یادداشت
مظلومیت آموزش و پرورش در مناظره دوم
صاحبخبر - امیرخوراکیان- نامزدهای ریاستجمهوری در مناظره دوم خود از مجموعهای از آسیبها، باید و نبایدها و آرزوهای نظام آموزش و پرورش صحبت کردند؛ آنهم با ادبیات تکراری، اما به نظرم محورها و موارد بسیار مهمی در این عرصه وجود دارد که اصلا مورد توجه ایشان قرار نگرفت. برخی از مواردی را که نامزدهای ریاست جمهوری در مورد آموزش و پرورش نگفتند، این گونه می توان مورد اشاره قرار داد: ۱- تحولات بنیادی فرایند آموزش در جهان که تحتِ تاثیرِ فناوریهای نوین در حال وقوع است و در سالهای پیش رو به گونهای شگفتانگیز، صدر تا ذیل آموزش و پرورش کشور را با تغییرات اساسی مواجه خواهد کرد.دیدگاهشان نسبت به این تغییرات و راهکارهای استفاده از فرصت های این واقعیت ها و در عین حال حفظ آموزش ها و برنامه های حضوری چه بود؟ ۲- تفاوتهای جدی نقش و جایگاه عناصر اصلی نظام آموزشوپرورش مانند «معلم» ، «نظام محتوایی» ، «نظام ارزشیابی» ، «ابزارها» ، «قالبها» و «وسایل آموزشی و کمک آموزشی» و «فضاهای آموزشی» که بهواسطه نقشآفرینیِ انواع فناوریهای نو صورت گرفته است و روز به روز بیشتر پدیدار میشود. ۳- وضعیت سکوها و پلتفرمهای آموزشی در جهان و روند افزایشی تند سهم آنها در سپهر آموزش و همچنین میزان و کیفیت سرمایهگذاریِ شرکتهای بزرگ دنیا در این حوزه ۴- اگر تحولات حوزه آموزش ناشی از فعالیت سکوها و تولیدات جذاب و کیفی آموزشی ، اساسا به این مقدار معلم و کادر آموزشی نیاز نداشته باشد و در دهه آینده حدود ۵۰ درصد از قریب یک میلیون معلم و کادر آموزشی کارآیی خود را از دست بدهند دولت با این موضوع چگونه مواجه میشود و صرفهجویی حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان در سال از این محل چگونه به عنوان یک فرصت صرف ایجاد تحولات و رفع کاستی های کهنه و عمیق آموزش و پرورش خواهد شد؟ ۵- با توسعه هوش مصنوعی در سپهر آموزش و رخدادهای ناشی از آن مانند شخصی سازی نظام محتوایی و اینکه به جای یک نظام محتوایی واحد برای میلیون ها نفر ، پلتفرم ها و سکوهای آموزشی به ازای هر فراگیر نظام محتوایی متناسب با ویژگی ها و استعدادهای او را طراحی خواهند کرد؛ مواجهه دولت آینده و مدیریت کلان آموزش و پرورش با اینگونه رویدادها چگونه خواهد بود؟ ۶- چنانچه افزایش نسبت فراگیری مجازی در سکوها و پلتفرم های آموزشی جهانی نسبت به آموزش حضوری ،(با همه برکات بی بدیلی که آموزش حضوری دارد)، بهطور کلی ما را از این مقدار فضای آموزشی بی نیاز کند و طی دهه آینده بین ۳۰ تا ۵۰ درصد فضاهای آموزشی بلااستفاده شوند، این سرمایه هنگفت چگونه سرمایه گذاری و به درآمد پایدار برای آموزش و پرورش تبدیل خواهد شد؟ ۷- توسعه شگفت انگیز بازیهای دیجیتال و نقش جدی پدیده هایی مانند بازیوارسازی (Gamification) و بازیهای جدی (Serious Games) در عرصه آموزش و حتی تربیت و سبک زندگی و بهخصوص مهارت آموزی ۸- تغییرات نسلی و تفاوت های اساسی در ویژگی های دانش آموزان، به عنوان شناخت مخاطب و تناسب دانش و تربیت با ویژگی های فراگیران ۹- چگونگی و کیفیت سهم بخش خصوصی در آموزش و تغییر مدل حکمرانی در این عرصه به گونه ای که وزارت آموزش و پرورش با رعایت اصول دقیق قانون اساسی و نقش کامل حاکمیتی با ایجاد توانمندی رگولاتوری از انواع ظرفیت های «فنی» و «تولید محتوا» و «تامین منابع» مردمی و کسب و کارهای نو حداکثر بهره مندی را داشته باشد. ۱۰- دگرگونی های حوزه مفاهیم مانند، تغییرات در ارزشهای اخلاقی و باورها ، مفاهیمی مانند استقلال ، حریم خصوصی و ... ۱۱- آموزش و پرورش جمهوری اسلامی آرمان های مهمی در حوزه تربیت داشته است و بر اساس معارف قرآنی تزکیه را مقدم بر تعلیم برشمرده ، اما با احترام به تلاشهای خالصانه همه اساتید و دلسوزان این موضوع در گذشته و حال، آنچه مسلم است در شرایط کنونی چالش های اساسی در این حوزه وجود دارد به نحوی که کف انتظارات هم در عرصه تربیت و پرورش نسل آینده ساز محقق نمی شود ، با این حال نامزدهای ریاست دولت چهاردهم نگفتند که در امواج تحولات نو و در آستانه شکل گیری تمدن جدید ایده ها و روش های موثر پیشنهادی شان برای این موضوع خطیر چیست؟ ۱۲ - دوست داشتم از مناظره کنندگان می پرسیدم « اگر در سال پایانی دولت آینده نیمی از دانش آموزان کشور به جای حضور در سر کلاس های آموزش و پرورش عضو یک پلتفرم آموزشی جهانی بودند و ساختمان های عریض و طویل ستادی، نیروهای انسانی و فضاهای آموزشی، بدون مابه ازا، سردتر و بی روح تر و ناکارآمدتر از امروز ، چه حرف حسابی دارید؟ »∎
نظر شما