در فاصله اعیاد بزرگ اسلامی قربان تا غدیر در ماه ذیالحجه، اقدامها و پویشهای متعددی برای معرفی و برجسته کردن این عید بزرگ اسلامی در میان پیروان اهل بیت(ع) در جوامع مختلف شکل میگیرد.
به باور بسیاری از صاحبنظران و فعالان حوزه امامت و غدیر به خصوص مراجع تقلید و بزرگان دین، مسئله غدیر همانند شخصیت و فضائل امیرالمؤمنین(ع) در طول تاریخ اسلام با کمتوجهی و نبود اهتمام کافی مواجه بوده و عموماً توسط بدخواهان و مغرضان کتمان میشده از این رو جبران این کاستی تاریخی نیازمند همت مضاعف است.
بررسی جایگاه غدیر و امامت در آموزههای اصیل اسلامی مبتنی بر کتاب و سنت پیامبر و اهل بیت(ع) نیز روشن میکند اقدامها و تلاشهای صورت گرفته در ارتباط با این موضوع شایسته شأن و منزلت آن در دین نیست.
این در حالی است که مسئله امامت و حکمرانی دینی و دنیوی در همه دورههای تاریخ اسلام و حتی دوره معاصر همواره در کانون توجه محافل فکری و سیاسی جهان اسلام قرار داشته است.
با پایان آخرین حکومت مبتنی بر نظام خلافت که ترکهای عثمانی آن را اداره میکردند و سپس تشکیل کشورهای مسلمان کوچک و بزرگ در مناطق مختلف، شکوه و اقتدار جهان اسلام رو به زوال گذاشت و مرحلهای از رکود و انحطاط جوامع اسلامی را در بر گرفت و استعمار و استبداد به جای آن نشست. این وضعیت بسیاری از علما و متفکران مسلمان را به فکر و بررسی واداشت تا علل آن را شناخته و نسبت به احیای عظمت اسلام همت گمارند.
نقطه کانونی بحثها، نظرات و نظریههای ارائه شده توسط مصلحان جهان اسلام در این مقطع تلاش برای تعریف و بازیابی امامت و خلافت در راستای ایجاد رهبری تازه و پیشرو برای مسلمین بود.
بخش عمدهای از اندیشه سیاسی و فقه سیاسی مسلمین از آن مرحله تا یک قرن بعد، معطوف به طراحی و پیشنهاد مدلی از امامت و خلافت برای هدایت و اداره نظام زندگی مسلمانان شد که سازگار با نیازها و مقتضیات زمان باشد.
دلیل استمرار این تکاپو در طول بیش از یک قرن، ابتدا الگو و الهامبخش بودن خلافت راشدین نزد اهل سنت و امامت اهل بیت(ع) و به طور مشخص حکومت علوی در نزد شیعیان به مثابه یک آرمان دینی و سیاسی بود.
همزمان فاصله فراوان دولتهای مسلمان در قرن بیستم با آموزهها و اصول اسلامی و بلکه رفتارهای ضددینی آنان بسیاری از متفکران و فعالان مسلمان را به چارهجویی وامیداشت.
این عوامل، جریانهای اسلامگرا در کشورهای اسلامی را پدید آورد که سودای بازآفرینی نوعی از نظام خلافت را داشتند.
تشکیل دولت خودخوانده داعش در سوریه و عراق و یورش و کشتارهای هولناک این گروه که با نام احیای نظام خلافت به عنوان راه حل نهایی مشکلات جهان اسلام اتفاق افتاد عمق انحراف جاری در نظریات و برداشتها از امر امامت مسلمین را هویدا کرد.
این رفتارها نشان میدهد مسئله امامت و حکمرانی همسو با معیارهای دینی تا چه اندازه هنوز در ذهن و ضمیر مسلمانان و جوامع اسلامی مطلوبیت دارد و یک آرزو شمرده میشود.
بر این اساس میتوان گفت مسئله امامت انسان کامل و حکمرانی امام عادل که خلافت، ترکیبی دستساخته و فرومایه از آن در باور برخی فرق و مذاهب به شمار میرود، هنوز از مسائل مهم اسلامی معاصر است.
در نظریههای دانشهای سیاسی و اقتصادی نوین، مسئله حکمرانی مطلوب و شاخصهای آن از مباحث پررونق و رایج است که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و در این میان آموزههای ناب و ناشناخته چشمهسار غدیر میتواند پاسخگوی نیازهای روز جهان اسلام باشد. در این میان نقش جوامع پیرو اهل بیت(ع) در ارائه رفتارها و عمل و التزام به مفاهیم غدیر و امامت از سهم بسیار مهمی برخوردار است.
نظر شما