به گزارش اقتصادنیوز روزنامه هم میهن نوشت: جامعه آماری موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان که موج‌های قبلی‌اش در سال‌های گذشته انجام شده، در کل کشور ۱۵ هزار و ۸۷۸ نفر است و براساس پاسخ‌های مجموع افراد بالای ۵۱ سال خانوارهای شهری و روستایی ساکن در ۱۵ استان کشور در زمان اجرای آن به دست آمده است.
این پیمایش در بخش‌های مختلفی مثل اخلاق و ویژگی‌های اخلاقی، ارزش‌ها و هنجارهای خانوادگی، اعتماد و سرمایه اجتماعی، مسائل اجتماعی و آسیب‌ها و... تدوین شده و هنوز به‌طور عمومی، نتایجش منتشر نشده است.
متقلب، تنبل و کلاهبردار
دو سنجه مورد بررسی در این پیمایش، رواج «تقلب و کلاهبرداری بین مردم» و «تنبلی» بوده است. 82/3 درصد پاسخگویان معتقد بودند که ویژگی اخلاقی تقلب و کلاهبرداری به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و 12/1 درصد هم گفته‌اند که این ویژگی بین مردم کم است.
ازطرف‌دیگر 74/5 درصد پاسخگویان معتقد بودند که ویژگی اخلاقی تنبلی به میزان زیاد رواج دارد و 17 درصد معتقد بودند این ویژگی بین مردم کم است. 62/2 درصد پاسخگویان مجرد گفته‌اند که تنبلی در ایران زیاد است و 60/5 درصد متاهل‌ها اعتقاد مشابهی داشته‌اند. 15 تا 29 ساله‌ها هم بیشترین کسانی بودند که به رواج تنبلی معتقد بودند، با 63/2 درصد.
رواج انصاف و کمک به دیگران بین مردم، رواج صبر و تحمل، رواج صفات خوب (مثبت) اخلاقی بین مردم نسبت به پنج سال قبل و رواج صفات خوب (مثبت) اخلاقی بین مردم در پنج سال آینده، بقیه سنجه‌هایی بوده‌اند که در این بخش به آنها پرداخته شده و نتایج بعضی از آنها کمی امیدوارکننده است. 58 درصد پاسخگویان به سوال «تا چه اندازه ویژگی اخلاقی انصاف و کمک به دیگران بین مردم رواج دارد؟»، گفته‌اند به میزان زیاد و 26/2 درصد آنها گفته‌اند این ویژگی بین مردم کم است.
در ادامه از افراد پرسیده شده که «تا چه اندازه ویژگی اخلاقی صبر و تحمل بین مردم رواج دارد؟» و نتایج نشان داده که 46/3درصد پاسخگویان معتقد بودند این ویژگی به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و 42/3 درصد هم معتقد بودند این ویژگی بین مردم کم است.
در بخش دیگر 73/8 درصد پاسخگویان در جواب این سوال که «فکر می‌کنید رواج صفات خوب اخلاقی مثل صداقت، راستگویی، بخشش و امانتداری بین مردم نسبت به پنج سال قبل چه تغییری کرده است؟»، گفته‌اند که وضعیت این صفات بین مردم نسبت به پنج سال قبل، بدتر شده است.
در کنار آن، از پاسخگویان پرسیده شده که «فکر می‌کنید رواج صفات خوب اخلاقی بین مردم در پنج سال آینده چه تغییری خواهد کرد؟» و نتایج به این شکل بوده که 65/4 درصد پاسخگویان معتقد بودند، وضعیت صفات خوب اخلاقی مثل صداقت، راستگویی، بخشش و امانتداری بین مردم در پنج سال آینده بدتر خواهد شد.
هنوز بخشنده‌ایم اما دروغگو
بررسی پاسخ‌های افراد در این پیمایش نشان می‌دهد، ویژگی بخشش و ازخودگذشتگی بین ایرانی‌ها هنوز کمرنگ نشده است؛ به‌طوری‌که 48/1 درصد پاسخگویان معتقدند ویژگی اخلاقی بخشش و ازخودگذشتگی به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و در مقابل 37/5 درصد معتقدند این ویژگی بین مردم کم است. 45/5 درصد پاسخگویان مرد و 45 درصد پاسخگویان زن معتقد بوده‌اند که ویژگی بخشش و ازخودگذشتگی بین مردم زیاد است و 5/4 درصد مردان و 4 درصد زنان پاسخگو پاسخ داده‌اند که این ویژگی بین ایرانی‌ها خیلی کم است.
ازطرف‌دیگر بررسی داده‌های این بخش نشان می‌دهد که بین میزان هزینه‌های خانوار و اعتقاد به رواج بخشش، ارتباط وجود دارد؛ این پیمایش نشان می‌دهد کسانی که هزینه خانوارشان بین 3 تا کمتر از 9 میلیون تومان است بیشتر از کسانی که هزینه خانوارشان بین 9 تا کمتر از 18 میلیون و بیشتر از 18 میلیون تومان است، به رواج بخشش و خودگذشتگی معتقدند.
ازطرف‌دیگر پاسخگویان دو استان سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد بیشترین اعتقاد را به رواج این ویژگی داشته‌اند. در مقابل اما تعداد زیادی از پاسخگویان در پاسخ به این سوال که «تا چه اندازه ویژگی اخلاقی دروغگویی بین مردم رواج دارد؟»، گفته‌اند زیاد؛ به‌طوری‌که 80/6 درصد پاسخگویان معتقد بودند دروغگویی به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و فقط 14/8 درصد گفته‌اند که این ویژگی بین مردم کم است. یافته‌های این پیمایش نشان می‌دهد 61/4 درصد زنان پاسخگو و 58/5 درصد مردان معتقد بوده‌اند که دروغگویی بین مردم رواج زیاد و به‌ترتیب 19/8درصد و 21/5 درصد گفته‌اند که این ویژگی اخلاقی، رواج خیلی زیادی دارد.
ازطرف‌دیگر کسانی که 15 تا 29 سال داشته‌اند، بیشتر از دیگران فکر می‌کردند که دروغگویی در ایران زیاد است، با فراوانی 63/5 درصد. خانه‌داران هم بیشترین کسانی بودند که رواج دروغگویی را در ایران زیاد دانسته‌اند، با فراوانی 60/8 درصد و 17/9 درصد آنها هم گفته‌اند دروغگویی رواج خیلی زیادی دارد. محل سکونت افراد هم در پاسخگویی به سوال این بخش مؤثر بوده است؛ کسانی که در مراکز استان زندگی می‌کنند، بیشترین کسانی بوده‌اند که به رواج زیاد دروغگویی معتقد بودند، با فراوانی 61/1 درصد.
ساناز حمزه‌علی، جامعه‌شناس درباره این بخش می‌گوید: «یکی دیگر از سوالات مربوط به دروغگویی بود. اینکه چقدر رواج دارد؟ 80 درصد از پاسخ‌دهندگان میزان دروغگویی را زیاد و خیلی زیاد عنوان کرده بودند. به‌طورکلی جنسیت، شغل و میزان درآمد افراد مؤلفه‌های مهمی هستند که روی این موضوع تاثیر می‌گذارند. بااین‌همه در نتیجه این پژوهش باز هم مشخص است که میزان تحصیلات در باور افراد تاثیرگذار است. یعنی هرچقدر تحصیلات بالاتر می‌رود، افراد بیشتر بر این باورند که دروغگویی زیاد شده است. در این میان افرادی که تحصیلات ابتدایی دارند، دیگران را راست‌گوتر می‌بینند تا کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند.»
هنوز پایبند به قول اما متظاهر و دورو
دو سنجه مهم این پیمایش مربوط به رواج پایبندی به قول و قرار و دورویی و تظاهر بین مردم بوده است. در این پیمایش از ۱۵ هزار و ۸۷۸ نفر شرکت‌کننده پرسیده شده که «تا چه اندازه ویژگی اخلاقی پایبندی به قول و قرار بین مردم رواج دارد؟» و نتایج پاسخ‌ها نشان داده که 42/5 درصد معتقد بوده‌اند ویژگی اخلاقی پایبندی به قول و قرار به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و 43 درصد هم اعتقاد به کم‌بودن این ویژگی بین مردم داشته‌اند. کسانی که بی سواد یا با تحصیلات ابتدایی بوده‌اند به‌ترتیب با 57/6 و 51/6 بیشترین اعتقاد را به رواج زیاد پایبندی به قول و قرار بین مردم داشته‌اند. پاسخگویان ساکن استان چهارمحال و بختیاری هم بیشترین کسانی بوده‌اند که اعتقاد کمی به رواج این ویژگی داشته‌اند، با فراوانی 43/3 درصد. در این پیمایش از پاسخگویان پرسیده شده که «تا چه اندازه ویژگی اخلاقی دورویی و تظاهر بین مردم رواج دارد؟» و 81/2 درصد پاسخگویان معتقد بوده‌اند این ویژگی به میزان زیادی بین مردم رواج دارد و 13/1 درصد هم گفته‌اند این ویژگی بین مردم کم است.
∎
نظر شما