گذشته از این، رئیسجمهوری میانهرو توانسته است علی طیبنیا، موفقترین وزیر اقتصاد پس از انقلاب را با خود همراه کند و با اقبال فعالان اقتصادی بخش خصوصی مواجه شود. پزشکیان همچنین از سوی شماری از اقتصاددانان کشور مورد حمایت قرار گرفت. با تمام این اوصاف، هنوز اعتماد شمار درخورتوجهی از مردم احیا نشده است و نزدیک به 60 درصد در دوره اول انتخابات و حدود 50 درصد در دوره دوم رأی ندادند و احیای اعتماد آحاد جامعه، وظیفهای است که بر دوش مسعود پزشکیان سنگینی میکند. هرچند به نظر میرسد رئیسجمهور به این موضوع واقف است و در مناظرات انتخاباتی خود کارشناسان و متخصصان را به کمک طلبید. این دست یاری رئیسجمهور از سوی متخصصان به گرمی فشرده شده است و در روزهای گذشته اقتصاددانان و متخصصان این حوزه، بارها برای کمک به پزشکیان داوطلب شده و دست او را به گرمی فشردهاند.
فصل مشترک توصیه متخصصان اقتصاد به رئیسجمهوری تلاش برای خروج ایران از انزوا و اصلاح مسیر سیاست خارجی، کاهش فقر و نابرابری با توسعه اقتصادی و تقویت بنیه بخش خصوصی و بازگشت عقلانیت و انضباط به رویههای سیاستگذاری با انتخاب تیم کارآمد و بهرهگیری از متخصصان بوده است.
در همین زمینه، دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی و حامی مسعود پزشکیان، در جمع تولیدکنندگان ایران حاضر شد. حضور ظریف بهعنوان چهره موفق دیپلماسی خارجی در جمع کارآفرینان، اتفاقی هوشمندانه بود و نشان داد پزشکیان برای تولیدکنندگان و متخصصان اقتصاد جایگاهی ویژه قائل شده است.
بخش خصوصی نجاتدهنده اقتصاد
این نشست روز گذشته در ساختمان مجمع کارآفرینان ایران برگزار شد و محمدجواد ظریف در این نشست گفت سفرهای زیادی به کشورهایی تحریمزده داشته است و «اگر به دو کشور کوبا و ونزوئلا سفر کرده باشید، ارزش، جایگاه و توان بخش خصوصی ایران را متوجه خواهید شد. بهرغم همه زنجیرهایی که به دستوپای شما کارآفرینان بسته شده است، به لطف خداوند و تلاش شما کارآفرینان و تولیدکنندگان چرخ تولید میچرخد. هرچند تحریمهایی که به ایران تحمیل شده، کمرشکن است و حاکمیت باید احساس کند که وامدار مردم و بخش خصوصی است. تقریبا بیشتر مسیرها به روی ما بسته شده است، ولی در این ۴۰ سال بخش خصوصی توانسته سربلند میدان تولید و اقتصاد باشد».
او با تأکید بر قدردانی از بخش خصوصی گفت: «قطعا اکثر شما کارآفرینان اگر سرمایههای خود را به خارج از کشور منتقل کنید وضعیت بهتری خواهید داشت، ولی با وجود همه مشکلات و موانع در کشور ماندهاید و برای ایران خدمت میکنید. از این جهت به سهم خودم از شما قدردانی میکنم، اما متأسفانه تعدادی در کشور منافعی دارند که اجازه تغییر وضعیت موجود را نمیدهند و ما چارهای غیر از مقابله با منافع این افراد نداریم».
ظریف در ادامه به زیانهای تحریم به اقتصاد کشور اشاره کرد و هزینه گزاف نقلوانتقالات تجاری را مصداقی از این موضوع دانست و گفت: «متأسفانه سهم نقلوانتقال تجاری ایران ۳۳ درصد از هزینههاست. سال گذشته حجم تجارت ایران شامل محصولات نفتی و غیرنفتی حدود ۱۵۳ میلیارد دلار بود که با این حساب در سال گذشته ۵۰ میلیارد دلار هزینه تحمیلی داشتهایم». او درعینحال تأکید کرد که دولت جدید برای رفع تحریم و افایتیاف نیازمند حمایت داخلی است و نمیتوان بدون حمایت داخلی این اقدامات انجام شود.
وزیر اسبق امور خارجه ایران بر خصوصیسازی در اقتصاد کشور تأکید کرد و گفت: «خطر خصولتیها از دولتیها بدتر است و خصولتیها به نام دولت و بخش خصوصی از رانتهایی استفاده میکنند و در انتهای کار کسی نمیتواند بابت همین رانت آنان را بازخواست کند».
ظریف در ادامه با اشاره به تشکیل کمیتهای با هدف انتخاب وزرای کابینه دولت چهاردهم گفت: «دولت منتخب بهزودی نامهای را در قالب فراخوان برای دریافت پیشنهادهای معرفی تیم اقتصادی دولت به شما کارآفرینان ارسال خواهد کرد تا در کمیته انتخاب وزرا مشارکت داشته باشید. همچنین براساس تصمیماتی که گرفته شده، با هدف جوانسازی دولت، قرار است ۶۰ درصد از وزرا برای نخستینبار وزیر شوند و شرایط سنی آنان نیز زیر ۵۰ سال باشد و بنا داریم دولت جوانی تشکیل شود و واقعا قرار نیست افرادی مانند من که بارها مسئولیت داشتهایم دوباره در این دولت مسئولیت بگیریم. در دوره تبلیغات ریاستجمهوری بارها تأکید کردهام که منِ ظریف در دولت مسئولیتی نمیخواهم و برای پست و مقام نیامدهام. حتی پست معاوناولی را بهخاطر پست و مقامش حاضر نیستم بپذیرم».
او تأکید کرد: «پزشکیان بهشدت سالم و صادق است؛ به همین دلیل به میدان آمدم و از او حمایت کردم و در هر صورت من تحت هر شرایطی با سهمخواهی مخالفم و معتقدم روند انتخاب کابینه باید کاملا شفاف باشد. به همین خاطر در نظر داریم بخشی خصوصی را در انتخاب تیم اقتصادی دولت دخیل کنیم. باید این مسیر را با هم طی کنیم و تا جایی که میتوانیم به دولت در کاهش مشکلات اقتصادی و رفع موانع کمک کنیم».
او در پایان به نقش مهم رهبری در عبور از بحرانها تأکید کرد.
تولیدکنندگان چه گفتند؟
در این نشست، شماری از کارآفرینان از جمله محمدرضا دیانی، رئیس هیئتمدیره مجمع کارآفرینان ایران، نکاتی را با ظریف در میان گذاشتند. دیانی تأکید کرد بخش خصوصی بهدنبال گرفتن امتیاز خاصی از دولتها نیست و امروز به بلوغ رسیده است و آمادگی کمک به دولت را دارد. او تأکید کرد: «ما باید بپذیریم بدون حل «تحریمها» و حل «چالشهای اقتصاد دولتی»، مشکل حل نمیشود و مجموعههای بزرگ بخش خصوصی باید اقتصاد کشور را اداره کنند و دولت باید به بزرگشدن بخش خصوصی کمک کند؛ چراکه امروزه در دنیا مجموعههای اقتصادی بزرگ در سیاستها مؤثرند و اگر نگاه دولتی مجدد بر اقتصاد حاکم شود، در کشور نتیجهای نخواهیم گرفت».
حمید کشاورز، کارآفرین نیز بر انتخاب تیم قوی و متخصص اقتصادی در کابینه دولت چهاردهم تأکید کرد و رضا رضایی، دیگر کارآفرین گفت: «امروز انقلاب فناوری، مسیر توسعه را تغییر داده و شرکتهایی که بهروز نیستند، محکوم به شکست هستند. ما امیدواریم مسئله تصدیگری دولت و دخالت آن در اقتصاد در دولت آقای پزشکیان حل شود. بحرانهای نقدینگی، قیمتگذاری دستوری، ناترازی بانکها و بازار سرمایه باید حل شود؛ چراکه غیر از این هیچ برونرفتی برای خروج از شرایط کنونی نداریم. کشور برنامه توسعه صنعتی ندارد و ۵۰ سال است هر دولتی سر کار میآید، بنابر سلیقه خود صنعت را اداره میکند؛ درصورتیکه این خطاست و ادامه مسیر همین شرایط امروز خواهد بود».
غلامرضا منزویزاده، تولیدکننده نیز تأکید کرد اگر دولت و وزرا بهجای نگاه تخصصی، سیاستبازی را در پیش بگیرند، مشکلات پابرجا میماند.
محمدرضا گنجی، تولیدکننده دیگری بود که در این نشست به وضعیت معیشت کارگران پرداخت و گفت: «کارگران توانایی اداره زندگی با این وضعیت را ندارند. مهمترین مسئله در این حوزه بازگشت به برجام است. مردم میتوانند در شرایط بازگشت به برجام کالای ارزانتر با کیفیت برتر بخرند. واقعا چه زمانی قرار است به برجام و تعامل با دنیا بازگردیم؟ از زمانی که انقلاب شده ما با امید زندگی کردیم، ما کارآفرینان در کشور ماندیم تا شرایط کشور را در بخش تولید، اشتغال، سرمایهگذاری، خلق ثروت و صادرات به تعالی برسانیم. وقت آن رسیده است که امروز به امید تازهای دست یابیم».
رضا یعقوبزاده، دیگر فعال بخش خصوصی نیز تأکید کرد: «اکنون ۸۰ درصد اقتصاد کشور در اختیار دولتیها و خصولتیهاست؛ بنابراین باید دولت در این خصوص تغییر رویه دهد. ما تنها کشور درحالتوسعه نیستیم و باید مانند سایر کشورها به برخی خط قرمزها پایبند باشیم. نباید تصمیماتی را اتخاذ کنیم که در هیچکجای دنیا تجربه نشده است».
احمد خوروش، کارآفرین، گفت: «مادامی که اقتصاد ما مردمی نباشد، نمیتوانیم موفق باشیم. درست است که کاسبان تحریم نمیتوانند کار کنند، اما ما کارآفرینان با وجود تحریمها فرصتهای مناسبی را ایجاد و صادرات داشتیم و خلق ثروت کردیم. مردم به شما اعتماد کردند؛ بنابراین امیدواریم وضعیت موجود بهبود یابد. آقای پزشکیان بداند که باید به بخش خصوصی اعتماد داشته باشند».
مهدی کرباسیزاده، دیگر تولیدکننده نیز تأکید کرد: «سؤال اساسی اینجاست که آیا ما در دولت جدید میخواهیم کشور را چهار سال به عقب برانیم یا میخواهیم از بحران عبور دهیم؟ ما با روشها، فنون و تفکرات غلط نمیتوانیم از بحران خارج شویم. این تغییر نیازمند جراحی عالمانه است. متأسفانه فساد در کشور نظاممند شده است و ما راهی غیر از تجدیدنظر در بخش اقتصادی نداریم». حسین مهری، تولیدکننده نیز در این نشست گفت: «باید بخش خصوصی مستقل و قدرتمند در کشور به رسمیت شناخته شود. کشورهای همسایه ما مشغول اجرای پروژههای بزرگ هستند، اما ما درگیر تأمین مرغ و تخممرغ شدهایم. اگر تصمیم سخت نگیریم، مشکلات حل نمیشود. ما باید مانند کشورهایی نظیر آمریکا، آلمان، ژاپن و کرهجنوبی برندسازی کنیم».