شناسهٔ خبر: 67753715 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه قدس | لینک خبر

بایسته‌های سیاست منطقه‌ای در عرصه سیاست خارجی ایران

چشم‌انداز دیپلماسی همسایگی در دولت چهاردهم

سیاست همسایگی هر کشوری می‌تواند باتوجه به شرایط ژئوپلتیکی و محیطی و نیز ظرفیت‌های آن تعریف و تعیین شود. جایگاه ژئوپلتیکی ایران و کثرت همسایگان با منافع و اهداف ناهمگون آن‌ها موجب شده دولت‌ها در دوره‌های مختلف بخش عمده‌ای از تمرکز خود را بر چگونگی کنش و تعامل با همسایگان به ویژه دولت‌های همجوار صرف کنند.

صاحب‌خبر -

بدین ترتیب گرچه سیاست همسایگی در درون خود متضمن همکاری و همگرایی کشور‌های همسایه است، اما در منطقه غرب آسیا عوامل واگرایانه همچون اختلافات سیاسی و رویکردی، تنش‌های مرزی، ادعا‌های ژئوپلتیکی و سرزمینی و... بر تقویت روند همگرایی‌ها سایه انداخته است. دولت چهاردهم با طرح موضوع تنش‌زدایی و تقویت روابط با کشور‌های همسایه، رویکرد خود در این باره را مشخص کرد.

ضرورت بازطراحی و بازتولید راهبرد‌های همسایه‌محور
فارغ از ضرورت پیگیری راهبرد سیاست همسایگی، صاحبنظران به زیرساخت‌ها و الزامات تحقق این امر تأکید دارند و بروز و ظهور موفق راهبرد همسایگی را در اجرای آن ضروری می‌دانند. چنان‌که صباح زنگنه تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مصاحبه‌ای در همین باره گفته است: «توسعه پایدار روابط با همسایگان صرفاً یک جمله و عبارت نیست بلکه نیازمند طرح، برنامه و شناخت عناصر مؤثر در این روابط است. بنابراین باید دولت جدید با رعایت سه اصل «عزت، حکمت و مصلحت»، سیاست خارجی متوازن را مبتنی بر منطق دقیق دیپلماسی و منطبق با منفعت ملی در سیاست همسایگی در دستور کار قرار دهد. براساس این فعالیت‌ها، مزیت‌های نسبی باید برنامه‌ریزی و اقدام شود و برای بازطراحی و بازتولید راهبرد‌های همسایه‌محور با استفاده از نظر کارشناسان و نخبگان تلاش کرد».
در همین زمینه، محمدپارسا نجفی کارشناس مسائل سیاسی در گفت وگو با قدس تصریح کرد: تمام انرژی و توان دولت یازدهم و دوازدهم معطوف به رابطه با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا بود و از سایر کشور‌ها غفلت شد. این درحالی است که دولت سیزدهم با گسترش روابط به سایر کشور‌های جهان توانست برخی زیرساخت‌ها و دستاورد‌ها را به ارمغان بیاورد. فعالیت دولت سیزدهم در این باره موجب شد بخشی از دارایی‌های بلوکه شده به کشور بازگردد و میزان صادرات افزایش یابد و ایران عضو سازمان بریکس و شانگهای شود. همچنین حمایت از محور مقاومت به عنوان بازوی عملیاتی ایران، موجب بازدارندگی کشورمان در برابر تهدیدات غرب و پدید آمدن فرصت برای دریافت امتیازات بیشتر در عرصه بین‌الملل شد.

حمایت از محور مقاومت؛ بهترین اقدام در راستای سیاست همسایگی
نجفی گفت: حمایت از محور مقاومت بهترین کاری است که دولت چهاردهم می‌تواند در راستای سیاست همسایگی و منطقه‌ای به‌کار بگیرد و از منافع اقتصادی و تجاری آن نیز بهره‌مند شود. ایران می‌تواند از طریق عراق و سوریه و تقویت روابط با آن‌ها به مدیترانه دست یابد؛ موضوعی که آمریکایی‌ها به‌شدت با آن مخالف هستند. با این اقدام، کشورمان قادر خواهد بود یک مسیر تجاری و ترانزیتی میان ایران، عراق، سوریه، لبنان و مدیترانه ایجاد کند یا دست‌کم می‌تواند مسیر خود را به سمت بندر لاذقیه بازگشایی کند و درنهایت همین موضوع برای کشور‌های منطقه مزایای اقتصادی به دنبال دارد. 
درهمین راستا، طبیعتاً دولت چهاردهم باید رویکرد توسعه روابط با همسایگان مرزی را دنبال کند؛ زیرا بدون شک برقراری و تثبیت امنیت، اولویت اصلی ایران و کشور‌های منطقه است.
وی بیان کرد: برقراری امنیت در ایران با مرز‌های ترکیه، عراق، افغانستان و همچنین جایگزینی صلح و ثبات به جای تنش و درگیری در کشور‌های قفقاز جنوبی به سود تمامی کشورهاست؛ چرا که رشد و تبادلات اقتصادی در سایه امنیت رخ می‌دهد. 
آمریکا و انگلیس درصددند منطقه غرب آسیا همواره دچار ازهم گسیختگی و تنش و اختلافات باشد، بنابراین دولت چهاردهم باید برای هم افزایی حداکثری با کشور‌های همسایه تلاش کند. بدون شک هرگونه تنشی در مناسبات ایران با همسایگان به سود رژیم صهیونیستی و آمریکا خواهد بود؛ بنابراین کشورمان باید سیاست همسایگی را در مسیر تقویت ترتیبات و همکاری‌های امنیتی و منطقه‌ای پیگیری کند.

خبرنگار: مینا افرازه

نظر شما