در زیر دلایل اصلی اخذ مالیات حقوق آورده شده است:

دلایل اخذ مالیات حقوق

تأمین بودجه عمومی: دولت از مالیات‌ها برای تأمین هزینه‌های خود مانند هزینه‌های بهداشتی، آموزشی، امنیتی، و زیرساختی استفاده می‌کند.

توزیع عادلانه درآمد: مالیات بر درآمد می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر ثروت در جامعه کمک کند، زیرا کسانی که درآمد بیشتری دارند، نسبت به کسانی که درآمد کمتری دارند، مالیات بیشتری پرداخت می‌کنند.

کنترل تورم: از طریق جمع‌آوری مالیات، دولت می‌تواند تقاضای پولی را کنترل کرده و از تورم بیش از حد جلوگیری کند.

تامین مالی برنامه‌های رفاهی: درآمد حاصل از مالیات‌ها برای تامین مالی برنامه‌های رفاهی مانند بیمه بیکاری، بازنشستگی و کمک‌های اجتماعی استفاده می‌شود.

نحوه محاسبه مالیات حقوق

مالیات حقوق معمولا بر اساس یک نرخ تصاعدی محاسبه می‌شود، به این معنی که با افزایش درآمد، نرخ مالیات نیز افزایش می‌یابد. در بسیاری از کشورها، جدول مالیات حقوق به صورت پله‌ای است، یعنی درآمدهای بالاتر در پله‌های بالاتری از نرخ مالیات قرار می‌گیرند.

معافیت‌های مالیات حقوق

حقوق مشمول مالیات به مقدار حقوقی اطلاق می‌شود که پس از اعمال معافیت‌های قانونی و کسر برخی از موارد غیر مشمول، برای محاسبه مالیات بر درآمد استفاده می‌شود. این مقدار معمولا شامل حقوق پایه، مزایا و پاداش‌ها می‌شود، اما برخی از پرداخت‌ها و مزایا ممکن است معاف از مالیات باشند یا به صورت متفاوتی محاسبه شوند.

سقف معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۳ مبلغ صد میلیون (۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تعیین می‌شود.

جدول مالیات حقوق ۱۴۰۳

جدول مالیات حقوق ماهیانه

جدول مالیات حقوق سالیانه (سقف معافیت‌های مالیاتی حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳)

مثالی از محاسبه مالیات حقوق ۱۴۰۳

با توجه به آنچه گفته شد؛ به خصوص جدول مالیات‌های حقوق می‌توان مالیات حقوق را در فیش حقوق کارمند یا کارگر محاسبه کرد. البته به این نکته توجه داشته باشید که محاسبه مالیات بر حقوق به صورت پلکانی انجام می شود. مثال زیر می‌تواند مفهوم مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن را بهتر شرح دهد.

حقوق پایه: ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ ریال

بن و خواروبار: ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ ریال

حق مسکن: ۹,۰۰۰,۰۰۰ ریال

حق مسئولیت: ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال

حق سرپرستی: ۳۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال

حق تاهل: ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال

حق اولاد: ۷,۱۶۶,۱۸۴ ریال

20 ساعت اضافه کاری: ۱۵,۶۱۸,۶۰۶ ریال

2 روز ماموریت: ۸,۱۷۷,۴۵۶ ریال

۱- ابتدا کلیه موارد بالا را با هم جمع زده تا مبلغ ناخالص حقوق به دست آید: ۱۸۱,۶۲۴,۰۸۶ ریال

۲- گام بعدی به دست آوردن حقوق مشمول بیمه با استفاده از فرمول: حقوق مشمول بیمه = حق اولاد – حق ماموریت – حقوق ناخالص

که در نهایت عدد ۱۶۶,۲۸۰,۴۴۶ ریال به دست می آید.

۳- ۷ درصد از عدد به دست آمده معادل بیمه سهم کارگر است که می شود ۱۱,۶۳۹,۶۳۱ ریال.

۴- در نهایت با استفاده از فرمول: حقوق مشمول مالیات = حق ماموریت – حق بیمه سهم کارگر – حقوق ناخالص

می‌توانیم حقوق مشمول مالیات را که معادل ۱۶۱,۸۰۶,۹۹۹ ریال است به دست آوریم.

۵- قبلا اشاره کردیم که سقف حقوق معاف از مالیات سال ۱۴۰۳ معادل ۱۲ میلیون تومان است. پس باید از حقوق مشمول مالیات این مقدار را کم کنیم. یعنی : ۴۱,۸۰۶,۹۹۹ = ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۶۱,۸۰۶,۹۹۹

۶- در نهایت با محاسبه ۱۰ درصد از مبلغ ۴۱,۸۰۶,۹۹۹ به ۴,۱۸۰,۷۰۰ ریال می‌رسیم که همان مبلغ مالیات حقوق است.

روش‌های تعدیل مالیات

تعدیل بر اساس نرخ مالیات: در این روش، نرخ مالیات بر اساس میزان درآمد افراد یا شرکت‌ ها تعدیل می‌شود. افراد با درآمد بیشتر میزان مالیات بیشتری پرداخت می‌کنند.

اعمال کمک‌ ها و تسهیلات مالیاتی: دولت ممکن است تسهیلات و کمک‌ های مالیاتی را برای افراد یا شرکت‌ ها ارائه دهد تا به زمینه‌ های خاصی اقتصاد تشویق شود.

تعدیل بر اساس تعداد افراد خانوار: ممکن است مالیات بر اساس تعداد افراد در خانوار یا خود افراد تعدیل شود. 

تعدیلات مالیاتی موقت: برخی اوقات دولت ممکن است تعدیلات مالیاتی را به صورت موقت برای مدت زمان محدودی اجرا کند تا به شرایط خاصی در اقتصاد یا جامعه واکنش نشان دهد.

جمع‌بندی

برای مطالعه موارد بیشتر در حوزه حقوق و دستمزد و مالیات، پیشنهاد ما سایت حسابو است. حسابو سرویس پرداخت حقوق روزانه و دستمزد است و برای اولین بار این خدمت را در ایران برای افزایش رضایتمندی و بهره‌وری کارمندان و کارگران ارائه می‌دهد.سایت حسابو (hesabo.com) محتوای زیادی در خصوص مباحث یاد شده تولید کرده و علاقه‌مندان می‌توانند از آن استفاده کنند.