صاحب‌خبر - هر زمان صحبت از قهرمان در سینمای ایران به میان می‌آید، یکی از اولین نام‌هایی که در خاطر دوستداران سینما تداعی می‌شود، سعید راد است. این هنرمند که حسابی اهل ورزش بود، اندام ورزیده‌‎ای داشت و از نظر جسمی برای ایفای نقش‌های سخت و پرتحرک کاملا آماده بود، بنابراین به خوبی از پس بازی در فیلم‌های اکشن برمی‌آمد و علاقه خاصی به چنین آثاری داشت. زنده‌یاد سعید راد طی فعالیت هنری خود، به عنوان یکی از ستاره‌های فیلم‌های اکشن خاطرات فراوانی را برای علاقه مندان سینما ساخت و جزو هنرمندان قدیمی محبوب بود. هفتم فروردین امسال خبر بستری شدن این بازیگر در بیمارستان بر اثر شکستگی پا منتشر شد و دو روز قبل دختر مرحوم راد اعلام کرد که او حدود 10 ماه است در بستر بیماری به سر می‌برد، عمل‌های جراحی انجام داده و توانایی راه رفتن ندارد. در فاصله یک روز پس از انتشار این خبر، دیروز صبح سعید راد در 79 سالگی دار فانی را وداع گفت. به بهانه درگذشت این بازیگر کهنه‌کار، فعالیت هنری او و نقاط عطف کارنامه‌ زنده‌یاد سعید راد را مرور کردیم. ورود به سینما در دهه 50 زنده‌یاد سعید راد ابتدای دهه 50، با ایفای نقش در فیلم «خداحافظ رفیق» به کارگردانی ناصر تقوایی وارد سینما شد. او سپس مسیر خود را با قدرت در سینما ادامه داد و در دهه 50 حسابی پرکار بود. «روز چهارم»، «صادق کُرده»، «تنگنا» و «سفر سنگ» مشهورترین آثار او در سینمای پیش از انقلاب هستند. مرحوم راد پس از انقلاب نیز از سینما دور نشد، او اوایل دهه 60 در فیلم‌های قهرمان‌محوری مانند «مرز»، «برزخی‌ها» و «دادشاه» ایفای نقش کرد. فیلم «برزخی‌ها» ساخته ایرج قادری سال 1361 به نمایش درآمد و با موج استقبال مخاطبان نیز مواجه شد اما به دلیل بعضی مخالفت‌ها با این فیلم و حضور بازیگران سینمای پس از انقلاب در آن، پس از مدت کوتاهی از پرده سینما پایین کشیده شد تا ساخته قادری اولین فیلم توقیفی سینمای ایران پس از انقلاب باشد. قصه این فیلم در بهمن 57 و زمان گشوده شدن زندان‌ها می‌گذشت. سه زندانی با هدف خروج از ایران به سمت مرز می‌روند، اما وقتی با خطر تجاوز دشمن به ایران مواجه می‎‌‌شوند، تا پای جان از وطن خود دفاع می‌کنند. مستند «برزخی‌ها» ساخته عارف افشار و محصول سازمان اوج، به توقیف و حواشی این فیلم پرداخته است. ستاره پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران پس از فیلم «برزخی‌ها» که در همان مدت کوتاه اکران مورد استقبال قرار گرفت، یکی دیگر از آثار مرحوم راد فیلم اکشن «عقاب‌ها» نیز تماشاگران زیادی را به سینما کشاند. این فیلم ماندگار به کارگردانی ساموئل خاچیکیان، براساس خاطرات واقعی یک خلبان، از اولین آثاری بود که به جنگ تحمیلی می‌پرداخت. «عقاب‌ها» سال 64 اکران شد و حدود 3 میلیون مخاطب داشت. این فیلم در مدت زمان طولانی یعنی دو دهه روی پرده سینما بود و در نهایت با فروش 10 میلیون و 180 هزار و 567 بلیت، توانست به عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران لقب بگیرد. مرحوم راد در این فیلم نقش یک خلبان ایرانی را ایفا کرد که پس از انجام ماموریت خود در عراق، مورد حمله عراقی‌ها قرار می‌گیرد و در کردستان عراق سقوط می‌کند. این خلبان به کمک یک تکاور ایرانی با بازی جمشید هاشم‌پور که برای انجام ماموریت به آن‌جا آمده، نجات پیدا می‌کند. زنده‌یاد راد و هاشم‌پور به عنوان ستاره‌های پرطرفدار سینما، به خوبی شمایل دو قهرمان فیلم را به تصویر کشیدند و نقش بسیار مهمی در محبوبیت «عقاب‌ها» داشتند. دوری اجباری از وطن و بازگشت به سینما در حالی که فصل تازه‌ای از دوران اوج مرحوم سعید راد در سینما آغاز شده بود، این بازیگر پس از بازی در فیلم محبوب «عقاب‌ها» به دلایل نامعلومی ممنوع‌الفعالیت شد و اجازه کار نداشت. این اتفاق باعث شد زنده‌یاد راد ایران را ترک کند، اما نه برای همیشه. سعید راد پس از «عقاب‌ها» تقریبا دو دهه از سینما دور ماند، تا این که فیلم دفاع مقدسی «دوئل» زمینه بازگشت او را فراهم کرد. این بازیگر در ساخته احمدرضا درویش مانند سابق همچنان پرقدرت ظاهر شد و بازی خوبی در این فیلم داشت. درخشش در «چ» هرچند که سعید راد با فیلم «دوئل» به سینما بازگشت، اما دیگر مانند گذشته پرکار نبود. او پس از بازی در ساخته درویش، بار دیگر از سینما فاصله گرفت و سراغ تلویزیون رفت. این هنرمند هفت سال پس از «دوئل»، برای بازی در فیلم «پروانگی» به کارگردانی علیرضا کاظمی‌پور جلوی دوربین رفت که این فیلم جزو آثار مهم کارنامه او نیست. مرحوم راد تا سال 92 با بازی در فیلم‌هایی مانند «گیرنده»، «چ»، «پایان خدمت» و «عشق و جنون» در سینما حضور داشت و از میان این آثار، حضور او در فیلم دفاع مقدسی «چ» اثر ابراهیم حاتمی‌کیا، مورد توجه قرار گرفت. زنده‌یاد راد در این فیلم نقش مهمی ایفا کرد و در نقش «تیمسار فلاحی» ظاهر شد. چهره مصمم و مقتدر این بازیگر، کاملا با نقش تناسب داشت، به این ترتیب سعید راد در «چ» حضور موفقی داشت و یک نقش مهم و خوب دیگر نیز به کارنامه هنری او اضافه شد. ورود به تلویزیون و نمایش خانگی مرحوم سعید راد در سال‌هایی که در سینما غایب بود، به تلویزیون و نمایش خانگی رفت و بازی در چند سریال را نیز تجربه کرد. مجموعه ماندگار «در چشم باد» اثر مسعود جعفری جوزانی اولین مجموعه کارنامه سریالی این هنرمند بود. راد در این اثر نقش «رضاشاه» را ایفا کرد و در این نقش سخت، حضور موفقی داشت. سعید راد سپس سال 95 در مجموعه «سرزمین مادری» با کمال تبریزی همکاری کرد. مجموعه امنیتی «ترور خاموش» و سریال تاریخی «گیل‌دخت» دیگر مجموعه‌های کارنامه سریالی راد هستند. این بازیگر در «ترور خاموش» نقش یک مامور امنیتی مقتدر و جدی را ایفا کرد و در «گیل‌دخت» نیز نقش یک آشپز نابینا، اما ماهر و باهوش را برعهده داشت. «گیل‌دخت» مجموعه موفقی نبود، اما سعید راد به پشتوانه تجربیات خود، بازی باورپذیر و خوبی در نقش چالش‌برانگیز خود داشت. مجموعه «دل» تنها اثر در کارنامه نمایش خانگی مرحوم راد است. این سریال که مورد انتقاد مخاطبان بود، با شکست مواجه شد و سعید راد نیز از بازی در آن ابراز پشیمانی کرد. آخرین یادگاری در «سرزمین مادری» پس از زنده‌یاد بیتا فرهی، سعید راد دومین بازیگر «سرزمین مادری» است که هنگام پخش این مجموعه از دنیا می‌رود. مرحوم راد که جزو بازیگران جدید فصل سوم است، در این سریال نقش کهن سالی شخصیت «عبدالرضا بهادری» با بازی فرهاد قائمیان را برعهده داشته است. «عبدالرضا» یک شخصیت نظامی است، بنابراین با اعضای خانواده خود نیز با تحکم رفتار می‌کند. سعید راد به خوبی شمایل یک پدر زورگو و مستبد را به نمایش گذاشته است. صدای خش دار و چهره جدی او نیز به باورپذیری نقش کمک کرده است. آخرین یادگاری مرحوم سعید راد این شب‌ها روی آنتن شبکه یک است.∎​