تئوریسین‌های جریان اصلاحات و اعتدال نهایت تلاش خود را در راستای رقیب‌هراسی و کتمان شرایط سخت اقتصادی دوران حضور خود در راس قوه مجریه به کار گرفته‌اند. به عبارت بهتر، آنها هم ظرف و هم مظروف را تحریف کرده و در راستای جذب آرای خاموش و خاکستری به سبد رای خود، دست به هر گونه فضاسازی و اقدامی می‌زنند.
در جریان برگزاری انتخابات اخیر پارلمانی اروپا، جریان موسوم به سوسیال ـ دموکرات یکی از سخت‌ترین شکست‌های خود را تجربه کرد.
سوسیال - دموکرات‌ها را می‌توان نسخه اروپایی اصلاح‌طلبان در ایران تلقی کرد! جریانی که ملغمه‌ای نامتوازن از الیتیسم (نخبه‌گرایی) و لیبرالیسم با چاشنی برخی نسخه‌های سوسیالیستی جهت بازتر کردن دست دولت جهت مداخله در حوزه اقتصاد است. سوسیال - دموکرات‌ها خود را نخبه‌گرا و متجدد تلقی کرده و از جریان‌های رقیب، بویژه جریان ملی‌گرای نوین در غرب به عنوان نماد پوپولیسم و یک غول ساختارکن یاد می‌کنند. آنچه خط قرمز سوسیال ـ دموکرات‌هاست، ضعف ساختار تئوریک، ماهوی و عملیاتی خودشان است! آنها به هر گروه و حزبی که ذره‌ای با آنها مخالفت داشته باشد معترض هستند اما هرگز وارد حوزه نقد خود نمی‌شوند. فراتر از آن، سوسیال ـ دموکرات‌ها تشدید قدرت ملی‌گرایان در غرب را پدیده‌ای انتزاعی و بیرونی می‌دانند که هیچ گونه نسبتی با ضعف داخلی و ذاتی سوسیال ـ دموکراسی ندارد. هر چند قیاس اصلاح‌طلبان ایران و سوسیال ـ دموکرات‌های اروپا به دلیل بی‌هویتی و کژتابی‌های معنایی و مصداقی این جریان همیشه معترض و طلبکار داخلی تا حدی مع‌الفارق است اما یک نقطه اشتراک مهم میان این ۲ وجود دارد: خلط مرز نخبه‌گرایی و پوپولیسم به نفع اهداف سیاسی!
طی روزهای اخیر محمدجواد ظریف، وزیر اسبق امور خارجه کشورمان به عنوان یکی از اصلی‌ترین حامیان مسعود پزشکیان به میدان آمده و شعار عدم بازگشت به گذشته (کنایه از ۳ سال دولت آیت‌الله شهید رئیسی) و تعامل با جهان و گذار از دلواپسی را سر می‌دهد. سران و شخصیت‌های اصلاح‌طلب نیز پشت سر این جریان‌سازی قرار داشته و مشغول مدیریت آن با هدف تزریق هیجان کاذب و البته خطرناک در میان رای‌دهندگان خاموش هستند. همگان می‌دانند هیجان کاذب یک روی خطرناک دارد و آن، تبدیل شدن به اغتشاش و آشوب است. پوپولیست‌ها در غرب، بر همین فاکتور هیجانی متمرکز بوده و در عین اینکه شعار نخبه‌گرایی و تئوری‌مداری سر می‌دهند، اساسا کاری با آنها در مبارزات تبلیغاتی ـ انتخاباتی ندارند.
دکتر ظریف و دیگر همراهان دکتر پزشکیان رسما از نخبه‌گرایی سخن گفته و عملا در حال به‌کارگیری بارزترین روش‌های پوپولیستی هستند.
تاریک‌نمایی از گذشته، خطرآفرینی کاذب از آینده و ایجاد دوقطبی‌های پرهزینه جملگی تاکتیک‌های بازی رقیب‌هراسی اصلاح‌طلبان در بطن پوپولیسم انتخاباتی محسوب می‌شود. در مناظره‌های انتخاباتی و میتینگ‌های تبلیغاتی اصلاح‌طلبان، این ترکیب نامتجانس نمود دارد. مسعود پزشکیان و همراهانش از شرایطی که کشور طی دهه‌های اخیر در آن به سر برده به مثابه دوران فلاکت‌بار اقتصادی یاد می‌کنند، حال آنکه 32 سال از این ۴۶ سال، دولت‌های اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا در مسند امور قرار داشته‌اند و قاعدتا اگر نقدی در روش اجرایی کشور وجود داشته، گریبانگیر آنها می‌شود. انکار گذشته‌ای که اصلاح‌طلبان در شکل‌گیری و استمرار آن نقش داشته و ترسیم مدینه فاضله از آینده، ترکیب بازی پوپولیستی مدعیان روشنفکری و نخبگی را تشکیل می‌دهد. در اینجا نه اقناع افکار عمومی اهمیت دارد نه ارائه طرح‌های خلاقانه و جدید برای اداره کشور! آنچه صرفا برای اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان محلی از اعراب دارد، تزریق هیجان کاذب در جامعه جهت شکل‌گیری پوپولیسم انتخاباتی و تبلیغاتی به ضرر جریان انقلاب و ارزش‌های متعلق به آن است.
آنچه ذبح و از بین رفتن آن اهمیتی برای اصلاح‌طلبان ندارد، «اخلاق» است. جامعه نمونه آن را در واکنش هیستریک مشاور فرهنگی(!) دکتر پزشکیان در پرتاب میکروفن به سوی کسی که نامزد جریان اصلاحات است و اصلا به عنوان حامی و کارشناس وی به برنامه آمده بود و بدتر از اقدام وی، حمایت همه‌جانبه جبهه اصلاحات از اقدام توهین‌آمیز و خشونت‌بار او (برخلاف شعار نه به خشونت و مدارا با مخالف!) به عینه مشاهده کرد. هر نتیجه‌ای که از دل دوقطبی‌سازی و عوام‌گرایی هیجانی اصلاح‌طلبان حاصل شود به ضرر کل کشور خواهد بود. پیروزی اصلاح‌طلبان در چنین فضایی منجر به تشدید دوقطبی و تقابل ایجاد شده و شکست آنها، منجر به پررنگ شدن عنصر خشم و سرخوردگی واقعی به جای هیجان کاذب در میان طرفداران‌شان خواهد شد. از آنجا که منطق و اقناع در این دوقطبی‌سازی جایگاهی ندارد، قطعا واکنش طرفداران اصلاح‌طلبان نسبت به پیروزی یا شکست در انتخابات نیز تابعی از اخلاق، منطق و عقلانیت نخواهد بود. مسؤول اصلی ایجاد این بحران اجتماعی و ذهنی در میان جوانان و مردم عزیزمان، مدعیان روشنفکری و نخبه‌گرایی‌اند که عوام‌گرایانه در حال نقد عوام‌گرایی و متهم ساختن جریان انقلاب به موج‌سواری در میان مردم هستند. به نظر می‌رسد طی روزهای باقیمانده تا برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، اضلاع و اتصالات این بازی نخ‌نما اما خطرناک آشکارتر و پررنگ‌تر شود.
نوید مؤمن
نظر شما