برای یافتن پاسخی بر این پرسش با حجت‌الاسلام دکتر محمد جعفری، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) هم‌سخن شدیم. ایشان تصریح می‌کند اخلاص امام حسین(ع) مهم‌ترین رمز و راز ماندگاری عاشوراست.

امام حسین(ع) و احیای دین
دکتر جعفری در پاسخ به این پرسش که چرا آتش عشق حسینی خاموش نشده و همچنان در دل‌ها ماندگار است، توضیح می‌دهد: در جامع احادیث الشیعه روایتی از پیامبر(ص) داریم که حضرت فرمود «براى شهادت حسین(ع)، حرارت و گرمایى در دل‌هاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود». این نکته را از جنبه‌ها و ابعاد مختلف می‌توان تحلیل و واکاوی کرد. فلسفه شهادت امام حسین(ع) احیای ارزش‌های دینی بود، به همین دلیل در طول تاریخ، نهضت حسینی برای مؤمنان واقعی که دنبال حقایق و ارزش‌های دینی هستند الهام‌بخش بوده و سبب تحولات فردی و اجتماعی فراوانی شده است. وی ادامه می‌دهد: بر اساس بیان قرآنی که مهم‌ترین رمز و راز آن، اخلاص کامل امام حسین(ع) است، آن حضرت در قیام عاشورا هیچ هدفی جز رضایت الهی دنبال نمی‌‎کرد. او در راستای امر الهی و تکلیف و رضای حضرت حق و آنچه به‌عنوان وظیفه می‌دانست حرکت می‌کرد. امام حسین(ع) تمام وجود خود و آنچه در توان داشت را در طبق اخلاص گذاشت و تقدیم حضرت حق کرد. رمز ماندگاری نهضت عاشورا در این نکته است.

قیام حسینی با رنگ و بوی خدایی
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) ادامه می‌دهد: علامه مجلسی در بحارالانوار روایتی از وجود مبارک پیامبر خدا(ص) نقل کرده که حضرت فرمود: «من کان للَّه کان الله له» یعنی هر کس برای خدا باشد و خود را وقف خدا کرده باشد، خدا برای او است. در طول قرن‌ها افراد بسیاری تلاش کردند نام و یاد امام حسین(ع)، عزاداری‌هایی که برای او انجام می‌شود و... را کمرنگ کنند اما چون کار امام(ع) خدایی بود، دشمنان موفق نشدند. همچنان که خداوند در آیه 32 سوره توبه فرموده است: «يُريدُونَ أَنْ يُطْفِؤُا نُورَ اللهِ ‌ بِأَفْواهِهِمْ وَ يَأْبَى اللهُ‌ إِلاَّ أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُون» یعنی آن‌ها مى‌خواهند نورِ خدا را با دهان خود خاموش كنند ولى خدا جز اين نمى‌خواهد كه نور خود را كامل كند، هر چند كافران ناخشنود باشند. دکتر جعفری تصریح می‌کند: اخلاص ضامن بقای عمل است. در آیه‌های 26 و 27 سوره الرحمن آمده است «کلُّ مَنْ عَلیها فَان وَ یبقَی وَجْهُ رَبَّک ذوالجلالِ والاکرام» یعنی هر که روی زمین است دستخوش مرگ و فنا بوده و زنده ابدی، ذات خدای با جلال و عظمت تو است. هر چه صبغه مادی دارد از بین می‌رود، فقط چیزی ماندگار است که رنگ الهی داشته باشد. همچنان که در آیه 138 سوره بقره داریم «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» برترين و زيباترين رنگ‌ها، صبغه و رنگ الهى است. رنگ الهی در این عالم باقی می‌ماند زیرا خدا باقی است. نور الهی، نوری است که کم‌فروغ نمی‌شود. امام حسین(ع) نور الهی تام و تمام داشت، وکیل‌الله و حجه‌الله بود، اما اوج اخلاص آقا اباعبدالله(ع) در حادثه عاشورا بروز و ظهور پیدا کرد.

سیدالشهدا(ع) تصویر زیبای رضای الهی
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بیان می‌کند: بسیاری از ما در بسیاری از وظایفی که داریم به دلایل مصلحت‌اندیشی و منفعت‌طلبی از برخی کارها چشم‌پوشی می‌کنیم حتی اگر پای جان در میان نباشد؛ اینجا اخلاص کاملاً درک می‌شود. تنها عملی باقی خواهد ماند که مخلصانه و در راستای رضای خداوند باشد. خدای متعال در آیه 11 سوره زمر بیان می‌کند: «قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ» بگو من خود مأمورم تنها خدا را پرستش و دین را برای او خالص کنم. بسیاری از نیات اعمال ما برای خدا و الهی است اما متأسفانه این عمل آمیخته با نیت‌های غیرالهی می‌شود. خداوند فقط اعمال خالص را می‌پذیرد. پیامبر اکرم(ص) در این مورد فرمود: «هرگاه عملی انجام دادی، پس برای خدا خالصانه انجام بده زیرا خداوند فقط اعمالی را از بندگان می پذیرد که خالصانه انجام شده باشد». اخلاص و خدامحوری اهمیت بسیاری دارد و در پیشگاه الهی تنها اعمالی ارزش دارد که با اخلاص و رضایت خداوند همراه باشد، به همین دلیل تمام اعمال در قرآن کریم به نوعی مقید به اخلاص و قصد قربت شده‌اند.
دکتر جعفری در پایان تأکید می‌کند: از بارزترین ویژگی‌ها و اوصاف امام حسین(ع) این است که در تمام زندگی، گفتار، رفتار و کردارش طبق رضایت حق و در مسیر الهی بود. او بنده‌ای سراپا تسلیم الهی بود. قیام او قیامی برای خدا بود. همچنان که فرموده است: «بار خدایا! تو خود می‌دانی آنچه از ما سر زد، رقابت برای دستیابی به سلطنت و آرزوی زیاد کردن کالای بی‌ارزش دنیا نبوده است بلکه برای این بوده که نشانه‌های دین تو را افراشته ببینیم و اصلاح را در شهرهایت آشکار کنیم و بندگان ستمدیده‌ات منیت یابند و به واجبات، سنت‌ها و احکام تو عمل شود». امام حسین(ع) برای خشنودی خدا و عمل به دستورات الهی قیام کرد. هنگامی که حضرت(ع) به شهادت رسید فرمود: «بسم الله و بالله وفی سبیل الله و علی ملة رسول الله؛ به نام خدا و به یاد خدا و در راه خدا و بر دین رسول خدا شهید می‌شوم». در تمام رفتار و گفتار امام حسین(ع) اخلاص، خدامحوری، رضایت الهی و خشنودی به رضایت خداوند موج می‌زند و همین راز ماندگاری نهضت حسینی در عالم است.

خبرنگار: مریم احمدی شیروان