«کارشناسان باید نظر بدهند» جمله پرتکراری که مسعود پزشکیان در رقابت 8 و 15 تیرماه در مواجه با سوالهای مجریهای برنامههای صداوسیما و همچنین دیگر رقبای انتخاباتی خود بارها به زبان آورد. او بارها تأکید کرد که در مسائل مختلف کارشناس نیست و در هر حوزه از کارشناس همان حوزه استفاده خواهد کرد. پزشکیان در یکی از اظهاراتش هم تأکید کرد که بهکارگیری افراد را براساس شایستگی کارشناسی انجام خواهد داد.
او در زیر رگبار سوالهای کاربران، رسانهها و رقبا درباره مسائلی همچون بورس، بنزین، قیمت خودرو، تکنرخی کردن ارز، کاهش تورم و حل مسائل معیشتی و همچنین مسائل حوزه زنان تأکید داشت که باید از نظر کارشناسان استفاده کرد.
نخستین گام پزشکیان برای حل کارشناسی مسائل و مشکلات کشور، انتخاب همکاران او در وزارتخانههای 19 گانه و معاونان رئیسجمهور خواهد بود. حالا همه چشم ها به اوست که چینش کابینهاش چه ترکیبی خواهد گرفت آیا متشکل از نخبههای حوزههای مختلف اجتماعی، سیاسی و بینالمللی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی خواهد بود یا نه، افراد بر حسب حضور در ستادهای انتخاباتی و قرابتهای سیاسی و تشکیلاتی انتخاب خواهند شد. از این حیث خبرها حکایت از تشکیل کمیته 9 نفرهای دارد که در رسانهها مشخص شده که محمدرضا عارف معاون اول دولت اصلاحات، ریاست آن را برعهده گرفته است؛ کمیتهای به نام شورای سیاستگذاری دولت چهاردهم.
محمدرضا عارف کیست؟
محمدرضا عارف که حالا نام او بهعنوان رئیس شورای سیاستگذاری دولت چهاردهم مطرح شده است، از چهرههای شاخص اصلاحطلب است که در دولت سید محمد خاتمی به مدت چهار سال معاون اول و در دور نخست دولت اصلاحات نیز وزیر بود. او که در سال 1392 قرار بود خواسته اصلاحطلبان را نمایندگی کند، از سوی اصلاحطلبان کنار گذاشته شد و سپس با ارائه لیست امید به مجلس دهم رفت؛ اما در مجلس دهم هم او مغلوب علی لاریجانی شد که علاوه بر پارلمان دهم، پارلمانهای نهم و هشتم را نیز مدیریت کرد.
عارف بنیادی بنام بنیاد امید ایرانیان تأسیس کرد که بسیاری از تحلیلگران، این بنیاد را تشکیلاتی از سوی نزدیکان معتدل رئیس دولت اصلاحات تلقی کردند. او در بنیاد امید ایرانیان سعی کرد از ظرفیت اصلاحطلبان معتدل برای بررسی تحقیقاتی و پژوهشی چالشهای موجود در کشور استفاده کند.
عارف پس از انتخاباتهای سال 92 و 94 دیگر در پارلمان ملی و برای پاستور نامنویسی نکرد و طبق شنیدهها نیز وقتی صحبت از کاندیداتوری او برای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری به میان آمد، نه از سوی اعضای حقیقی و نه اعضای حقوقی در جبهه اصلاحات اقبالی به او نشد. جبهه اصلاحات پس از این بهعنوان شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان و قبلتر نیز بهعنوان نهاد اجماعساز از سال 91 فعالیت خود را شروع کرد و محمدرضا عارف به مدت 7 سال ریاست آن را برعهده داشت؛ اما عملکرد عارف در مجلس دهم نتوانست انتظارات هسته سخت اصلاحات را برآورده کند و همین امتدادی بود بر نقد دیرینه به عارفی که معتقد بود نظام او را در آب نمک خوابانده است.
خداحافظی سیستماتیک با رادیکالیسم اصلاحطلب
انتخاب محمدرضا عارف بهعنوان رئیس شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران سیاسی، جداسازی زیست سیاسی رئیسجمهور منتخب از اصلاحطلبان رادیکال است و او با در رأس قرار دادن محمدرضا عارف بنا دارد تا مسیری میانه را برای انتخاب همکاران خود در وزارتخانههای 19 گانه انتخاب کند؛ چراکه میداند در مجلس دوازدهم که او خود نیز به نمایندگی از مردم تهران در آن حضور دارد، اهل مماشات با رادیکالهایی نیست که مشخص نیست از رادیکالیسم به اپوزیسیون تغییر جهت داده باشند.
ماجرای تأیید و تکذیب حضور عارف در رأس کمیتهها
با اینکه خبر کمیته انتصابات به ریاست محمدرضا عارف در رسانهها منتشر شده بود، محمدجواد آذری جهرمی در کانال تلگرامی خود نوشت: «از دیروز اخباری توسط برخی چهرههای شناخته شده رسانهای درباره ترکیب شوراهایی مثل شورای سیاستگذاری دولت چهاردهم یا شورای انتصابات، دست به دست میچرخد. همه فیک است و روال شفاف و مدل علمی و بروز انتخاب وزرا توسط رئیسجمهور منتخب به زودی اعلام خواهد شد.» آخرین شنیدهها از ترکیب و چینش کابینه دکتر پزشکیان حاکی از این است که یک کمیته ۹ نفره از کارشناسان معتمد رئیسجمهور منتخب در ساختمان قرمز ریاستجمهوری تشکیل شده است که کار ویژهاش، انتخاب کابینه و معرفی آنان به رئیسجمهور منتخب است و اکنون دستورالعمل این کمیته 9 نفره نیز منتشر شده است. بر این اساس، رؤسای کمیتهها با حضور آقایان جواد ظریف (سیاست داخلی و خارجی)، سردار حسین علایی (رئیس کمیته امنیتی - دفاعی)، علی ربیعی (اجتماعی)، صالحی امیری (فرهنگی)، طیبنیا(اقتصادی)، عبدالعلیزاده (زیربنایی)، محمد صدوقی (پسر آیتالله صدوقی یزد به پیشنهاد سید محمد خاتمی)، قائمپناه (معاون پزشکیان در وزارت بهداشت) تشکیل خواهد شد. در این دستورالعمل همچنین آمده است که اعضای کمیتهها را باید دو نخبه دانشگاهی و دو نخبه تخصصی غیردانشگاهی، یک نفر از جبهه اصلاحات، دو نفر از تشکلهای تخصصی، نظامهای صنفی و یا سازمانهای مردم نهاد (NGO)ها، یک نماینده بخش خصوصی مرتبط با پیشنهاد اتاق بازرگانی، یک نفر از وزرای ادوار به پیشنهاد مجمع وزرای ادوار، دو نفر از اعضای ستاد مرکزی و استانها با هماهنگی رئیس ستاد مرکزی و یک نفر از بانوان و یا اقوام و اقلیتها، تشکیل دهند.
گفته می شود که 21 تیرماه قرار است اعضای کمیتههای تخصصی با رئیسجمهور منتخب جلسه برگزار کرده و این کمیته کارشناسان قرار است برای هر پست ارشد دولتی (کابینه و معاونان رئیسجمهور) پنج گزینه را به رئیسجمهور معرفی کند. دو شرط جالب پزشکیان برای نامزدهای وزارتخانهها و پستهای ارشد دولتی این است که اولا این افراد بدون سابقه وزارت باشند و معدل سنی آنان هم زیر 55 سال باشد.
به نظر میرسد که مسعود پزشکیان در نظر دارد حداکثر دو وزیر زن و یک وزیر اقلیتهای دینی را به مجلس معرفی کند؛ چراکه او به کمیتههای تخصصی دستور داده که دستکم 20 درصد از نامزدهای پیشنهادی هر کمیته از بانوان و یا اقلیتها باشند.
شنیدهها حاکی است تنها موردی که تا حدود زیادی قطعی شده است، عباس عراقچی برای وزارت امور خارجه است. از علی طیبنیا به عنوان معاون اول نام برده می شود.
کارشناسان سیاسی چه میگویند؟
محمدجواد حقشناس، عضو حزب اعتماد ملی درباره کابینه و همکاران مسعود پزشکیان گفته است: «البته، مهمترین تصمیم پزشکیان و همراهان ایشان در این بازه زمانی، انتخاب کابینهای متناسب با وعدهها و گفتمانی است که جریان اصلاحات و شخص پزشکیان در انتخابات تصویرسازی کرده است. مردم پس از انتخابات منتظرند ببینند چه کابینهای قرار است از سوی پزشکیان معرفی شود. انتخاب درست در این حوزه، امیدواریها را بیشتر کرده و مردم را نسبت به آینده امیدوار میکند.»
این کارشناس سیاسی اصلاحطلب تأکید کرده است: «حضور وزرا و مدیران توانمند، مطمئن و کارآمد که بتوانند قوانین را اجرایی کنند بسیار مهم است. همانطور که پزشکیان قبلا هم اشاره کرده بود ایران مشکل کمبود قانون و برنامه را ندارد، بلکه تنها به افراد و مدیرانی نیاز است که بتوانند زمینه حاکمیت قانون را فراهم کرده و مبتنی بر نظریات کارشناسی، درعینحال سلامت و پاکدستی، ایده های ترسیم شده را اجرایی
کنند.
بر این اساس انتخاب افرادی با شاخصهایی چون پاکدستی، کارآمدی، تخصص، استفاده از عقل جمعی و مشورتپذیری، هماهنگی میان اعضای کابینه و توجه به تکثر جامعه و... امری ضروری است. به عبارت روشنتر، کابینه پزشکیان باید به گونهای باشد که طیفها و اقشار مختلف با این کابینه احساس قرابت و نزدیکی کنند.» حقشناس گفت: «همچنین کابینه باید مبتنی بر اجماع نخبگانی تشکیل شده و در آن نشانههای روشنی از حرکت به سمت رشد و توسعه پایدار مشاهده شود. نحوه انتخاب اعضای کابینه به نظرم اهمیت بسیاری دارد. همانطور که پزشکیان تأکیدات بسیاری داشته، کابینه باید کابینهای ملی، مشارکتی، تخصصی، کارآمد و جوان باشد.»
نمایندههای مجلس چه میگویند؟
ابراهیم نجفی درباره اینکه کابینه دولت چهاردهم چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟ بیان کرد: «با توجه به اظهارات و نحوه معرفی که آقای پزشکیان در دوران رقابتهای انتخاباتی داشت، مردم و نخبگان کشور انتظار دارند که امروز ایشان یک اجماع ملی تشکیل داده و کابینه خود را به صورت تجمیعی از نیروهای جریان اصلاحطلب و اصولگرا تشکیل دهد.»
وی در ادامه اظهارکرد: «نباید در انتخاب اعضای کابینه نگاه سیاسی حاکم باشد، بلکه همانطوری که قول دادند از افراد متخصص و کارشناس از هر حوزهای بهره ببرند. باید بنای انتخاب اعضای کابینه دولت، توانمندی و کارآمدی افراد باشد، در غیر این صورت مردم اعتماد خود را نسبت به رئیسجمهور از دست خواهند داد.»
ابراهیمی: کابینه دولت چهاردهم باید متشکل از نیروهای جوان و با تجربه باشد
یک عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: «یکی از بحثهای اساسی این است که ما در کابینه دولت چهاردهم نیروهای جوان و نیروهای با تجربه را در کنار یکدیگر داشته باشیم تا مسیر توسعه کشور به نحو احسنت ادامه پیدا کند.»
نادرقلی ابراهیمی نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: «کابینه دولت چهاردهم باید به نحوی انتخاب شود که با مردم و همراه مردم بتواند یکسری اقدامات اساسی را در کشور رقم بزند. باید کابینه از افراد متخصص و کارآمد تشکیل شده باشد تا دولت بتواند بر مشکلات اقتصادی غلبه کند.»
وی در ادامه تأکید کرد: «یکی از بحثهای اساسی این است که ما در کابینه نیروهای جوان و با تجربه را در کنار یکدیگر داشته باشیم؛ یعنی اگر یک وزیر جوان داریم، معاونین با تجربه داشته باشد و اگر یک وزیر با تجربه داریم، معاونین جوان داشته باشد.»
سراج: پزشکیان از جوانان نخبه و انقلابی در دولت خود استفاده کند
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: «در ایران اسلامی جوانان نخبه، با استعداد و انقلابی کم نداریم و انتظار میرود آقای پزشکیان از این افراد در کابینه خود استفاده کند. اینگونه هم عاقبت به خیر خواهد شد و هم نام نیک از خود به جای خواهد گذاشت.»
محمد سراج درباره استفاده از پتانسیل نیروهای جوان، توجه به شایستهسالاری و پرهیز از افتادن در دام سهمیهخواهان در دولت چهاردهم اظهارکرد: «رئیسجمهور چهاردهم نباید به افرادی که بهخاطر بوی کباب، دور ایشان جمع شدهاند، اعتماد کند و از عناصر حزبی و بد عمل استفاده کند. در ایران اسلامی جوانان نخبه، با استعداد و انقلابی کم نداریم و انتظار میرود آقای پزشکیان از این افراد در کابینه خود استفاده کند.»
ظهرهوند: رئیسجمهور منتخب نگاه فراجناحی در دولت داشته باشد
ابوالفضل ظهرهوند، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درباره لزوم وحدت میان جریانهای سیاسی و رئیسجمهور منتخب برای حل مشکلات کشور اظهارکرد: «چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری کشور برگزار شد و خروجی این رقابتها، آقای پزشکیان بود. ایشان در حال حاضر دیگر نماینده طیف و جریان خاصی نیست، بلکه رئیسجمهور کل کشور شده است و باید مطابق سیاستهای کلی نظام و مطالبات آحاد مردم یعنی چه رأیدهندگان و چه کسانی که رأی ندادهاند، عمل کند.»
ظهرهوند گفت: «رئیسجمهور منتخب باید در انتخاب مدیران و معاونان خود شایستهسالاری را مدنظر قرار دهد و نگاه حزبی و جناحی را کنار بگذارد. در گذشته نیز هر موقع نگاه شایستهسالارانه جای نگاه حزبی را گرفت، شاهد عملکرد خوب و موفق از دولت مستقر بودهایم.»
چپ های میانه در حوالی پاستور
صاحبخبر -
∎