خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ در تمام کشورهای دنیا مساله دفاع از کشور، پاسداری از مام میهن، دفاع از امنیت و جان و ناموس سرزمین، امری پسندیده، ستایش شده و قابل احترام است.
رزمندگانی که در جنگها شرکت کرده و جان خود را فدا میکنند، یا به اسارات دشمن درآمده و دچار آسیبهای جسمی و روحی میشوند نیز در همه جای دنیا بسیار محترم و گرامی داشته و ازخود گذشته قلمداد میشوند.
باگذشت ۴۴ سال از آغاز جنگ تحمیلی، تاکنون نوشتهها، نمایش نامهها، تئاترها، فیلمهای سینمایی، سریالها و آثار پرشماری در قالبهای گوناگون از این دوران روایت شده و در دسترس عموم قرار گرفته است.
با این وجود، همچنان احساس میشود دوران هشت سال دفاع مقدس سرزمین ما، سرشار از نکات بارزی ست که هنوز هم قابلیت بیان، پرورش، انتشار و توجه را دارند و همچنان میتوان الگوهای فراوانی از دل آن روزها بیرون کشید و به ویژه به نسل نوجوان و جوان کشور معرفی کرد.
درمیان تلاشگران عرصه دفاع مقدس، به سراغ یکی از نویسندگان بومی رفتهایم؛ احمد ایزدی ۴۲ ساله، متولد کرمان و نویسنده پرکار حوزه دفاع مقدس است که بواسطه تولید آثار جذاب و ماندگارش، جوایز متعددی کسب کرده و در جشنوارههای مختلف نیز شایسته تقدیر معرفی شده است.
ایزدی دارای بیش از ۳۰ عنوان کتاب در حوزه دفاع مقدس است که همه این آثار حول محور موضوعاتی از قبیل؛ تاریخ شفاهی، داستان، روایات، زندگی نامهها و سایر ابعاد زندگی شهدای استان کرمان میچرخند.
این نویسنده فعال، دلسوز و دغدغه مند کرمانی، به دلیل علاقه شخصی به شهدای کرمان، حوزه دفاع مقدس را انتخاب و دنبال کرده است.
ایزدی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از ابتدای دهه ۸۰ کارم را با مینی مال نویسی شروع کردم، این روش قالب خوبی بود که در آن تصویر شهدای استان کرمان با داستانهای کوتاه از زندگی آنها پیاده سازی شده و بحمدالله بازخورد خوبی نیز گرفته شد.
وی درخصوص برگزیده شدن آثار و کتابهایش در جشنوارههای مختلف گفت: طی چند دوره در دهه ۸۰ جشنوارههای مختلفی برگزار و آثارم برگزیده شد و در انتخاب کتاب سال استان نیز مورد تقدیر قرار گرفتم.
ایزدی با اشاره به اینکه چند دوره کتابهایم شایسته تقدیر معرفی شدهاند، ادامه داد: تقدیر یک دوره به این دلیل بود که ۴ کتاب با موضوع دفاع مقدس را طی یکسال کار کردم.
این نویسنده کرمانی گفت: طی سالهای گذشته در جشنوارههای متعددی از جمله جایزه ادبی یوسف، جشنواره داستان عاشورایی و جشنوارههای جنبی مختلف شرکت کردهام.
وی به بخشی از کتاب شهید افضلی ننیز که در جشنواره کتاب سال تقدیر شده است، اشاره و تصریح کرد: در این کتاب اشاره شده است که حاج قاسم، شهید افضلی را از معدود شهدایی میداند که طبق خواست خود و مانند مقتدایش امام حسین (ع) شهید شد و سه روز پیکر مطهرش در بیابانهای خوزستان ماند.
ایزدی افزود: همچنین کتاب حاج علی محمدی پور نیز مورد تقدیر قرار گرفته است، شهید محمدی پور هم از شهدای محبوب حاج قاسم بوده که من هم به ایشان بسیار علاقه مندم.
تخصصی کردن جشنوارهها اثر را از نگاه عموم خارج میکند
وی در رابطه با اهمیت جشنوارههای مختلف به ویژه در حوزه دفاع مقدس و تأثیر آنها در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، بیان کرد: جشنوارهها میتوانند تکان دهنده باشند اما برای یک قشر خاص، به عبارت دیگر تخصصی کردن جشنوارهها کیفیت کار را بالا میبرند اما اثر را از حوزه عمومی خارج میکنند.
ایزدی تاکید کرد: به طور مثال کتاب دا که کتاب تاریخ شفاهی بسیار نفیسی است، میتوانست در کشور به عنوان کتاب سال معرفی شود اما به حوزه دفاع مقدس آورده و هلاک شد.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس بیان کرد: به نظر من این کتاب به جای اینکه صرفاً در بین علاقمندان دفاع مقدس آورده شود میتوانست در سطح ملی مطرح و همه درگیر آن شوند.
وی یادآور شد: کتابهایی از این دست زیاد هستند اما عملاً از بطن جامعه جدا شده و فقط علاقمندان دفاع مقدس آنها را دیدهاند.
ایزدی در پاسخ به این سوال که در فضای کنونی جامعه چگونه میتوان افراد را به سمت کتابخوانی سوق داد؟ گفت: نباید فراموش کرد که در بحث ترویج کتابخوانی، جوان ایرانی بدنبال الگو و اسطوره میگردد.
وی ادامه داد: این امر بعد از شهادت حاج قاسم به نقطه اوج نزدیک شده است و کتاب دفاع مقدس ابزار مناسبی برای رسیدن به این امر مطلوب و همان نقطه اوج است.
دفاع مقدس در همه قالبها و ژانرها دارای محتوا است
ایزدی با تاکید بر اینکه همه فرزندان و خانوادههای ما نیاز به الگو دارند، بیان کرد: مقوله دفاع مقدس در همه قالبها و ژانرها دارای محتوا است، از جمله میتوان به هنر خانمهای نویسندهای اشاره کرد که به تألیف کتابهایی مانند دا و من زندهام پرداخته و بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.
وی یادآور شد: کتاب دا زندگینامه و خاطرات سیده زهرا حسینی است که توسط سیده اعظم حسینی نوشته شده و کتاب من زندهام روایتی از خاطرات دوران اسارت معصومه آباد و به قلم خود وی منتشر شده است.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس گفت: اتفاقاتی که در کتابهای فوق ذکر شده میتواند الگوی مناسبی برای دختران و زنان جوان جامعه امروزی ما باشد، قهرمانهای واقعی این داستانها نمیشود و نمیتوانیم را به فعل توانستن تبدیل کردهاند.
ایزدی ادامه داد: در یکی از این روایتها میخوانیم که زنان ایرانی گرفتار در زندانهای رژیم بعثی، موهای سر خود را با ناخن گیر بریده و بافته و طنابی برای ورزش درست کردهاند، این روایت دردناک، اما شجاعانه و سرشار از ویژگیهایی مانند امید و صبر است.
این نویسنده کرمانی یادآور شد: زنانی که بایستی در سلولهای رژیم بعث عراق بدون هیچ گونه امکانات بهداشتی و … با موشها غذا بخورند، میتوانند الگوی خوبی برای خانمهای امروزی باشند.
ایزدی تصریح کرد: فرزندان ما اکنون دنبال عافیت طلبی هستند اما باید بدانند که پدربزرگهای آنها در میدانهای جنگ هشت ساله، معجزه گونه به عملیاتهای شگفت انگیزی دست زدهاند.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس با اشاره به اینکه ترویج دفاع مقدس میتواند جامعه را تکان دهد، تاکید کرد: نیاز به الگو در ترویج فرهنگ کتابخوانی مؤثر است و درواقع این دو چرخه با یکدیگر مرتبط و حلقههایی هستند که باید به هم متصل باشند.
ایزدی در رابطه با ضرورت تولید محتوای فرهنگی، اظهار کرد: با پول میشود بخشهایی از این تأمین محتوا را تسهیل کرد، هرچند که فضای مجازی مانع بسیار بزرگی برای بدست گرفتن کتاب کاغذی است.
این نویسنده کرمانی تاکید کرد: البته در فضای مجازی هم میتوان مطالعه کرد و خیلی خوب است که بتوان از طریق کتابهای صوتی و گویا، باز هم سراغ مطالعه و افزایش آگاهی رفت.
بدلیل شرایط اقتصادی کتاب از سبدخرید خانوادهها رخت بربسته است
وی با تاکید بر اینکه امروز نفس کتابخوانی نیاز به پول دارد، افزود: شرایط اقتصادی جامعه را درگیر کرده و به دلیل قیمت بالا، عملاً کتاب از سبد هزینه خانوادههای ما رخت بربسته است!
این نویسنده تصریح کرد: مشکلات اقتصادی بر بازار کتاب نیز بسیار تأثیر گذاشته است و ناشران هم از این وضعیت رنج میبرند و درواقع مجبورند بسیاری از هزینهها را از بالا بردن قیمت کتاب تأمین کنند.
ایزدی خاطرنشان کرد: درحالیکه اگر ناشری ۵۰۰ جلد کتاب چاپ کند ممکن است در یک بازه زمانی تنها چند ده کتاب به فروش برسد، در این میان نباید پرداخت هزینههای گزاف نویسنده های مشهور را هم فراموش کرد.
وی گفت: برای اینکه مردم به کتاب اقبال پیدا کنند بایستی یک شگردی به کار ببریم، مثلاً بعضی وقتها ناآگاهی و عدم اطلاع آنها نسبت به برخی مسائل را برجسته کنیم.
ایزدی تاکید کرد: باید به مردم گفته شود راه دانستن عمقی یک مساله کتاب خواندن است و مسیر تحلیل گری از کتاب عبور میکند.
وی ادامه داد: فردی که در یک صفحه فضای مجازی مطلبی نوشته و از آن به عنوان تحلیل یاد میکند باید بداند تا مبانی علمی موضوعی از کانال کتاب عبور نکند درست نبوده و درواقع تمام اطلاعات در وسعت کتاب گنجانده شده است.
ایزدی با اشاره به اینکه افراد اندیشمند صاحب تحلیل هستند، بیان کرد: هیچ وقت ما یک مجری اخبار را تحلیل گر نمیدانیم چراکه صرفاً اخبار را میخواند اما یک تحلیل گر، اخبار را جمع آوری و مطالعه کرده و سپس با اتکا به بنیههای علمی خود، به تحلیل مسائل میپردازد.
مسئولان حمایت و روند نویسندگی را تسهیل کنند
این نویسنده کرمانی در خصوص انتظار از مسئولان فرهنگی، تصریح کرد: انتظار اصلی این است که مسئولان حمایت کنند تا جریان نویسندگی تسهیل شود، یکی از اقدامات این است که نویسندهها بتوانند براحتی عضوی از صندوق اعتباری هنر شده و برخی اعضای صندوق نیز پایش شوند.
وی افزود: گاهی اوقات یک گیر کوچک از سوی مسئولان، فرد هنرمند و نویسنده را ماهها عقب میاندازد.
ایزدی ضمن تاکید بر وجود نظارت دقیق، بیان کرد: بعضاً مشاهده شده است که فردی چند ماکت کتاب کار کرده و کتابخانه دیجیتالی سر هم کرده است تا مجوز ارشا را دریافت کند و بعد از این روال، نویسنده خطاب میشود.
وی افزود: افرادی دیگری هم هستند که شناخته شده نبوده و برای تیراژ یک کتاب کوچک، چند ده میلیون تومان را گاهاً از جیب خود هزینه و تلاش بسیار کردهاند اما آنچنان که باید دیده نمیشوند.
گذشته ما پرغرور و سرشار از درس و عبرت است
ایزدی در پاسخ به این سوال که نسل جدید تا چه حد به محتوای فرهنگی_ مذهبی و شناخت آثار هنرمندان نیاز دارد؟ گفت: قطعاً به محتوای فرهنگی_ مذهبی خیلی نیاز است، ضمن اینکه ما دارای گذشتهای بسیار پر رنگ، تاریخ دوست داشتنی و پرغروری هستیم که سرشار از درس و عبرت است و میتواند راه را به ما نشان دهد.
وی در پاسخ به این سوال که نیاز استان کرمان به چه آثار و فعالیتهایی بیشتر است؟ تاکید کرد: کرمان از لحاظ فرهنگی یک استان، شهر و منطقه بسیار پیچیده است.
وی ادامه داد: کرمان دارای کهنترین تمدنهای جهان در شمال استان با ۱۱ هزار سال قدمت و همچنین یکی از قدیمی ترین تمدنهای فرهنگی دنیا در جنوب استان است.
این نویسنده کرمانی بیان کرد: داشتههای استان کرمان نشان میدهد ما با یک مجموعه فرهنگی بسیار بزرگ روبرو هستیم.
وی ادامه داد: آشنایی با این ظرفیتها میتواند حس غرور را در جامعه ایجاد کرده و محرک بسیار خوبی برای جلو بردن آن در مسیری باشد که برای معرفی خود به دنیا، در اندازه اجدادش تلاش کند.
ردپای کرمانیها در تمامی رویدادهای تاریخی مملکت مشهود است
ایزدی سپس تاکید کرد: از لحاظ شخصیتهای تاریخی نیز کرمان دارای چهرههای بسیار بزرگی است و نمیتوان هیچ جای رویدادهای تاریخی این مملکت را نگاه کرد و اثری از یک کرمانی ندید.
وی با اشاره به اینکه احساس مشروطه از کرمان برخاسته است، افزود: بعد از کتک زدن امام جمعه کرمان، زنان کرمانی اعتراض میکنند و آتش مشروطه خواهی در ایران شعله ور میشود.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس اظهار کرد: همچنین قیام شال بافان کرمانی و وضعیت سیاسیون این استان در دوران انقلاب اسلامی بسیار حائز اهمیت است و میتوان از شهید باهنر و شخصیتهای فراوان دیگری نام برد که به شدت در عرصههای ملی مؤثر بودهاند.
ایزدی با اشاره به دیگر شخصیت شاخص استان کرمان، شهید حاج قاسم سلیمانی، بیان کرد: حاج قاسم در سطح جهانی، منطقهای و ملی مطرح شده و دارای خاستگاه کرمانی است و در وصیت نامه ایشان نیز فرهنگ کرمانی به وفور مشاهده میشود.
وی در پاسخ به این پرسش که در آینده چه تالیفاتی خواهید داشت؟ گفت: در حوزه تاریخ شفاهی، با همسر یکی از شهدای کرمان که مسئولیت سیاسی داشته است مصاحبه کردهام و زوایای مختلفی از زندگی ایشان، سختیها و زندگی خصوصی و.... روایت میشود.
ایزدی ادامه داد: این کار مدتها پیش انجام شد اما بنا به دلایلی، در سطح وسیعی چاپ و منتشر نشده است و اکنون در صدد انجام این کار هستم.
این نویسنده کرمان تصریح کرد: همچنین مجموعه داستان زندگینامه شهید حاج علی محمدی پور به اتمام رسیده و دارای ۴۱ روایت از زندگی ایشان است.
ایزدی افزود: این داستانها بر مبنای زندگی فرمانده شجاع گردان غواص شهید رفسنجانی است که دارای یک دست نوشته از شهید سلیمانی نیز هست.
وی در پاسخ به این سوال که دغدغه اصلی شما به عنوان یک نویسنده چیست؟ تصریح کرد: نویسنده همیشه دغدغه جامعه خود را دارد مخصوصاً دغدغه مسائلی که در حوزه آن ورود میکند.
دغدغه ام ترویج مفاهیم دفاع مقدس است
ایزدی تاکید کرد: وقتی من به حوزه دفاع مقدس وارد شدهام، دغدغه ام ترویج مفاهیم دفاع مقدس با معنا و برداشتی است که خودم دارم.
وی گفت: تلاش میکنم مفاهیمی از دفاع مقدس را به مخاطب خود منتقل کنم و بتوانم بدون اغراق و بزرگ نمایی، موقعیتی را توصیف، بازآفرینی و بیان کنم تا مخاطب امروز بتواند خودش را در شرایطی مشابه قرار داده و از شهدا درس بگیرد.
این نویسنده کرمانی اظهار کرد: مثلاً در برخورد با بیت المال مسائل زیادی در دفاع مقدس وجود دارد، ضمن اینکه همه ما هر روز با بخشی از بیت المال سر و کار داریم.
وی ادامه داد: گاهی ما در معرض سو استفاده از بیت المال قرار میگیریم و میتوانیم در استفاده از ماشین بیت المال، کاغذ و خودکار و آب و برق بیت المال سو استفاده و اسراف و یا صرفه جویی و درست استفاده کنیم.
ایزدی یادآور شد: در چنین جایی من به عنوان یک نویسنده باید شرایطی از زندگی در دوران دفاع مقدس را بیان کنم تا امروز مورد توجه قرار گیرد، بطور مثال یکی از شهدا، تذکر خاموشی چراغ اتاق کار به هنگام خروج را پشت درب نصب کرده بود تا همواره دیده شود.
وی با تاکید بر اینکه ما میخواهیم جامعه در هر حوزهای بهبود پیدا کند، گفت: در حوزه علمی هم مانند دفاع مقدس میتوان از مصداقهای بارز استفاده کرد تا تأثیرگذاری بیشتری حاصل شود.
نباید بیان تاریخ کرمان به نگاه چند نفر محدود شود
ایزدی در رابطه با این سوال که از نظر شما نیاز استان کرمان به چه آثار و فعالیتهایی بیشتر است؟ گفت: ابعاد مختلفی از تاریخ کرمان وجود دارد اما همواره توسط یکی دو مرکز و فرد بیان میشود که این اصلاً درست نیست و نباید تاریخ و گذشته کرمان به نگاه چند نفر محدود و منحصر شود.
این نویسنده کرمانی تاکید کرد: باید افراد متعددی در این حوزه ورود کنند و قطعاً این نیاز استان کرمان است تا افراد مختلف با نگاهها، سلایق و دیدگاههای مختلف و متفاوت به حوزه پیچیده تاریخ، مردم و آداب و رسوم آن توجه کنند.
ایزدی اظهار کرد: مفاخر استان کرمان نیز باید در سطح وسیعتری معرفی شوند، برخی مفاخر یکباره بزرگ جلوه داده میشوند و یکباره نیز کوچک میشوند.
این نویسنده کرمانی ادامه داد: به عنوان مثال به مقوله میرزاآقاخان یک جانبه نگاه شده است در حالی که درمی یابیم وی نگاهی ضد دین داشته و دین ستیز بوده است.
وی افزود: حتی مطالب و زندگینامه میرزاآقاخان به عنوان یکی از مفاخر کرمان منتشر شده است اما او در یک حوزه خاص فخر ایجاد کرده و به همه جنبههای زندگی اش توجه کافی نشده است.
ایزدی با تاکید بر اینکه نگاه میرزاآقاخان با مبانی اساسی مردم کرمان در ادوار مختلف در تضاد بوده است، گفت: کرمان همواره یک سرزمین اخلاقی، مبادی آداب، دین دوست و دارای آزادیهای خاص خود در حوزه مذاهب بوده است و همه در صلح و دوستی با یکدیگر زندگی می کردهاند.
وی تصریح کرد: میرزاآقاخان دارای اندیشههای افراطی اسلام ستیزی بوده است در حالی که ما هیچ جای تاریخ کرمان مشاهده نکردهایم که نسبت به یک دین این چنین ستیزه جویانه برخورد شده باشد.
تغییر ملاکهای تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس ضرورت دارد
این نویسنده کرمانی بیان کرد: به نظر میرسد در حوزه دفاع مقدس نیز باید شاخصها و ملاکهای مربوط به تولید محتوا به ویژه در قالب کتاب، کمی تغییر کند.
وی با اشاره به اینکه لازم است قالبها تغییر کند، گفت: در حوزه جنگ تحمیلی سال هاست که از یک نفر خاطره جمع آوری میشود در صورتیکه شاید یک خاطره کفایت کند تا یک نویسنده متبحر، رمان تأثیرگذاری درخصوص آن بنویسد.
ایزدی با تاکید بر اینکه باید به دنبال رمان نوشتن و خلق اثر با هنر نویسندهها باشیم، گفت: مقام معظم رهبری فرمودهاند هرچه تا امرز خاطره جمع آوری شده کافی است، اینها را بازتولید کرده و بر مبنای آنها داستان و رمان بنویسید.
اساس زندگی مفاخر کرمان گمنامی بوده است
وی سپس با بیان اینکه در کرمان دارای مفاخر زیادی هستیم که اساس زندگی آنها گمنامی بوده است، یادآور شد: این افراد در مکتب عرفانی بزرگ شدهاند که گمنامی از ویژگیهای خاص آن بوده است.
ایزدی تصریح کرد: بسیاری از افراد شهید سلیمانی را تا قبل از شهادت نمیشناختند، همینطور شهید زنگی آبادی، محمدی پور، ماهانی، یوسف الهی، کاظمی، یزدانی و شهدای دیگری که در همین مکتب بزرگ شدهاند.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس تاکید کرد: شاخصه فکری و مکتب ۲۵۰۰ شهید در کل استان کرمان، گمنامی بوده است.
وی گفت: باید بر مبنای آنچه که از این شهیدان باقی مانده است آثار هنری تولید شده و در زمینه کتاب نیز به داستان و رمان نزدیک شویم.
ایزدی در پایان اظهار کرد: باتوجه به اینکه کتاب مانایی بالایی خواهد داشت، نسلهای بعدی از آن استفادههای مفصل و بهتری خواهند کرد.