به گزارش اقتصادنیوز، مسعود پزشکیان رئیس جمهوری منتخب ایران به ادامه سیاست‌های خاورمیانه‌ای تهران در خاورمیانه متعهد شد. این گزاره با توجه به اهمیت ایران در منطقه و همچنین آینده بحران غزه بسیار با اهمیت است؛ بالاخص آن که تهران در کنار محور مقاومت بوده و هست. ناظران با اشاره به انتخاب چهره‌ای اصلاح طلب در ایران می‌گویند که این گزاره قطعاً نتایج زیادی به دنبال خواهد داشت و حداقل انتظارات را تغییر می‌دهد. با این حال به ادعای گروهی از تحلیلگران بسیاری از گزاره‌ها به موقعیت و اختیارات رئیس جمهور در نظام سیاسی ایران، منافع ملی این کشور برای تحقق سیاست هایش در منطقه، الزامات ژئوپلیتیکی در رابطه با شرکای جهانی‌اش - روسیه و چین - و تغییرات کلی ژئوپلیتیک جهانی منوط است. از طرفی دیگر سیاست‌های غرب به‌ویژه آمریکا، جهت‌گیری سیاست ایران در منطقه و جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.

سیگنال پزشکیان به خاورمیانه

در همین راستا فرست پست نوشته است که انتخاب رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب انتظارات زیادی در داخل و خارج از ایران ایجاد کرده است. این در حالی است که انتخاب پزشکیان جلوه مطمئنی از تغییرات مثبت و امیدهای متعدد است؛ اول اینکه پیروزی چهره ای اصلاح طلب اعتبار ایران در عرصه بین المللی را افزایش داده است. ارسال پیام های تبریک از سوی رهبران جهان گواه این مهم است. این گزاره  مطمئناً ظرفیت ایران برای مقابله با ضد و نقیض گویی های غربی را افزایش خواهد داد.

به ادعای این پایگاه خبری، مشارکت 50 درصدی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به وضوح نشان دهنده حمایت ایرانیان از سیاست های اصلاح طلبانه و پایان دادن به انزوای بین المللی است. از همین رو می توان گفت که مردم ایران به کاهش تحریم و تعامل سازنده با غرب تمایل زیادی دارند. «فرست پست» در ادامه آورده است که کمپین پزشکیان بر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و توسعه اقتصادی تاکید دارد؛ گزاره ای که برای بسیاری از ایرانی ها با اهمیت است چرا که این مهم موجب کاهش تحریم ها و متعاقبا کاهش فشارها بر مردم ایران خواهد شد.

فرایند عادی سازی روابط ایران و عربستان در مارس 2023 زمینه را برای ارتقای روابط تهران با دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس هموار کرده است. واکنش ها و پیام های کشورهای حاشیه خلیج فارس و بازیگران عرب قابل توجه بود. ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در باب توسعه و تداوم روابط دو کشور ابراز امیدواری کرد و خواستار «هماهنگی و گفتگو برای تقویت صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی» شد. محمد بن سلمان، شاهزاده سعودی گفت: من بر توسعه و تعمیق روابطی که کشورها و مردم ما را متحد می کند و منافع متقابل ما را تامین می کند، تاکید می کنم. عبارات مشابهی توسط سایر کشورهای حوزه خلیج فارس مانند قطر، امارات و کویت بیان شد. چنین موضع گیری هایی نشان از عقب‌نشینی بازیگران عرب از سیاست ایران هراسی و امید به همکاری‌های بالقوه گسترده‌تر و عمیق‌تر و صلح در منطقه پر از درگیری است.

آیا پیروزی پزشکیان برای غرب فرصت‌ساز است؟

«فرست پست» در ادامه مدعی شد، تاکید پزشکیان بر عدم تغییر سیاست های منطقه ای ایران و حمایت تهران از آرمان فلسطین موضوعی غیر قابل پیش بینی نبود. اما پافشاری او بر تعامل با غرب می تواند جنگ غزه را تحت تاثیر قرار داده و زمینه را برای همصدایی ایران با غرب هموار کند. سیاست ایالات متحده که گاهی در قاب تماس با ایران از طریق عمان در پشت درهای بسته و مذاکرات غیرمستقیم هسته ای در وین معنا می شود، می تواند تغییر مسیر داده و به رایزنی های مستقیم میان دو بازیگر تبدیل شود. این احتمال به واسطه چالش های غرب بالاخص ایالات متحده در جهانی که قدرت های دیگر چون چین و روسیه سربرآوردند و به رقابت ها دامن زدند، دور از ذهن نیست. به عبارتی تمایل رئیس جمهور اصلاح طلب ایران برای تعامل با غرب فرصت بزرگی برای ایالات متحده جهت مدیریت رقبای جهانی خود و حفظ اولویتش در منطقه است.با این همه ایالات متحده فعلا تلاش دارد تا با حفظ احتیاط واکنشی استراتییک داشته باشد. از همین رو جان میلر، سخنگوی کاخ سفید مدعی شده که پیروزی پزشکیان زمینه ساز تغییری اساسی در مسیر سیاست با ایران نخواهد شد.

به ادعای «فرست پست» ، فرصت محتاطانه راهبردی برای غرب جهت تعامل با ایران و کم رنگ کردن روابط این بازیگر با چین و روسیه به وجود آمده است. همچنین رسیدن به صلح پایدار در فلسطین در قاب تعامل با ایران حاصل خواهد شد. این امر در کنار تعامل فزاینده ایران و اعراب، برای امنیت و ثبات منطقه مفید خواهد بود. با این حال همه این نتایج به رویکرد آمریکا و پاسخ این بازیگر به خواسته های ایران منوط است. علاوه بر این، رویکرد واشنگتن در ارتباط با جنگ غزه نیز تعیین کننده خواهد بود. در این میان، هند شاید بیش از بازیگران دیگر در انتظار تغییرات است. ایران به واسطه تعامل سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود با این بازیگر از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است. هند در رقابت ها و درگیری‌های ایران و شورای همکاری خلیج فارس و ایران و اسرائیل بی طرفی استراتژیک خود را حفظ کرده است. دو بازیگر دیدگاه مشترکی برای صلح و امنیت دریایی افغانستان در غرب اقیانوس هند و آسیای مرکزی دارند. در چنین شرایطی با عدم تمدید معافیت از تحریم ها در سال 2019، هند مجبور شد خرید نفت از ایران را متوقف کند. اما ادامه پروژه چابهار به عنوان نماد الزامات راهبردی مشترک ایران و هند حالا قابل انکار نیست. تعامل احتمالی ایران و غرب به طرق مختلف به نفع هند خواهد بود. لغو تحریم‌ها تجارت هند با ایران، امنیت انرژی، افزایش همکاری در زمینه امنیت دریایی و امنیت قاره‌ای با اتصال پایدار آسیای مرکزی را تقویت می‌کند. مهمتر از همه، روابط نزدیکتر با هند، در راستای نگاه به شرق نیز قابل تبیین است.