ده سال پیش در این ماه، گروه تروریستی داعش به طور غیرمنتظره موصل، دومین شهر بزرگ عراق را تسخیر کرد. شبهظامیان این گروه ترویستی تنها پس از 2 روز درگیری شهر را تصرف کردند و هزاران سرباز و پلیس عراقی را مجبور به فرار کردند. رسانه‌های غربی در آن زمان سقوط موصل را به سیاستهای فرقهای «نوری مالکی» نخست وزیر وقت عراق، نسبت دادند و ادعا کردند که حمایت سنیها یکی از عوامل سقوط موصل بوده است.
مقام‌های آمریکایی نیز ادعا کردند که قدرت‌گیری سریع داعش آنان را شگفت زده کرده است. باراک اوباما رئیسجمهور وقت آمریکا، وعده داد که داعش را تضعیف کرده و در نهایت این گروه تروریستی را از بین خواهد ببرد. با این حال، بررسی‌های دقیق از حوادث پیرامون سقوط موصل نشان می‌دهد که این داستان روی دیگری نیز دارد.
تارنمای خبری تحلیلی کرادل نوشته، آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن نه تنها با داعش مبارزه نمی‌کردند که از این گروه تروریستی برای سازماندهی سقوط موصل استفاده کردند.
خلافت سلفی
کرادل نوشته، در حالی که جنگ سوریه در اوت ۲۰۱۲ در حال گسترش بود، آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) طرحی را ارائه کرد که به سقوط موصل منجر میشد. در این طرح اشاره شده بود که آمریکا و متحدان منطقه‌ای از تشکیل «دولت سلفی»" توسط نیروهای افراطی در مناطقی با اکثریت سنی در شرق سوریه و غرب عراق استقبال میکند، چرا که وجود چنین دولتی می‌تواند در نهایت به سقوط دولت بشار اسد در سوریه کمک کند. در واقع، هدف آمریکا این بود که سوریه را از لحاظ منطقه‌ای از حامی اصلی آن خود یعنی ایران جدا کند.
دو سال بعد، در ژوئن ۲۰۱۴، داعش موصل را اشغال و این شهر را به‌عنوان پایتخت خلافت خود اعلام کرد. در آن زمان اگرچه این گروه تروریستی به عنوان نیروی بومی عراقی معرفی شد اما شواهد حاکی از آن است که این گروه تروریستی با کمک سلاح، آموزش و بودجه آمریکا و متحدانش قدرت گرفتند.
تسلیحات آمریکایی و عربستانی در دستان اعضای داعش
در ژانویه ۲۰۱۴ بود که رویترز گزارش داد کنگره آمریکا بهطور مخفیانه ارسال تسلیحات به مخالفان مسلح بشار اسد از جمله گروه «ارتش آزاد سوریه» را تایید کرده است. در ماههای بعد، ارتش آمریکا و وزارت دفاع عربستان سعودی مقادیر زیادی سلاح از کشورهای اروپای شرقی خریداری کردند، که از طریق عمان و اردن به سوریه فرستاده شد.
تحقیقات جامع 3ساله مرکز تحقیقات تسلیحات درگیری (CAR) که توسط اتحادیه اروپا تامین مالی میشود حاکی از آن است تسلیحاتی که توسط آمریکا و عربستان سعودی در سالهای 2014 تا 2017 خریداری شدند اغلب به سوریه منتقل شدهاند، گاهی اوقات تنها در عرض چند روز یا چند هفته پس از خرید. این تسلیحات اغلب به سرعت توسط تویوتاهای هایلوکس در اختیار داعش قرار می‌گرفت.
ردپای لندن در سقوط موصل
یکی از ساکنان موصل به تارنمای کرادل می‌گوید بسیاری از اعضای داعش که او در طول 3سال اشغال این شهر با آنها روبرو شد، خارجیهای انگلیسی زبان بودند، به ویژه فرماندهان داعش. اما این اعضای انگلیسی زبان داعش از کجا آمده بودند؟
سازمان‌های اطلاعاتی انگلیس در سال ۲۰۱۲ مسیری را برای اعزام شهروندان انگلیسی و بلژیکی برای جنگیدن در سوریه ایجاد کرد. مردان جوان از لندن و بروکسل توسط سازمان‌های سلفی استخدام می‌شدند. این نیروها سپس به سوریه فرستاده می‌شدند، جایی که اغلب به گروه مسلح موسوم به کتائب حزب‌الله المهاجرین میپیوستند، گروهی افراطی که از حمایت سازمان‌های اطلاعاتی انگلیس برخوردار بود. این جنگجویان انگلیسی و بلژیکی پس از تاسیس رسمی داعش در سوریه در آوریل ۲۰۱۳ به این گروه تروریستی پیوستند. در میان این جنگجویان یک شهروند لندنی به نام محمد اموازی بود. اموازی که بعداً به عنوان جان جهادی بدنام شناخته شد در اکتبر ۲۰۱۲ جیمز فولی، روزنامه نگار آمریکایی را ربود و در اوت ۲۰۱۴ به عنوان عضو داعش اعدام کرد.
داعش، ساخت آمریکا
فرمانده گروه کتائب المهاجرین ابوعمر شیشانی بود که خود نیز بعدها به داعش پیوست و رهبری حمله به موصل را برعهده گرفت. پیش از جنگ در سوریه و عراق، شیشانی به عنوان عضو نیروهای ویژه کشور گرجستان در آمریکا آموزش دیده بود. روزنامه واشنگتنپست در اوت ۲۰۱۴ گزارش داد که اعضای لیبیایی داعش همان کسانی بوده‌اند که فرانسه، انگلیس و آمریکا در سال 2011 برای سرنگونی محمد قذافی در لیبی آموزش داده‌اند. این افراد پس از لیبی به سوریه سفر کردنه و گروه تروریستی جبهه النصرت که در واقع شاخهای از القاعده بود پیوستند.
تاکید بر استعفای نوری مالکی
نشانه‌های روشنی دال بر حمایت آمریکا از حمله داعش به موصل وجود دارد، از جمله خودداری ارتش این کشور از حمله به کاروان‌های داعش در بیابان‌های باز سوریه در حالی که به سوی موصل در حرکت بودند. حتی پس از سقوط موصل، زمانی که داعش به پشت درهای بغداد رسیده بود، مقام‌های آمریکایی کمک به نیروهای عراقی را به کناره‌گیری نوری مالکی از پست نخست‌وزیری منوط کردند. کرادل می‌نویسد، نوری مالکی در مصاحبهای گفته که آمریکایی‌ها از او خواسته بودند تا برای کمک به سرنگونی اسد در محاصره سوریه مشارکت کند. وقتی مالکی از این کار خودداری کرد، آنها او را به خرابکاری در عملیات تغییر رژیم سوریه متهم کردند و خواستند از داعش برای سرنگونی دولت عراق استفاده کنند.
منابع آمریکایی این ادعا مالکی را تایید می‌کنند. اندیشکده رند که توسط ارتش آمریکا تأمین مالی میشود در گزارشی اشاره کرده که روابط آمریکا با عراق در آن دوره بهدلیل تمایل دولت مالکی به تسهیل حمایت اسد به شدت متشنج شده بود.
مایکل گوردون روزنامه‌نگار نیویورکتایمز نوشته که جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا، 2هفته پس از اینکه داعش موصل را تصرف کرده به بغداد رفته است. مالکی در این دیدار او کری خواسته تا برای محافظت از بغداد، حملات هوایی علیه داعش را انجام دهد، اما وزیر خارجه آمریکا توضیح داده که واشنگتن تا زمانی که او قدرت را واگذار نکنند هیچ کمکی به بغداد نمی‌کند.
کرادل در پایان این گزارش نوشته: ظهور سازمان یافته داعش با تسلیحات و حمایت اطلاعاتی آمریکا و متحدانش نه تنها منطقه را بیثبات کرد بلکه در جهت تامین منافع ژئوپلیتیک کسانی بود که ادعا میکردند در حال مبارزه با تروریسم هستند.