به گزارش اقتصادنیوز، اخیرا بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، از طریق مشاوران خود اعلام کرد که می تواند از توافق آتش بس پیشنهادی بایدن حمایت کند و در عین حال حق شفاف سازی برخی جزئیات را برای خود محفوظ دارد. نتانیاهو از آن زمان در مورد ملاحظات خود در باب پایداری هرگونه آتش بس و عدم تمایل به واگذاری اختیار امور به حماس برای اداره غزه سخنی نگفته است.با این حال، آنچه او و مشاورانش بدان تمایل نشان داده اند، پیامدهای بخشی از معامله خاورمیانه ای بایدن است: مراد تشویق سعودی ها برای عادی سازی روابط با اسرائیل به واسطه کمک به عربستان سعودی در تولید انرژی هسته ای و غنی سازی اورانیوم است.

خاورمیانه در آستانه رقابت هسته ای ؟

به ادعای نشریه هیل، غنی سازی اورانیوم برای غرب به سان خط قرمزی است که در حال تکثیر است. از همین رو به ادعای هیل، نتانیاهو بهتر است قبل از سخنرانی 24 ژوئیه در کنگره در 24 ژوئیه، موضع خود در باب خواست هسته ای عربستان را روشن کند.این نشریه در بخش دیگری از یادداشت خود مدعی شد که دست و دلبازی های بایدن در ارتباط با عربستان، بالاخص تمایل واشنگتن برای حمایت از فعالیت های هسته ای ریاض نه تنها ممکن است موجب شود تا پادشاهی به سلاح هسته ای دست یابد، بلکه این گزاره امارات و ترکیه و سایر همسایگان عربستان را برای پیروی از الگوی مشابهی تشویق خواهد کرد. برای تایید این ادعا نگاه به توافقنامه همکاری هسته ای امارات با ایالات متحده لازم است؛ توافقی که در آن آمده، که اگر کشور دیگری در منطقه با شرایط سخاوتمندانه تر به توافق هسته ای با واشنگتن دست یابند، امارات این حق را برای خود محفوظ می دارد که مذاکرات برای تضمین شرایط مشابه را از سربگیرد. به این ترتیب، پیشنهاد کمک به عربستان سعودی برای غنی‌سازی اورانیوم در خاک این کشور خطر رقابت هسته‌ای در خاورمیانه را را تشدید خواهد کرد.

در همین حال، کره جنوبی مدت‌هاست که خواستار اصلاح توافقنامه همکاری هسته‌ای فعلی خود با واشنگتن بوده تا امکان غنی‌سازی اورانیوم و بازیافت پلوتونیوم را فراهم کند. با این حال، واشنگتن به درستی در این باره از رویکرد محتاطانه ای پیروی می کند: سئول بیش از یک بار درگیر فعالیت های مخفیانه تسلیحات هسته ای بوده است. آخرین چیزی که ایالات متحده می‌خواهد، اجرای دوباره چنین پروژه هولناکی است. اگر کره جنوبی به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا کند، ژاپن احتمالاً از همین رویکرد پیروی می‌کند و ابهامات عمده‌ای را در مثلث ائتلاف امنیتی پرتنش ایجاد خواهد کرد.آنگونه که هیل نوشته، دیپلمات‌های بایدن با شرایط عملیاتی دقیقی که خوش‌بین‌ها فکر می‌کنند می‌تواند مانع استفاده سعودی‌ها از کمک‌های انرژی هسته‌ای ایالات متحده برای اهداف شوم شود، چشم اندازهای بدبینانه را نادیده می گیرند. با این حال، داشتن یک کارخانه غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان سعودی می تواند همه معادلات را برهم بزند.

مانع تراشی در مسیر توافق امنیتی

حتی اگر (همانطور که پیشنهاد شده) چنین کارخانه ای توسط آمریکایی ها اداره شود، عربستان سعودی می تواند هر زمان که بخواهد آن را به عنوان کارخانه خود تصاحب کند. مهمتر از آن، هنگامی که پادشاهی غنی سازی را آغاز کنند، برای سازمان های اطلاعاتی خارجی بسیار دشوار خواهد بود که بدانند چه فعالیت های هسته ای غیرقانونی ممکن است دور از سایت اعلام شده انجام شود. براساس داده های اطلاعاتی در شرایط کنونی عربستان سعودی به طور مخفیانه حداقل دو نوع موشک با قابلیت هسته ای، یک کارخانه موشکی و اصول اولیه استخراج و فرآوری اورانیوم را از چین به دست آورد. اطلاعات غربی توانسته حقیقت این گزاره ها را تایید کند، اما خیلی دیر، یعنی زمانی که پادشاهی از بخشی از خط قرمز عبورکرد.محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان بارها تلاش داشته تا در حوزه برنامه هسته ای، داشته ها و توانایی ها و قابلیت های ایران را داشته باشد.

پنج سال پیش، سناتور لیندسی گراهام (R-S.C.) مدعی شد که ایران و همسایگان عرب این کشور نیازی به غنی‌سازی یا بازفرآوری ندارند و باید از چنین فعالیت‌هایی دوری کنند. اخیراً، 20 دموکرات سنا در نامه ای به بایدن همین موضع را تکرار کرده اند.مقامات دولت بایدن هنوز به کنگره در مورد جزئیات توافق شان با ریاض چیزی نگفته اند. این در حالی است که اخیرا براد شرمن، نماینده کنگره در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا قانونی را پیشنهاد کرد که در صورت آغاز غنی‌سازی اورانیوم یا بازیافت پلوتونیوم توسط سعودی‌ها، انتقال توان هسته‌ای ایالات متحده به پادشاهی مسدود می شود. انتظار می رود سناتور اد مارکی لایحه مشابهی را پیشنهاد کند.در همین حال، جمهوری‌خواهان، از جمله دونالد ترامپ در مورد پیشنهاد هسته‌ای بایدن ابراز نگرانی کرده‌اند. آنچه آنها را محق جلوه داده، سکوت اسرائیل است.سال 2018، نتانیاهو با کمک هسته ای آمریکا به عربستان سعودی مخالفت کرد. اخیراً، او اعمال فشار بر کارشناسان هسته ای آمریکا جهت حمایت از بن سلمان و غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان را تکذیب کرد. از همین رو منتقدان پیمان امنیتی بایدن امید دارند که نتانیاهو پیش از سخنرانی اش در کنگره، در باب این بخش از توافق امنیتی که مرتبط به حمایت از فعالیت های هسته ای ریاض است، تکلیف را با بایدن مشخص کند.