در گزارش ۲۰۲۴ شرکت مشاوره گارتنر، نظر بیش از ۴۰۰ مدیرعامل و مدیران ارشد از آمریکای شمالی، اروپا، آسیا/اقیانوسیه، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آفریقای جنوبی جمع‌‌‌آوری شده است.
فرآیند نظرسنجی اصلی بین ژوئیه تا دسامبر ۲۰۲۳ در جریان بوده است. مدیرانی که با آنها مصاحبه شده، از صنایع گوناگون، شرکت‌های مختلف با اندازه و درآمدهای متفاوت بوده‌‌‌اند.
نتیجه آن که ۶۹درصد از شرکت‌کنندگان در این پژوهش عنوان کرده‌‌‌اند که پایداری یکی از اساسی‌‌‌ترین فرصت‌‌‌های رشد کسب و کارها در سال ۲۰۲۴ است. همچنین از آنها پرسیده شد که از چه روش‌‌‌های پایداری برای رشد کسب و کار خود استفاده می‌‌‌کنند.
یافته‌‌‌ها نشان می‌‌‌دهد که رایج‌‌‌ترین روش‌‌‌های مورد استفاده مدیران برای رشد کسب و کارهایشان، معرفی محصولات و خدمات پایدار به بازار، رویه‌‌‌های پایدار کسب و کار، مشارکت دادن به ذی‌نفعان و کربن‌‌‌زدایی از فرآیندهاست.
سرمایه‌گذاری دیجیتال و نوآوری در رده نهم این فهرست قرار دارد. فهرست کامل به شرح زیر است (درصد جواب‌‌‌ها، میزان رواج آن روش به عنوان نخستین روش کسب و کارها برای رشد است):
عرضه محصولات و خدمات پایدار (۲۶ درصد)، رویه‌‌‌های پایدار کسب و کار (۱۰درصد)، مشارکت ذی‌نفعان (۱۰ درصد)، کربن‌‌‌زدایی از فرآیندها (۱۲درصد)، بازاریابی (۱۰درصد)، انرژی (تامین آن از منابع تجدیدپذیر یا افزایش تاب‌‌‌آوری و صرفه‌‌‌جویی در مصرف) (۶ درصد)، افزایش سود (۵درصد)، مدل‌‌‌های اقتصاد چرخشی (۴درصد)، سرمایه‌گذاری دیجیتال و نوآوری (۳درصد)، مواد اولیه سبزتر (۴درصد)، اعتبار کربن (۱درصد)، متمایزسازی از رقبا (۱درصد)، ادغام/تملک و تنوع‌‌‌بخشی به حوزه‌‌‌های فعالیت (۱درصد) و سایر موارد (۷درصد).
نکته عجیب این است که فناوری‌‌‌های دیجیتال و نوآوری‌‌‌ها رتبه بسیار پایینی در برنامه‌‌‌های پایداری مدیران دارند؛ در حالی که این فناوری‌‌‌ها می‌توانند کاتالیزور رشد باشند.
کریستین مویر، تحلیلگر ارشد شرکت گارتنر در یک مقاله عنوان کرد: «فناوری‌‌‌های دیجیتال می‌توانند حرکت به سمت اهداف پایداری را تسریع کنند. این فناوری‌‌‌ها همچنین می‌توانند فراتر رفتن از الزامات قانونی را تسهیل کنند و ایجاد مدل‌‌‌های جدید کسب و کار و جریان‌‌‌های درآمدی جدید را امکان‌‌‌پذیر سازند.»
مویر اضافه کرد که سرمایه‌گذاران و رهبران کسب و کارها می‌‌‌دانند بی‌‌‌توجهی به محیط‌‌‌زیست ریسک‌‌‌های میان‌‌‌مدت تا بلندمدتی برای آنها به دنبال خواهد داشت. زمانی که در رفتارها و فعالیت‌‌‌های سازمان به عوامل زیست‌‌‌محیطی توجه نشود و اثرات بیرونی بر ذی‌نفعان مختلف مورد توجه قرار نگیرد، در نهایت متحمل هزینه‌‌‌های سنگینی خواهند شد.
مویر توضیح داد: «البته مدیران عامل باهوش متوجه هستند که چالش‌‌‌های بزرگ پایداری، فرصت‌‌‌های جدید فراوانی برای کسب و کار آنها ایجاد می‌‌‌کند.»
تفاوت گزارش کنونی با گزارش‌‌‌های سال‌‌‌های پیش، در افزایش آگاهی به خطرات زیست‌‌‌محیطی ادامه وضع موجود است. اکنون اکثریت قاطع مدیران عامل (حدود ۵۴ درصد) عنوان کرده‌‌‌اند که کسب و‌کارهای آنها از تغییر در الگوهای آب‌‌‌وهوایی اثر پذیرفته است و دست‌‌‌کم اختلالی متوسط در فعالیت‌‌‌های آنها ایجاد شده است.
چنین اختلالی می‌تواند قطع شدن یا تاخیر در فرآیندهای تامین مواد اولیه و تجهیزات به دلیل تغییرات آب‌‌‌وهوایی غیرمنتظره یا مشکلات در تولید و تحویل محصولات باشد.
نگرانی مدیران از پیامدهای زیست‌‌‌محیطی تغییر اقلیم و تشدید آن، منجر به اقدام عملی آنها برای ایفای نقش خود در بهبود شرایط شده است. به طوری که بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی عنوان کرده‌‌‌اند که فعالانه در حال برنامه‌‌‌ریزی تغییراتی در شیوه فعالیت خود هستند یا اینکه پیش از این، تغییراتی را در واکنش به تغییرات اقلیمی ایجاد کرده‌‌‌اند.
سودآوری کسب و کارهای پایدار
سایر پژوهش‌‌‌ها سودآوری کسب و کارهای پایدار را اثبات کرده‌‌‌اند. به عنوان مثال، براساس گزارش جهانی موسسه ارزش کسب و کار شرکت آی‌‌‌بی‌‌‌ام، کسب و کارهایی که عملیات خود را پایدار کرده‌‌‌اند، نه تنها از جنبه زیست‌‌‌محیطی و اجتماعی، بلکه از جنبه مالی نیز نتایج بهتری به دست می‌‌‌آورند.
این دسته از شرکت‌ها همچنین در مواجهه با چالش‌‌‌های رایج صنعت خود، توانایی بیشتری دارند.
این پژوهش چندی پیش با نامِ «فراتر از رفع تکلیف: شیوه رسیدن به ارزش‌‌‌آفرینی کسب و کار از طریق پایداری» (Beyond checking the box) منتشر شده است.
طبق آن، سازمان‌هایی که پایداری را به عنوان بخشی جدایی‌‌‌ناپذیر از عملیات خود معرفی کرده‌‌‌اند، به نتایجی بهتر از همتایانشان دست یافته‌‌‌اند. این پژوهش نشان می‌‌‌دهد که چنین بنگاه‌‌‌هایی ۷۵درصد احتمال دارد که درآمدهای بیشتری از فعالیت‌‌‌های پایدار به دست آورند و به احتمال ۵۲درصد سودآوری بیشتری نسبت به رقبایشان ثبت می‌‌‌کنند.
نتیجه آن است که نهادینه کردن پایداری در عملیات روزانه شرکت‌ها، نه‌‌‌تنها اثرات زیست‌‌‌محیطی مثبتی دارد، بلکه منافع مالی نیز به ارمغان می‌‌‌آورد.
در این میان، چشم‌‌‌انداز مثبتی برای ادغام هوش مصنوعی در تلاش‌‌‌های پایدار وجود دارد. ۷۳درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی آی‌‌‌بی‌‌‌ام، پتانسیل‌‌‌های هوش مصنوعی و تناسب آن با اهداف پایداری را درک کرده‌‌‌اند و برنامه‌‌‌ای برای افزایش سرمایه‌گذاری در این زمینه دارند.
انتظار می‌‌‌رود که افزایش سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی، برخی از موانع موجود در پایدارسازی عملیات را کمرنگ کرده و نتایج را بهبود بخشد.
منبع: The HR Observer