خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - بهرام علی ظاهری*: به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران، در تقویم جهانی یک روز به عنوان روز جهانی مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار تعیین و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد به همین بهانه نگاهی به عملکرد استان سمنان در این زمینه می‌اندازیم.

با توجه به اهمیت دسترسی به میزان دقیق عوامل آلاینده هوا و پایش و تحلیل آن در تصمیم گیری‌های مدیریتی و به‌منظور مدیریت صحیح، انجام اقدامات مناسب و به‌هنگام و برنامه‌ریزی در سطح استان از جمله: مدیریت و پیشگیری پدیده گرد و غبار، کارگروه اضطرار آلودگی هوا، جلسات مدیریت بحران …، نیازمند دسترسی به داده‌های برخط ایستگاه‌های ثابت سنجش کیفیت هوا در تمام نقاط شهری و آسیب پذیر استان است و این در حالیست که تنها سه شهر گرمسار، سمنان و شاهرود دارای ایستگاه سنجش کیفیت هوا می‌باشند.

لذا با توجه مجاورت غرب استان (شهرستان گرمسار-بخش ایوانکی) با پایتخت، تمرکز و تجمع صنایع به خصوص صنایع بالقوه آلاینده در این شهرستان و همچنین وجود کانون‌های فعال گرد و غبار در نیمه جنوبی استان، کثرت معادن فعال در زمینه گچ، شن و ماسه، نمک و زغال سنگ و مس، ضرورت نصب و تهیه ایستگاه سنجش کیفیت هوا را در تمام شهرهای استان به‌ویژه شهر ایوانکی (وجود شهرک‌های صنعتی متعدد و مجاورت با پایتخت و تأثیر پذیری از آن) و همچنین شهر دامغان (مجاورت با کانون‌های بحرانی گرد و غبار) بیش از پیش نمایان می‌سازد.

علی‌ای حال با پیگیری‌های صورت گرفته توسط این اداره کل از طریق کارگروه ماده ۴ آئین نامه هماهنگی پیشگیری و مدیریت پدیده گرد و غبار، و از مدیر کل مدیریت بحران استانداری سمنان، منجر به ابلاغ اعتبارات ماده ۱۷ قانون مدیریت بحران به استان و تأیید پروژه‌های احداث و تجهیز ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوای ایوانکی و دامغان مجموعاً با اعتبار ۱۵ میلیارد ریال به عنوان پروژه‌های پیشنهادی استان گردید. که این موضوع از طریق امضای تفاهم نامه خرید دو ایستگاه سنجش کیفیت هوا (ذرات معلق) میان استانداری سمنان و اداره کل حفاظت محیط زیست استان در حال پیگیری است و مقرر شد تا هفته دولت (شهریور ۱۴۰۳) ایستگاه‌های مذکور نصب و به بهره برداری برسد.

افزایش فرسایش بادی و توفان‌های گرد و غبار به علت تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های متوالی به بحران‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است. که استان سمنان به دلیل وجود کانون‌های فعال گرد و غبار در نیمه جنوبی، منطقه‌ای با پتانسیل ایجاد گرد و غبار بوده و در گروه دوم استان‌های غبار خیز کشور قرار دارد. ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار برای پیشگیری از وقوع پدیده گرد و غبار با تبیین سیاست‌ها و برنامه‌ها در سطح محلی، ملی و منطقه‌ای و ایجاد آمادگی و توانمندسازی کشور در سطوح محلی، ملی و منطقه‌ای در جهت کنترل، کاهش و مقابله با آثار زیانبار آن، برنامه جامع مقابله با پدیده گرد و غبار را تهیه و ابلاغ نمود. و با توجه به اهمیت موضوع، برنامه جامع مذکور در جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه استان مصوب و به دستگاه‌های مسئول در این برنامه ابلاغ شد.

همچنین با توجه به اهمیت هماهنگی بین دستگاهی جهت اجرای کامل و موفق این برنامه، در کارگروه ماده ۴ آئین نامه هماهنگی پیشگیری و مدیریت پدیده گردوغبار مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۱۹ مقرر شد کمیته تخصصی گرد و غبار با عضویت دستگاه‌های مسئول به طور فصلی و مستمر تشکیل جلسه دهد و گزارش آن را به صورت دوره‌ای به کارگروه مذکور و همچنین ستاد ملی مقابله با گرد و غبار ارسال شود.

ضمناً با توجه به کثرت معادن فعال در زمینه گچ، شن و ماسه، نمک و زغال سنگ و مس در استان، شیوه نامه ملاحظات محیط زیستی توسعه و بهره برداری از معادن از حیث میزان آلایندگی و حساسیت مناطق نسبت به تولید گرد و غبار، جهت نظارت بر فعالیت اصولی معادن به سازمان صمت ابلاغ شد و پایش مستمر از معادن از طریق ادارات حفاظت محیط زیست شهرستان صورت می‌گیرد.

*مدیرکل محیط زیست استان سمنان