جو بایدن، رییس جمهور ایالات‌متحده، یک روز پس از اعتراض هزاران نفری به سفر نخست‌وزیر اسراییل به پایتخت ایالات‌متحده در بحبوحه جنگ غزه، در کاخ سفید با او دیدار و گفت‌وگو کرد. کامالا هریس، معاون رییس‌جمهور ایالات‌متحده، نامزد احتمالی دموکرات ریاست جمهوری در انتخابات نوامبر، نیز اواخر روز پنجشنبه با نتانیاهو دیدار داشت.
به گزارش اعتماد، این گفت‌وگوها پس از آن صورت می‌گیرد که نخست‌وزیر اسراییل در سخنرانی روز چهارشنبه در نشست مشترک کنگره امریکا از جنگ اسراییل علیه غزه که منجر به کشته شدن بیش از ۳۹ هزار فلسطینی و ایجاد فاجعه انسانی شده، دفاع کرد.
چندین قانونگذار ایالات‌متحده این سخنرانی را تحریم کردند و هزاران معترض در ساختمان کنگره ایالات‌متحده جمع شدند تا از واشنگتن بخواهند کمک نظامی به متحد «آهنین» خود در خاورمیانه را قطع کند. معترضان بیشتری نیز روز پنجشنبه در مقابل کاخ سفید تجمع کردند.
به گزارش رسانه‌های امریکایی، دولت بایدن به حمایت تزلزل ناپذیر از اسراییل در بحبوحه درگیری در غزه ادامه داده و میلیاردها دلار کمک نظامی را مجاز کرده و حمایت دیپلماتیک کلیدی را برای اسراییل فراهم کرده است. مقامات امریکایی به نیویورک تایمز گفتند بایدن قصد داشت نتانیاهو را در جریان نشست خود در کاخ سفید تحت فشار قرار دهد تا توافق آتش‌بس سه مرحله‌ای با حماس را که بایدن برای اولین‌بار در ماه مه ارائه کرد، نهایی کند.
پیش از آغاز دیدار با بایدن، نتانیاهو که از دفتر ریاست‌جمهوری امریکا، صحبت می‌کرد، گفت که مشتاقانه منتظر همکاری با بایدن است. پیش از این نشست، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت که معتقد است توافق آتش‌بس غزه نزدیک است. کربی در یک بیانیه ویدیویی تاکید کرد: «ما معتقدیم که شکاف‌ها را می‌توان کاهش داد.» بایدن و نتانیاهو همچنین با خانواده‌های امریکایی‌هایی که در غزه اسیر بودند، ملاقات کردند.
پس از آن، نخست‌وزیر رژیم اسراییل با هریس، نامزد احتمالی دموکرات ریاست‌جمهوری، گفت‌وگو کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، در حالی که هریس نسبت به سایر اعضای دولت بایدن در مورد تلفات انسانی در غزه صریح‌تر بوده است، یک مقام ارشد دولت به خبرنگاران گفت که اختلاف‌نظری بین بایدن و معاونش درباره اسراییل وجود ندارد و هر دو بر دفاع قاطع و آهنین از اسراییل پایبندند.
به عقیده ناظران، مواضع کاخ سفید نشان داده است که بایدن دیگر به دنبال انتخاب مجدد نیست و انتظار می‌رود موضع سخت‌تری نسبت به پیشنهادات قبلی توافق آتش‌بس در طول جنگ در قبال نتانیاهو اتخاذ کند. کامالا هریس، معاون رییس‌جمهور روز پنجشنبه گفت که در دیدارش با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، از او خواسته است تا هر چه زودتر با حماس به توافق آتش‌بس دست یابد تا ده‌ها اسیری که از ۷ اکتبر از سوی حماس در غزه نگهداری می‌شوند، بتوانند به کشور خود بازگردند.
هریس گفت که گفت‌وگوی «صحیح و سازنده» با نتانیاهو داشته است که در آن او حق اسراییل برای دفاع از خود را تایید کرد، اما در عین حال نگرانی عمیق خود را در مورد تلفات بالای غزه در طول ۹ ماه جنگ و وضعیت «وخیم» انسانی در آنجا ابراز کرد. هریس باتوجه به نامزد احتمالی دموکرات ریاست‌جمهوری، پیام دیرینه جو بایدن را تکرار کرد که زمان آن فرا رسیده است که جنگ وحشیانه غزه، جایی که بیش از ۳۹ هزار فلسطینی در آن کشته شده‌اند، پایان یابد.
با این حال، تنها یک روز پس از ایراد سخنرانی نتانیاهو در کنگره که در آن از جنگ خود در غزه دفاع کرد و وعده «پیروزی کامل» علیه حماس را داد، اشاره نسبتا کمی به مذاکرات آتش‌بس شد. هریس کمی پس از دیدار با نتانیاهو به خبرنگاران گفت: در جریان مذاکرات در مسیر توافق پیشرفت‌هایی حاصل شده است. او در ادامه مدعی شد همان‌طور که به نتانیاهو گفتم، زمان انجام این توافق فرا رسیده است.
به گزارش نیویورک تایمز، اگرچه نتانیاهو در سخنرانی‌اش در جلسه مشترک کنگره در روز چهارشنبه تلاش داشت نشان دهد در قبال جنگ غزه از حمایت واشنگتن برخوردار است، واقعیت این است که او و جو بایدن مدت‌هاست در مورد نحوه انجام جنگ در غزه با یکدیگر اختلاف‌نظر عمیقی دارند. جو بایدن در این زمان بسیار قدرتمندتر از بنیامین نتانیاهو خواهد بود، چراکه چیزی برای از دست دادن ندارد و نیازمند انتخاب مجدد نیست. او می‌خواهد توافق آتش‌بسی را ببیند که تیمش برای آن فشار آورده و مذاکره کرده است.
با این حال، آن‌گونه که ناظران می‌گویند نتانیاهو بر بازگشت ترامپ به کاخ سفید متمرکز شده، شاید این مقوله یکی از دلایل دیدار دونالد ترامپ، رییس‌جمهور سابق و نامزد جمهوری‌خواه ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، از نتانیاهو در فلوریدا است. نخست‌وزیر اسراییل در جریان سخنرانی خود در کنگره نیز از اقدامات ترامپ در مقام ریاست‌جمهوری تمجید کرد. این امر نشان می‌دهد نتانیاهو انتظار دارد با نتیجه آرا ماه نوامبر، دوباره ترامپ را در مقام ریاست‌جمهوری امریکا ببیند و امیدوار باشد خدمات ترامپ به اسراییل تکرار شود.
غایبان بزرگ
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل، روز چهارشنبه در سخنرانی تندی در کنگره مدعی شد که به پیروزی کامل در برابر حماس دست یافته و «مخالفان امریکایی جنگ در غزه را نادان» خواند. این درحالی است که دولت بایدن امیدوار است در جریان سفر نتانیاهو به ایالات‌متحده، بتواند در باب مذاکرات برای پایان دادن به درگیری‌ها در غزه پیشرفتی حاصل کند، اما نخست‌وزیر اسراییل در کنگره موضعی جنگ‌طلبانه اتخاذ کرد. نتانیاهو از این سخنرانی در نشست مشترک کنگره برای تاکید بر روابط دیرینه و نزدیک بین ایالات‌متحده و اسراییل استفاده کرد.
اما این سخنرانی باعث شکاف شدید در جامعه امریکا شد که پیش از این نیز به دلیل جنگ در غزه برانگیخته شده بود، به‌طوری که ده‌ها قانونگذار دموکرات سخنرانی را تحریم کردند و هزاران معترض در خارج از ساختمان کنگره، جنگ و بحران انسانی ایجاد شده توسط آن را محکوم کردند.
برخی از اعتراضات در نزدیکی کاخ کاپیتول به هرج و مرج کشیده شد و برخی معترضین به حضور نتانیاهو در کاخ کنگره، پرچم‌های امریکا را با پرچم‌های فلسطین جایگزین کردند برخی نیز پرچم‌های امریکا را به آتش کشیدند. نتانیاهو روز پنجشنبه نیز با جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات‌متحده دیدار کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، چهارمین سخنرانی خود را در نشست مشترک کنگره ایالات‌متحده ایراد کرد و تلاش داشت تا از جنگ در غزه حمایت کند. با این حال، اعتراضات به جنگ در غزه هم در داخل کاخ کنگره و هم بیرون آن چشمگیر بود. بسیاری از چهره‌های مطرح کنگره امریکا همچون برنی سندرز، نانسی پلوسی، و کاملا هریس در جلسه سخنرانی نتانیاهو حضور نداشتند و برخی نیز در ابتدای سخنرانی او جلسه را ترک کردند.
نتانیاهو با این سخنرانی، از وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا در دوران جنگ جهانی دوم با بیشترین سخنرانی در کنگره امریکا پیش افتاد. او در این سخنرانی گفت اسراییل همیشه دوست وفادار و شریک ثابت امریکایی‌ها در روزهای خوب و بد خواهد بود. او مدعی شد جنگ با محور مقاومت ایران، «جنگ بین خیر و شر» است و تهران را تهدیدی برای اسراییل و دولت‌های منطقه خواند.
او به کنگره گفت: اگر اسراییل سقوط کند، امریکا کشور بعدی خواهد بود. در ادامه، نخست‌وزیر رژیم اسراییل از دو چهره در دوطرف طیف سیاسی نیز نام برد: جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات‌متحده و دونالد ترامپ، رییس‌جمهور پیشین و نامزد حزب جمهوری‌خواه. ابتدا، نتانیاهو به حمایت از بایدن پس از حملات ۷ اکتبر از اسراییل اذعان کرد. نخست‌وزیر اسراییل افزود: از بایدن به خاطر حمایتش از اسراییل بعد از حمله هفتم اکتبر تشکر می‌کنم، او خود را «صهیونیست» می‌داند.
پس از آن، نتانیاهو از اینکه ترامپ از سوء قصد اخیر جان سالم به در برده است، ابراز خشنودی کرد و شخصا از او به خاطر سیاست‌هایش در ارتباط با اسراییل که در زمان ریاست‌جمهوری به اجرا درآورده بود، تشکر کرد. نتانیاهو نسبت به معترضین جنگ غزه نیز موضعی تهاجمی به خود گرفت. او در سخنرانی کنگره مدعی شد برای پیروزی نهایی، امریکا و اسراییل باید در کنار هم بایستند. نتانیاهو همچنین مدعی شد شکست حماس پیش‌شرط صلح در منطقه است و گفت تنها به «پیروزی کامل» رضایت خواهد داد و نه چیزی کمتر از آن.
برای دستیابی به این هدف، نتانیاهو پیشنهاد خود را به قانونگذاران ایالات‌متحده ارائه کرد. او خواستار افزایش کمک‌های نظامی و تحویل سریع‌تر آن شد. این طرح درحالی است برخی نمایندگان کنگره پیش از این از دولت بایدن به واسطه انتقال تسلیحات امریکایی به اسراییل به‌شدت انتقاد کرده بودند.
دستاورد نتانیاهو
پیش از شروع سخنرانی نتانیاهو در کنگره، سی‌ان‌ان گزارشی ویدیویی با عنوان «از سخنرانی پرمخاطره نتانیاهو در کنگره چه انتظاری باید داشت» منتشر کرد. به‌زعم برخی ناظران، برای بسیاری از طیف چپ حزب دموکرات، به نمایندگی از بخش بزرگی از قانونگذاران دموکرات که جلسه سخنرانی را تحریک کرده بودند، نخست‌وزیر اسراییل حرفی برای گفتن نداشت تا بتواند نظر دست‌کم بخشی از آن‌ها و مخالفین جنگ در غزه را تغییر دهد. از سوی دیگر، برای بسیاری از دموکرات‌های چپ میانه، میانهروهای هر دو حزب و برخی جمهوری‌خواهان، نتانیاهو حتی نتوانست بر نظر آن‌ها برای حمایت بیشتر از اسراییل تاثیر بگذارد، هر چند نتانیاهو مراقب بود نظر آن‌ها را علیه خود و سیاست‌هایش تغییر ندهد.
به باور آرون دیوید میلر، عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در مطلبی در نشریه فارین پالیسی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل، با سرپیچی از درخواست‌های جو بایدن، رییس‌جمهور واقعا طرفدار اسراییل برای نزدیک به ۱۰ ماه و بیگانه شدن با بخش‌های بزرگی از حزب دموکرات عمدتا طرفدار اسراییل و بخش زیادی از مردم امریکا، همچنان موفق شده است در قدرت بماند و جنگ خونین غزه را ادامه دهد. میلر می‌نویسد: اکنون نتانیاهو رکورد بیشترین سخنرانی را در کنگره امریکا شکسته، این نشان می‌دهد دنیا نتوانسته جلوی او را برای جنگ در غزه بگیرد.
این تحلیلگر بنیاد کارنگی معتقد است که وقتی نتانیاهو بیش از هفتاد بار در کنگره تشویق می‌شود، این به آن معناست او همچنان مورد حمایت قاطع امریکا است. شاید بهترین خلاصه سخنرانی نتانیاهو را نوآ لاندو، مفسر سیاسی مسائل اسراییل و امریکا در روزنامه اسراییلی آرتص بیان کرد: نتانیاهو برای پایان دادن به جنگ غزه به واشنگتن نرفت، بلکه به این خاطر به آنجا رفت تا راهی برای طولانی کردن آن بیابد.
نخست‌وزیر اسراییل در سخنرانی خود قصد داشت با اشاره به تاخیر در ارسال تسلیحات توسط ایالات‌متحده به اسراییل که نشان از ترس واشنگتن مبنی بر استفاده از سلاح‌ها علیه غیر نظامیان دارد، کنگره را برای تسریع در ارسال تسلیحات با خود همراه کند تا «کار را سریع‌تر به پایان برساند.» نتانیاهو مدعی شد که جنگ اسراییل علیه حماس، جنگ امریکا و همچنین جنگی بزرگ‌تر علیه ایران است و به این معناست که او از طرف ایالات‌متحده آن را به راه انداخته است.
به عقیده نوآ لاندو، اگرچه نتانیاهو با قانونگذاران امریکایی صحبت می‌کرد، مخاطبان داخلی خود را نیز هدف قرار می‌داد، با این امید که نمایش قدرت در مقابل کنگره بتواند افکار عمومی اسراییل را متقاعد کند که او باید نخست‌وزیر بماند. تردید وجود دارد که او نظر بسیاری را در ایالات‌متحده یا اسراییل تغییر دهد، جایی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد دو سوم اسراییلی‌ها فکر می‌کنند که او باید از سمت خود کنار رود. تشویقی که او از سوی مخاطبان عمدتا جمهوری‌خواه دریافت کرد، نشان‌دهنده جایگاه او در خانه یا در سراسر جهان نبود.
مروان معاشر، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و استاد دانشگاه بیروت نیز به سی ان ان گفت: سخنرانی نتانیاهو تلاشی برای قبول مسوولیت حتی جزیی در قبال شکست کابینه‌اش در جلوگیری از حمله ۷ اکتبر نبود. براساس اصول تعریف شده در کارنامه افتضاح او، همیشه تقصیر بر گردن دیگران است.
او نه تنها حماس و ایران، بلکه دادگاه کیفری بین‌المللی و روسای دانشگاه‌های بزرگ ایالات‌متحده را نیز مقصر دانست. نتانیاهو معترضان را «احمق» خواند و از حمله به اعضای کنگره که در سخنرانی او شرکت نکرده بودند، کوتاهی نکرد. اما به اشتباهات اطلاعاتی اسراییل یا این واقعیت که کابینه‌اش هرگونه پیشنهاد امیدبخش به فلسطینی‌ها را رد کرده است، اشاره‌ای نکرد. نخست‌وزیر اسراییل در این سخنرانی تعمدا از کلمه «آتش‌بس» استفاده نکرد تا جنگ را پایان یافته نشمارد.
معاشر افزود: اگر افکار عمومی اسراییل به دنبال این بودند که با او مانند رهبری محترم رفتار کند یا امیدی به بازگشت اسرا داشته باشد، احتمالا با این سخنرانی ناامید شده‌اند. توماس واریک یکی از همکاران ارشد و مدیر پروژه آینده در شورای آتلانتیک می‌نویسد که سخنرانی نتانیاهو در کنگره دیدگاه ادعایی خود را برای غزه پس از جنگ بیان کرد: دولتی غیرنظامی از سوی فلسطینی‌هایی که به دنبال نابودی اسراییل نیستند و مایلند در کنار هم در صلح زندگی کنند.
درحالی که نتانیاهو و مشاوران ارشدش پیش از این نیز سخنان مشابهی گفته بودند، نشست گزارش شده که در ۱۸ جولای توسط عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات با مشاوران ارشد امریکایی و اسراییلی تشکیل شد، نشان می‌دهد که مذاکرات جدی درباره غزه پس از جنگ تازه شروع شده است. به‌زعم واریک، کلید دستیابی به غیرنظامی کردن غزه مستلزم کنترل نهادهای حکومتی غزه از دست حماس یا کسانی است که تسلیح مجدد حماس را تحمل، بلکه ممکن می‌کنند. به نظر می‌رسد این امر بسیار سخت -و شاید غیرممکن- باشد.
همزمان نشریه نیویورک تایمز نوشت که در سرزمین‌های اشغالی، بین تشویق مکرر قانونگذاران امریکایی در طول سخنرانی نتانیاهو و واقعیت تلخ داخلی در صفحات اول روزنامه‌های عبری زبان روز پنجشنبه تناقض آشکاری وجود دارد، تناقضی که تحت‌تاثیر اخباری مبنی بر اینکه ارتش اجساد چند اسیر را از غزه بیرون آورده است، آشکار بود. یدیعوت آحارونوت، صفحه اول خود را به صورت افقی تقسیم کرد و نیمه بالایی را به پرتره‌های چهار اسیر که اجسادشان پیدا شد و نیمه پایینی را به سخنرانی ترامپ اختصاص داد.
جسد پنجم متعاقبا توسط مقامات صهیونیست شناسایی شد و آن‌ها گفتند که هر پنج نفر در ۷ اکتبر در جریان حمله حماس به جنوب اسراییل که منجر به جنگ شد، کشته شدند. بن درور یمینی در یدیعوت آحارونوت نوشت: «این سخنرانی عاری از امید یا مژده بود. شکاف بزرگی بین سخنان لفاظانه و اعمال متناقض وجود دارد. در سرزمین‌های اشغالی، منتقدان نتانیاهو او را متهم کرده‌اند که بقای سیاسی خود را بالاتر از سرنوشت اسیران قرار داده است.
دو حزب راست افراطی که او برای ائتلاف حکومتی خود به آن‌ها تکیه می‌کند، تهدید کرده‌اند که در صورت موافقت با توافقی با شرایطی که تسلیم شدن به حماس تلقی می‌کنند، از قدرت کناره‌گیری خواهند کرد. نتانیاهو به دنبال شرایط بهتر، خروج تیم مذاکره‌کننده اسراییلی را که قرار بود روز پنجشنبه از سرزمین‌های اشغالی برای مذاکره با میانجیگران به قطر بروند، به تعویق انداخت. یک مقام صهیونیست که از مذاکرات مطلع بود، گفت که این تیم پس از دیدار نتانیاهو با بایدن، بدون تعیین تاریخ جدید، عازم قطر خواهد شد.
انجمن خانواده‌های اسیران، یک سازمان مردمی که از آزادی اسرا حمایت می‌کند، روز پنجشنبه در بیانیه‌ای «بحران اعتماد» را اعلام کرد و نتانیاهو را به ممانعت از معامله متهم کرد. این مجمع در بیانیه خود گفت: «این پا به پا کردن، خرابکاری عمدی در فرصت بازگرداندن عزیزان‌مان است. این کار به‌طور موثر مذاکرات را تضعیف می‌کند و نشان‌دهنده یک شکست اخلاقی جدی است.»
نظر شما