ضعف عضلانی شود. همچنین کلسیم برای تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است و کمبود آن می‌تواند به ضعف استخوانی و کاهش رشد کودکان منجر شود.
برخی کشورها با تلاش برای بهبود تغذیه کودکان، به نتایج مثبتی در زمینه رشد و تکامل آن‌ها دست یافته‌اند. به عنوان مثال، برنامه‌های غنی‌سازی آرد با آهن و روی در کشورهای در حال توسعه مانند ویتنام، هند و برزیل، موجب کاهش شیوع کم‌ خونی ناشی از کمبود آهن در کودکان شده است. همچنین برنامه‌هایی برای تقویت دریافت ویتامین A در کشورهای آفریقایی مانند اتیوپی و زامبیا به بهبود وضعیت بهداشت و تغذیه کودکان منجر شده است. هند با اجرای برنامه‌های تقویت تغذیه مادر و کودک و تأمین مکمل‌های غذایی، میزان کوتاه‌ قدی کودکان زیر 5 سال را از 48% در سال 2005 به 35% در سال 2022 کاهش داده است. پرو نیز با برنامه‌های آموزش تغذیه سالم به خانواده‌ ها و تأمین مکمل‌های ریزمغذی، توانسته است میزان کوتاه‌قدی کودکان زیر 5 سال را از 31% در سال 2000 به 12 در سال 2022 کاهش دهد.
این کشورها تنها نمونه ای از عملکرد موفقی هستند که تنها با تمرکز بر تأمین مواد مغذی مورد نیاز رشد کودکان و اجرای برنامه‌های آموزشی و حمایتی، توانسته‌اند در بهبود وضعیت قد کودکان پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. در کشور ما نیز با جهش ناگهانی قیمت ها در سال های اخیر در مواد غذایی همچون گروه غذایی لبنیات و یا پروتئین ها بسیاری از مواد مغذی در کودکان بالاخص در دهک های پایین تر را با مشکلات جدی روبرو ساخته است. از اینرو برای افزایش دسترسی کودکان به مواد مغذی مورد نیاز رشد در کشورهای در حال توسعه، چند راهکار اساسی وجود دارد. غنی‌سازی آرد، روغن، شیر و سایر مواد غذایی پرمصرف با ریزمغذی‌های ضروری مانند آهن، روی، ویتامین A و ید از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این برنامه‌ ها باعث افزایش دسترسی کودکان به این مواد مغذی در رژیم غذایی روزانه می‌شود. 
ادامه در صفحه 7