به گزارش خبرگزاری مهر، نشست نقد و تحلیل بازی ایندکا با حضور محمدرضا عابدی شاهرودی و مرتضی جمشیدی برگزار شد.

این نشست در سلسله نشست‌های تحلیل و نقد بازی است که به میزبانی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برگزار می‌شود. تاکنون پنج بازی به بررسی و بوته نقد گذاشته شده‌است. در این نشست، محمدرضا عابدی شاهرودی نویسنده و پژوهشگر حوزه هنر و فلسفه در کنار پخش تصاویر و گیم‌پلی‌هایی از بازی، به تحلیل و نقد آن از زاویه جایگاه دین و مذهب در جامعه روسیه، روایت، محتوا و خط داستانی بازی پرداخت.

عابدی شاهرودی با تبیین جایگاه کلیسا در روسیه گفت: همان طور که در دنیای سیاسی جهان به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شد، این اتفاق در مورد مسیحیت نیز افتاد و به کلیسای شرقی که بعدها به ارتدکس مشهور شد و کلیسای غربی تقسیم شد. در واقع روسیه و کشورهای همجوار روسیه در اروپای شرقی بیشتر تحت تاثیر کلیسای ارتدکس هستند. بعد از مدتی دو کلیسای شرق و غری دچار اختلاف با هم شدند و شروع به تکفیر همدیگر کردند.

این پژوهشگر حوزه هنر و فلسفه گفت: ارتدکس‌هایی که در شمال روسیه و کشورهای اطراف زندگی می کردند، تا حدودی سنتی‌تر بودند و عقایدشان در جامعه تا قرن‌ها نقش مهمی ایفا می‌کرد. بخصوص که با تزارها نزدیکی بسیاری داشتند. یعنی عملا دو قدرت پادشاهی و مذهب جامعه روسیه را اداره می‌کرد و مذهب و دین نقش بسیار عمده‌ای در جامعه روسیه ایفا می‌کرد. از طرفی نزدیک‌تر شدن آنها به تزارها باعث شد، قدرت بیشتری هم بگیرند. یکی از نمادهای آنها راسپوتین است که قدرت و نفوذ عجیبی در آخرین تزار روسیه داشت و بعدها درباره اش به عنوان یک کشیش شیطانی صحبت کردند .

وی ادامه داد: پس از انقلاب بلشویکی لنین در روسیه تقریبا تمام مذاهب و کلیساها در روسیه توسط آنها به چند دلیل نابود شد. از جمله اینکه تزارها را همراه و متحد با کشیش‌ها می‌دیدند. بخاطر همین محدودیت‌های بسیار گسترده‌ای را در خصوص کلیسا و دین در روسیه اعمال کردند. هر چند که به دلیل عجین بودن جامعه روسیه با مذهب خیلی نتوانستند این مسیر را ادامه دهند. با شروع جنگ جهانی دوم و روی کار آمدن استالین متوجه شدند به گرایش‌های مذهبی در جامعه روسیه نیاز دارند. بخاطر همین تا حدودی اجازه دعا و مراسم مذهبی به سربازها برای حفظ روحیه در جنگ داده شد. بعدها در دوره برژنف و گورباچف این آزادی‌ها بیشتر می‌شود.

عابدی شاهرودی در ادامه تبیین سیر تحول دین در جامعه روسیه گفت: با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل‌گیری روسیه جدید، رویکردهای مذهبی پررنگ‌تر می‌شود تا آنجا که پوتین در جنگ وعده بهشت به سربازانش می‌دهد. هر چند که الان دین و مذهب در روسیه مثل جامعه آمریکا وجود ندارد. شما با دیدن فیلمی از آمریکا متوجه نقش خانواده، دین و مذهب در جامعه آمریکا می‌شوید. بسیار معتقد به نقش کلیسا و کشیش‌ها هستند. هنوز هم در ۱۷ ایالت آمریکا ممنوعیت خرید و فروش الکل وجود دارد. اما این شرایط در جامعه روسیه امروز وجود ندارد و روسیه امروز وضعیت مناسبی از لحاظ خانواده و شاخص‌های مذهبی ندارد.

وی ادامه داد:با این حال دین از سوی دستگاه‌های حکومتی روسیه در حال تبلیغ است تا گرایش‌های مذهبی در جامعه به وجود بیاید و از این گرایش‌های مذهبی در جنگ با اکراین و روحیه دادن به سربازان در جنگ استفاده کنند. در مجموع گرایش های مذهبی در روسیه قابل مقایسه با امریکا نیست ولی نسبت به اروپای شرقی همچنان روسیه شاخص‌های بیشتری را نسبت به کشورهای همجوار و بلوک شرق دارد.

عابدی شاهرودی در تحلیل اندیشه مسیحیت در روسیه با توجه به فضای داستانی بازی ایندیکا گفت: اندیشه مسیحیت در روسیه خیلی فرقی با سایر نقاط دنیا ندارد. اعتقادات مسیحیت در همه جا مشترک است. همه فرق مسیحیت، حضرت عیسی(ع) را به عنوان پسر خدا می‌دانند. البته اختلافاتی مثلا در سوگند تجرد و اعتراف، خرید و فروش بهشت دارند. اما نیایش و قدیسسیت بین همه آنها مشترک است. مفاهیم میان همه فرق مسیحی مشترک است.

وی ادامه داد: اندیشه مسیحی که الهیات مسیحی را به وجود آورده است روی بعضی مفاهیم سوار است. این مفاهیم اندیشه کلیدی مسیحی است که در بازی ایندیکا هم به صورت بسیار برجسته‌ای به آن پرداخته شده است. مثلا مفهوم گناه نخستین و مفهوم شرمساری از مفاهیم پایه‌ای در اندیشه مسیحیت است. الهیات مسیحی براساس مفاهیمی چون گناه نخستین، شرمساری، بخشش، ریاضت کشی، دور شدن از دنیا و سوگند تجرد و توبه شکل گرفته است.

این پژوهشگر افزود: الهیات مسیح از منظر آنها بسیار الهیات خشن و مردسالارانه‌ای است. حتی در معبد مشهور آتوس که مربوط به ارتدکس‌ها است هزار سال است که هیچ زن و حیوان ماده‌ای وارد این مکان مقدس نشده است. در الهیات مسیحیت همه درگیر وسوسه شیطان هستند و هیچ‌کس نمی‌تواند از آن خارج شود.

وی در تشریح مفهوم لوسیفر یا همان شیطان در الهیات مسیحیت گفت: مفهوم خدا و لوسیفر برای همه وجود دارد و هیچ کس نمی‌تواند از سیطره خدا و لوسیفر یا همان شیطان فرار کند. مفهوم توبه و بازگشت به خدا براساس ریاضت و زجر کشیدن از مفاهیم کلیدی در اندیشه مسیحی است. لوسیفر و شیطان، مفهومی مهم در ادیان ابراهیمی است و در ادیان غیر ابراهیمی مثل ادیان ایران باستان وجود داشته است. لوسیفر در اندیشه مسیحی بسیار قدرتمند است. کشیش‌ها، کاردینال‌ها و مومنان مسیحی باید آنقدر از شیطان بترسند که به کلیسا پناه ببرند برای همین این‌قدر قدرت شیطان را زیاد کردند تا شیطان مقابل و کنار خدا قرار گرفت. در این بازی نیز مفهوم شیطان و وسوسه دائم و همیشگی شیطان که با انسان وجود دارد، دیده می‌شود.

این نویسنده در تحلیل گیم‌پلی بازی ایندیکا گفت: بازی درباره راهبه‌ای به اسم ایندیکا است و بازی با داستان این راهبه شروع می‌شود. شما باید به‌عنوان گیمر در ماموریت‌های ایندیکا که همان ریاضت نفس و مراسم عشا ربانی صومعه شرکت کنید. تجربه ما همراه شدن با ایندیکا در سفری است که آغاز می‌کند و در این سفر درگیر انتخاب دوگانگی خدا و شیطان می‌شود. شیطان دائم از او سوال می‌کند و ایندیکا می‌تواند با قابلیت‌هایی که دارد مثل دعا خواندن، شیطان را از خود دور کند.شاید بتوان گفت درخشان‌ترین گیم‌پلی این بازی همین مسئله است.

عابدی شاهرودی در پایان گفت: بازی نکته خاصی در داستان و روایت و پازل‌ها ندارد. در این بازی یک شات سینمایی بسیار زیبا موقع خروج ایندیکا از صومعه می‌بینیم. همین‌طور افکت‌های صوتی بسیار خوبی موقع راه رفتن ایندیکا در برف در بازی وجود دارد. شما به عنوان گیمر کار خاصی در این بازی ندارید. این بازی روسی چالش‌های بسیار محدودی دارد. البته از یک بازی روسی هم بیشتر از این نمی‌توان انتظار داشت.