به گزارش اکوایران، یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای ساماندهی نیاز مالی بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز است. در این عملیات، بانک‌ها اعتبار موردنیاز خود را با قراردادن اوراق به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی، از این نهاد دریافت می‌کنند. ابتدا بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را اعلام کرده و سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند که بانک‌ها اعتبار دریافت شده را در چه سررسیدی و با چه نرخ سودی باز می‌گردانند.

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در عملیات بازار باز در هفته منتهی به 11 تیر ماه، تقریبا 31 همت از سوی 13 بانک درخواست شده و تمامی این مبالغ در ازای دریافت وثیقه به آن‌ها اعطا شده است. این حراج نیز مانند حراج هفته قبل و برخلاف حراج‌های برگزار‌شده از ابتدای سال، دو نوع سفارش با دو سررسید متفاوت (کوتاه‌مدت و بلند‌مدت) عرضه کرده است.

همچنین، حجم اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در 7 روز منتهی به 11 تیر ماه در آستانه 30 همت قرار گرفته است.

تزریق اعتبار 31 همتی بانک مرکزی به بانک‌ها

سیاستگذار پولی می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی در میان بانک‌ها، منابعی مالی در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق نیز شناخته می‌شود) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور است که در برخی مقاطع در ایران به اجرا درآمده است که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی می‌کند (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها منابع مالی استقراض می‌کند.

آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در حراج 11 تیر ماه، 13 بانک متقاضی دریافت اعتبار از بانک مرکزی به ارزش 31 هزار و 880 میلیارد تومان بوده‌اند در حالی که این رقم در حراج هفته گذشته نزدیک به 50 همت بوده است.

مانند سایر استقراض‌ها، این اعتبارگیری نیز نیازمند وثیقه است و نرخ سودی دارد که بانک مرکزی آن را مشخص می‌کند. در حراج جدید، دو نوع سررسید کوتاه مدت و بلند مدت در نظر گرفته شده است.

به بیان دقیق‌تر، درخواست‌هایی با ارزش 23 هزار و 900 میلیارد تومان با سررسید 7 روزه و درخواست‌هایی به ارزش 7 هزار و 980 میلیارد تومان با سررسید 84 روزه ارسال شده است. نرخ سود نیز 23 درصد و مانند دوره‌های قبل تعیین شده است. بانک مرکزی در ازای دریافت وثیقه بانک‌ها با درخواست ارسال شده از سوی آن‌ها موافقت کرده و 31 هزار و 880 میلیارد تومان اعتبار به این نهادها تزریق کرده است.

بر این اساس، متقاضی دریافت اعتبار با سررسید کوتاه‌مدت بیش‌تر از سررسید بلند‌مدت بوده است.

ارزش توافق بازخرید سررسید شده نیز به 33 هزار و 860 میلیارد تومان رسیده است. در مقابل، همچنان 24 هزار و 200 میلیارد تومان از اعتبار بانک‌ها برای پرداخت به بانک مرکزی باقی مانده است.

کاهش اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها

اعتبارگیری قاعده‌مند نیز یکی از دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت عملکرد بین بانک‌هاست. نرخ بهره این روش استقراض معادل 24 درصد درحال حاضر تعیین شده و قرارداد آن نیز در پایان 24 تا 48 ساعت منقضی می‌شود و اصل پول به همراه بهره آن باید به بانک مرکزی بازگردد.

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در 7 روز منتهی به 11 تیر ماه، 3 بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی به مبلغ 29 هزار و 100 میلیارد تومان اقدام به اعتبارگیری قاعده‌مند از بانک مرکزی کرد‌‌ه‌اند که این رقم نسبت به هفته قبل (42 همت) کاهش یافته است.

همچنین، بازپرداخت اعتبارات قبلی سررسید شده نیز به 14.8 هزار میلیارد تومان رسیده است.