وضعیت اینترنت با وجود تلاش‌های دولت سیزدهم در جهت ارتقای فیبر نوری و زیرساخت‌ها چندان مساعد نیست.

به گزارش روزنامه آرمان امروز، تقریبا همه شبکه‌های اجتماعی رایج در دنیا در ایران فیلتر هستند. یوتیوب، توییتر (یا شبکه ایکس)، فیسبوک، وایبر، گوگل پلی، لینکدین، اینستاگرام، واتساپ، لینکدین، تلگرام، ویز، کلاب هاوس، سیگنال، مدیوم، یاهو مسنجر، اسنپ چت، نتفلیکس، تیک تاک و هر آنچه که به عنوان شبکه‌های اجتماعی غیر ایرانی می‌شناسید، باید با شفیلترشکن وارد آن شوید و این همان هزینه و تهدیدی است که رئیس جمهور منتخب، در برنامه‌های انتخاباتی‌اش با آن اشاره می‌کرد.

پزشکیان بارها به این موضوع اشاره داشت که وقتی شما شبکه‌های اجتماعی را فیلتر می‌کنید از یک سو هزینه اضافی را به مردم تحمیل و سود هنگفتی را در جیب فیلترشکن فروش‌ها روانه خواهید، در حالی که نوجوانان و جوانان با فیلتر شکن، دسترسی بسیار راحت‌تری به سایت‌های غیر اخلاقی و مخرب دارند. این در حالی است که وی وعده داد که در جهت ارتقای سرعت اینترنت و رفع فیلتر تمام توان خود و وزیر متبوعش را به خدمت بگیرد.

جایگاه ایران در سرعت جهانی

بر اساس آخرین گزارش اسپیدتست از وضعیت اینترنت جهان در ماه می‌۲۰۲۴، اینترنت موبایل و ثابت کشور کاهش در میانه سرعت را تجربه کرده است اما از نظر رتبه در جدول میانه سرعت اینترنت نسبت به ماه می‌جایگاه بهتری داشته است. گزارش اسپیدتست از سرعت اینترنت کشورهای مختلف جهان در ششمین ماه از سال ۲۰۲۴ میلادی نشان می‌دهد میانه سرعت اینترنت سیار کشور در ماه می‌۳۶.۹۷ مگابیت بر ثانیه بوده و با این میانه سرعت، ایران در میان ۱۵۵ کشور جهان در رتبه ۶۵ قرار گرفته است. رتبه‌ای که ایران در ماه ژوئن به دست آورده نسبت به ماه می‌به دست آورده بود (رتبه ۷۳) جایگاه بهتری را نشان می‌دهد اما از نظر سرعت اینترنت ثابت در ماه می‌سرعت ۳۷.۳۶ مگابیت بر ثانیه را داشت که این ماه این سرعت به ۳۶.۹۷ مگابیت بر ثانیه کاهش پیدا کرده است.

همین چند روز پیش بود عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات دولت سیزدهم در دیدار با رئیس جمهور منتخب دلیل کندی اینرنت در ایران را وجود فیلترشکن‌ها اعلام کرد و گفت: «بیشتر گله کاربران از سرعت اینترنت ناشی از دو موضوع محدودیت در دسترسی به برخی سرویس‌ها و تحریم‌های غرب در ایجاد محدودیت در دسترسی به سایت‌های مورد نیاز کاربران است.

چراکه برخی از کاربران برای دور زدن این محدودیت‌ها مجبور به استفاده از فیلترشکن هستند.» این گفته‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که بیش از نیمی از این وبسایت‌های پربازدید، خارج از دسترس کاربران ایرانی هستند. از بین ۱۳ سایت پربازدید دنیا، ۶ مورد از آن‌ها دچار فیلترینگ شده و چند مورد دیگر نیز بخاطر تحریم‌ها، سرویسی به کاربران ایرانی نمی‌دهند.

برنامه پزشکیان چیست؟

سوال بسیاری از مردم این است که آیا مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید ایران می‌تواند فیلترینگ اینترنت در ایران را بردارد؟ این روزها اخباری دست به دست می‌شود که پزشکیان در تلاش است تا رضایت مقامات ارشد نظام را برای رفع فیلترینگ جلب کرده و به محدودیت‌های ارتباطی ایرانیان پایان دهد.

پس از کسب مجوزهای لازم، قرار است پزشکیان در یکی از نخستین اقدامات دولتش طرحی را ذیل عنوان «رفع فیلترینگ» راهی بهارستان کند تا نمایندگان درخصوص آن تصمیم‌گیری کنند. فتح‌اله توسلی، نماینده همدان در پاسخ به این پرسش که اگر طرحی برای رفع فیلترینگ توسط رییس‌جمهور منتخب ارائه شود، آیا نمایندگان همراهی می‌کنند یا خیر؟ گفت: «وضعیت فعلی فیلترینگ مقبول هیچ کس نیست، قطعا وضع فعلی فیلترینگ قابل تداوم نیست، فضای کشور را نمی‌شود بست.»

ماموریت سخت پزشکیان

در این شرایط علیرضا بزرگمهری، کارشناس تحول دیجیتال و اینترنت، درباره گام‌های نخست پزشکیان در حوزه اینترنت گفت: آقای رئیس جمهور باید به کل صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات یک نشانه نشان دهد که نترسید. ایشان کافیست در گام نخست به جامعه بگوید که از ایران نروید. باید وضعیت اینترنت را همانطور که در وعده‌های انتخاباتی ایشان بود، به وضعیت قبل از بحران برگردانند. ترکیب شورای عالی فضای مجازی و ۶ وزیر، این کار را ممکن می‌کند. دومین گام پزشکیان باید انتخاب یک وزیر ارتباطاتی است که به کلمه ارتباطات اعتقاد داشته باشد و متخصص قطع ارتباطات نباشد.

این دو کار می‌تواند یک هیجان عمومی در صنعت فناوری اطلاعات و کل جامعه ایجاد کند. موضوعات مربوط به دانش بنیان‌ها، مشارکت بخش خصوصی در قانون‌گذاری و کاهش تصدی بخش‌های خصولتی و دولتی، می‌تواند از مهم‌ترین برنامه‌های ایشان باشد که با طرز نگرششان هم هماهنگ است.

وی در ادامه درباره رفع گام به گام فیلترینگ توسط دولت بیان کرد: اگر می‌خواهیم به اقتصاد دیجیتال و صنعت جامعه یک شوق بعد از این همه مدت محدودیت بدهیم، بازگرداندند فیلترینگ به قبل از بحران است. محدودیت‌های دولت نه مؤثر، نه موفق و نه مناسب بوده است. الان کودک ما هم روی موبایل‌اش وی. پی. ان دارد.

حداقل از این فرصت طلایی استفاده شود و از پشتوانه رأی مردم استفاده کند تا این فیلترینگ را به طور کلی، نه به طور جزئی، بردارد. بزرگمهری درباره انتظار جامعه برای پیشبرد وضعیت اینترنت گفت: وقتی حاکمیت بپذیرد که روش محدودیت نه درست بوده نه مفید بوده است، دیگر بازگشت به حالت قبل نکردیم، بلکه حاکمیت پذیرفته که این روش‌ها در موارد متعدد باعث تنش‌های بی‌حاصل شد.

این بار ما یک دست اندوخته به دست می‌آوریم. این دستاورد نشان می‌دهد که جامعه بر پایه منطق، یک گام به پیش رفته است. امثال ما که در ایران مانده‌ایم، قطعاً کشورمان را دوست داریم و قطعاً دوست داریم دارای ثبات و رشد باشد، در مقابل روش نادرست را هم تأیید نمی‌کنیم.