با ورود به ظاهر قریب‌الوقوع جنگنده های F-16 Fighting Falcon به اوکراین، سؤالاتی در مورد چگونگی رقابت این جنگنده آمریکایی با هواپیماهای روسیه مانند MiG-35 (نوع ارتقا یافته MiG-29) مطرح می‌شود. در حالی که جنگ‌های تن به تن هوایی عمدتاً مربوط به گذشته است (و ممکن است اوکراین از F-16 در نقش هوا به هوا استفاده نکند) اگر جنگ هوایی بین این دو اتفاق بیفتد، کدام یک برنده خواهد شد؟

MiG-29 ارتقا یافته روسی که کسی آن را نمی خرد

روسیه نوع بسیار مدرن MiG-29 به نام MiG-35 Fulcrum را به عنوان یک جنگنده نسل ۴++ به بازار عرضه کرده است. نیوزویک در این باره می‌گوید: «کارشناسان نگرانی‌هایی را در مورد میگ ۳۵ که برای مناطق درگیری شدید طراحی شده بود، مطرح کرده‌اند، اما گزارش‌هایی از مشکلات راداری و موتورها وجود دارد». شاید یکی از نشانه هایی که نشان می دهد میگ-۳۵ آن چیزی نیست که روس ها ادعا می کنند، این باشد که هیچ کشوری آن را سفارش نداده است (در حالی که روسیه آن را با امید به صادرات ساخته است). در همین حال، سفارشات صادراتی برای خانواده F-16 همچنان قوی است.

اگر Fulcrum واقعاً یک جنگنده نسل ۴++ باشد، احتمالاً از F-16 های قدیمی پیشی می گیرد. خبرگزاری اسپوتنیک بین‌المللی مدعی است که یکی از خلبانان روسی گفته که میگ-۳۵ «از لحاظ مانورپذیری، پتانسیل رزمی و بقا با هواپیمای چند منظوره اف-۱۶ نیروی دریایی ایالات متحده برتر است». این اظهارنظر کمی گیج کننده است زیرا نیروی دریایی از F-16 استفاده نمی کند (این سرویس جنگنده F/A-18 را در اختیار دارد). و حتی اگر منظور F-16 باشد، مشخص نیست که این خلبان روسی به کدام نسخه از آن اشاره کرده است. تفاوت های بین F-16 Block 15 و F-16 Block 70/72 مانند شب و روز است.

در حالی که ممکن است (یا حتی به احتمال زیاد) برخی از F-16 هایی که به اوکراین داده خواهند شد، خود را در درگیری با جنگنده های روسی خانواده Su-27 Flanker (شامل Su-30، Su-34 و Su-35) و هواپیماهای مخصوص حمله به اهداف زمینی مانند Su-25 بیابند، بسیار بعید است که به طور خاص با MiG-35 درگیر شوند.

این جت تنها در سال ۲۰۱۹ معرفی شده، در تعداد بسیار کم تولید شده و تا حد زیادی در جنگ اخیر علیه اوکراین غایب بوده است (همانطور که میگ-۲۹های روسی قدیمی در این نبرد به کار گرفته نشده اند). طبق گزارش راشا تودی، ممکن است روسیه بعد از سفارش سال ۲۰۱۸ برای ۶ فروند از این هواپیما برای گروه نمایش هوایی Strikzhi ، تعداد بیشتری از این جنگنده را خریداری نکرده باشد. نه میگ ها، بلکه سوخوها هستند که تکیه گاه اصلی ناوگان جت های جنگنده روسیه هستند. خانواده فلنکر ستون فقرات قدرت جت های جنگنده روسیه را تشکیل می دهند.

F-16های قدیمی و محدود اوکراین

در حالی که F-16 تاریخچه رزمی هوا به هوای قابل توجهی دارد (فقط با یک شکست هوا به هوای تایید شده)، این جنگنده همچنان یک سیستم قدیمی است. جت هایی که اوکراین دریافت می کند، انواع قدیمی F-16 Block 15/20 هستند که در طول سال ها ارتقا یافته اند. گفته می‌شود، F-16 دارای کنترلگرهای پرواز با سیم است که به خلبان کنترل پرواز برتری می‌دهد. نکته مهم این است که F-16 ها در هنگام تحویل به اوکراین به چه رادارهایی مجهز خواهند شد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین مدعی شده که اوکراین به ۱۲۰ تا ۱۳۰ جنگنده غربی برای مقابله با نیروی هوایی روسیه نیاز دارد. به گزارش وبلاگ اوریکس، تاکنون در مجموع ۹۵ فروند F-16 به اوکراین قول داده شده است. با این حال، این شامل هواپیماهایی است که برای استفاده از قطعات یدکی شان تحویل داده می شوند و کل تعداد آن ها تا سال ۲۰۲۸ تحویل داده نخواهد شد. فرانسه نیز اخیراً متعهد شده که تعداد نامعلومی از میراژهای ۲۰۰۰-۵ را در اختیار اوکراین قرار دهد. آرژانتین نیز قصد دارد تعدادی جت Super-Étendard ساخت فرانسه را تحویل اوکراین دهد که به افزایش تعداد جنگنده های غربی که به اوکراین داده خواهد شد کمک خواهد کرد.

دیگر فاکتورها در نبرد هوا به هوا

کارآیی F-16ها به عوامل بسیاری فراتر از خود قالب و بدنه هواپیما نیز بستگی دارد. یکی از ناشناخته‌های مهم در حال حاضر این است که غرب چه موشک‌هایی را با این جنگنده ها به اوکراین تحویل خواهد داد (به عنوان مثال، بعید است که اوکراین موشک پیشرفته Meteor را از کشورهای اروپایی دریافت کند). فاکتور دیگر این است که اوکراین احتمالاً برای مدتی تنها قادر به استفاده از F-16 ها در تعداد کم – شاید تک یا دو رقمی پایین- خواهد بود است.

نمونه هایی از چیزهایی که توانایی این جنگنده را افزایش خواهند داد:

• رادار جت جنگنده
• آموزش خلبان
• موشک های حمل شده
• عوامل پشتیبانی (مانند آواکس، شبکه سازی)
• پنهانکاری

متغیرهای دیگری که در این مرحله ارزیابی آنها دشوار است، سطح آموزش و پشتیبانی است (به عنوان مثال، میزان اطلاعاتی که نیروهای غربی از طریق آواکس ها و سایر پلتفرم های جمع آوری اطلاعات در اختیار اوکراین قرار خواهند داد). سوئد اخیراً اعلام کرده است که هواپیماهای کمیاب آواکس ASC 890 خود را مستقیماً در اختیار اوکراین قرار خواهد داد که می تواند کارایی F-16 را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

شاید بعید باشد که اف-۱۶های اوکراینی و میگ-۳۵های روسی در جنگ اوکراین به شکل قابل توجهی با یکدیگر روبرو شوند (به خصوص در شرایطی که ظاهراً تنها میگ-۳۵هایی که پرواز می کنند بخشی از یک تیم نمایش هوایی هستند). تاکنون در این جنگ، نبرد هوا به هوا بین جنگنده های دو کشور بسیار اندک بوده است، به طوری که اکثر جت ها (از هر دو طرف) توسط آتش های زمینی ساقط شده یا بر روی زمین نابود شده اند. اوکراین اخیراً آتشبارهای پیشرفته دفاع هوایی روسیه (از جمله اس-۳۰۰و اس-۴۰۰) را با نرخ شگفت انگیز منهدم کرده است. برخی از مفسران بر این باورند که این اقدام در مسیر آماده شدن برای ورود F-16 به ناوگان هوایی اوکراین است.

اخیرا روسیه پیشرفته ترین جت جنگنده خود، یک جنگنده نسل پنجم Su-57 Felcon را بر روی زمین در اثر حمله پهپادی اوکراین از دست داد. این احتمالاً اولین جت جنگنده نسل پنجمی بود که در نبرد از دست می رود- و با استفاده از یک پهپاد ارزان قیمت و بسیار ابتدایی نیز نابود شد.

منبع: روزیاتو