صاحب‌خبر - ماه محرم به عنوان ماهی مقدس در دل تمام مسلمانان جهان جای دارد. هر هنرمندی در جهان با هنر خود ارادت خود به اهل‎بیت پیامبر(ص) را نمایان می سازد ، تاجیکان نیز از این موضوع جدا افتاده نیستند و ماه محرم جایگاه خاصی در نزد مسلمانان این کشور دارد . آن ها معتقدند مهر و محبت نسبت به امام حسین(ع) را خداوند بزرگ در دل آنان جای داده است. شاعران این دیار در طول تاریخ در سوگ جانسوز امام حسن(ع) و امام حسین(ع) اشعار پرسوزی سروده اند. چراغ روشن عاشورا هرچند در دوران تسلط شوروی بر کشور تاجیکستان( به دلیل نوع تفکرات موجود در آن زمان که حکومتی کمونیستی ، لنینی بود ) خط از فارسی به سیریلیک تغییر کرد اما تعدادی از شاعران فارسی زبان با وجود سختگیری ها به سرودن شعر در وصف پیامبر(ص) و اهل بیت علیهم‎السلام ادامه می دادند. این شاعران چراغ شعر آیینی و عاشورایی را در تاجیکستان روشن نگه داشتند و به شاعران معاصر سپردند. خوشبختانه امروز در کشور ما شاعران دوستدار اهل بیت(ع) با آزادی کامل به بیان عشق خود به پیامبر(ص) و خاندان ایشان می پردازند. از جمله شاعرانی که در این حوزه شعرهایی شنیدنی سروده و می سرایند می توان به استادان؛ دارا نجات،نظام قاسم،عبدالجبار سروش ، محمد علی عجمی و ... اشاره کرد. لزوم پژوهش بیشتر در حوزه ادبیات آیینی تاجیکستان بنده سال ها پیش، پژوهشی در زمینه شعر آیینی در ادبیات تاجیکستان انجام دادم. در زمان انجام این پژوهش به شعرهای قوتمندی در وصف ائمه و به ویژه امام حسین(ع) برخوردم و به این واقعیت پی بردم که این حوزه از شعر فارسی در تاجیکستان نیاز به پژوهش های ویژه ای دارد، زیرا در این حوزه اشعاری با صناعت های ادبی قابل توجه سروده شده که باید در تاریخ ادبیات معرفی و ماندگار شود. البته پژوهش هایی در این زمینه و زمینه های دیگر ادبیات دینی تا امروز انجام شده است به عنوان مثال استاد «دارا نجات» اندیشمند و شاعر سرشناس، کتابی به نام «همای رحمت» تألیف کرده و در این کتاب به بیان دیدگاه‎های اهل سنت، درباره حضرت علی(ع) پرداخته است؛ کتابی که مرجعی بزرگ برای شناخت بهتر آن حضرت است. این کتاب که توسط رایزنی فرهنگی ایران، چاپ شد، بسیار مورد استقبال مردم تاجیکستان قرار گرفت به نحوی که خیلی زود جای خود را میان مخاطبان تاجیک باز کرد. محرم در ادبیات شفاهی تاجیکان جایگاه ویژه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در میان تاجیکان تا جایی است که هر گاه در تاجیکستان در خانواده ای فرزندی دوقلو به دنیا بیاید نام های حسن و حسین را برای آن ها انتخاب می کنند و معتقدند اگر نامی به جز این دو را برای فرزندان دوقلویشان برگزینند، زندگی آن ها برکت چندانی نخواهد یافت. همین ارادت و باورها در ادبیات مکتوب و شفاهی ما نیز وجود دارد. داستان ها و شعرهایی که از گذشته های دور سینه به سینه نقل شده و به نسل امروز رسیده و همچنان با شور در مراسم های عزاداری امام حسین(ع) قرائت می شود گویای این واقعیت مهم هستند. شعرهایی که روح آزادگی و آزادمردی و دوری از گناه در آن موج می زند و عزاداران با گوش سپردن به این سروده های زلال، پندهای اخلاقی فراوانی گرفته و آن را در زندگی خود پیاده سازی می کنند. در ادامه چند شعر از شاعران معاصر تاجیک،در وصف امام حسین(ع) و کربلا را می خوانیم . ****** دارا نجات تشنه ترین لبان با سبز مویه‌ها لب‌های نوحه ریز عاشقان حسین است. و سبزترین عاشقانه را با گلفشان سرشک سوگواران حسین می‌خوانند و عاطفانه‌ترین عطش عطش شبنم ایمان حسین است در بلوغ سپیده ای به خورشید جمال حق هنوز در وادی اشک و محبت دل بی کربلای نیست دلی بی شقایق خیمه عزا. هنوز خجالت اهل کوفه خط می کشد به خاک و خواناترین برات است خط کوفی گل‎های شهادت در شیرازه فرات رخ عاشقان حسین . ***** نظام قاسم ای سوز جان ها را گواه، ای آفتاب کربلا ای شاهد روز سیاه ای آفتاب کربلا از چشم خونریز زمان ، از تیغ ظلم بی امان در سوز دل بردی پناه ای آفتاب کربلا آنی که جز نورش نبود ، یک رشته بر نورت فزود با آخرین آه و نگاه ای آفتاب کربلا یعقوب در غم مبتلا، از اشک چشمت کم ضیا بی یوسف در قعر چاه ای آفتاب کربلا با او بگو، بامن بگو، بی من بگو ، روشن بگو. کو کینه ور ؟ کو کینه خواه؟ ای آفتاب کربلا بگشا ره نظاره را ،آنگه بکن سیاره را از صبرکوه، از جبر کاه، ای آفتاب کربلا غم در گلو، چین در جبین باشد به این دارم یقین بر تو گناه ماندن گناه ای آفتاب کربلا با رشته نورت به سحر بادا تنیدن رخت مهر کار تو در این کارگاه ای آفتاب کربلا از سوز بی حد خسته ای دل بر نشستن بسته ای راهت سفید ای مرد راه ای آفتاب کربلا صحبت بشد با غصه شام رازت نشد اما تمام ده رشته رازت به ماه ای آفتاب کربلا ... تا جاودان دارد نگاه بر کربلا خورشید و ماه همچون دو چشم بی پناه ای آفتاب کربلا ***** عبدالجبار سروش میان مژه های لاجورد آسمان تپیدن نگاه سرد آفتاب پیر ... زمین در انتظار ظلمت است. بیست‌های، وقت در شتاب! کجا شدند صوفیان باده نوش؟ غروب... در این فروغ مرده در سرشک شمع، کجاست خنده ریز زرهلین آفتاب؟... غروب... در آن طلایه سپاه شب سپیده می دمد میان چشم های من سپیده می دمد در انتظار مقدم امام آخرین. غروب... در این نوار دشت کربلا ز سنگ کینه‌های سینه‌ها شکست کاسه‌ی نگاه انتظار من در انتظار باده‌ی «من آمدم!» دیگر تمام ظلمت است و ظلمت است و ظلمت است... **** عبد ا... قادری (ممتاز) دوباره روز عاشوراست امروز زمین و آسمان غرق عزایند به یاد کشتگان کربلایند بگریید، ای مسلمانان، بگریید که مرغان هوا هم در نوایند گریبان چاک کرده اهل اسلام به خاک پاک آنان جبهه سایند حسین و اکبر و عباس و قاسم که مارا در دل و در دیده جایند به تیغ خصم اگرچه کشته گشتند همیشه زنده اند در قلب مایند خوشا آنان که همجام شمایند! دوباره روز عاشوراست امروز بگو مستان ربانی بیایند بگو تا دست ما را هم بگیرند هم آنانی که اهل کبریایند! دوباره محشر کبر است امروز زمین و آسمان غرق عزایند **** محمد علی عجمی در غربت خویشتن وطن کردم پیراهن کاغذی به تن کردم دل باز نداشت از تهی دستی دل را با شعر خود کفن کردم هرجا که نماز غربتی خواندم یادی ز حسین(ع) و از حسن (ع) کردم هم بوسه به جانماز گل دادم هم سجده به یاس و یاسمن کردم خون نفسم چکید و جوهر شد خون دل خویش را سخن کردم∎​