اصولگرایان مدعی‌اند که دولت فعلی توانست با اتکا به راهکارهای خود، نفت بیشتری در شرایط تحریمی بفروشد. این در حالی است که طبق آمار‌ها و تحلیل کارشناسان، این توانمندی دولت نبود که افزایش فروش نفت را افزایش داد، بلکه تصمیم کاخ سفید بر حسب تحولات داخلی و خارجی بود. 

 

سید مهدی حسینی، معاون سابق وزارت نفت، درباره ادعای دولت مبنی بر فروش بیشتر نفت براساس توانایی خود، به «انتخاب» گفت: نگاه ما به بازار نفت و انرژی و عرضه و تقاضا، یک نگاه کاملاً سیاسی است. این نگاه با اصول اساسی بازار همراهی ندارد. در حالیکه دنیا برای اینکه این بازار را تنظیم کند و آثار سیاسی آن را هم ببیند، برنامه‌های خود را بر اساس منطق بازار تنظیم می‌کند.

 

مثلاً روسیه به این نتیجه می‌رسد که نفت نفروشند بهتر است چون تولیدشان خیلی بالاست و می‌خواهند سهم بیشتری داشته باشند. یک روز آمریکا می‌خواهد روی ما فشار بگذارد، اول به بازار نگاه می‌کند؛ اگر تقاضا کم باشد، فشار را بیشتر می‌کنند. من معتقدم که نگاه سیاسی خالص به نفت در ایران باید اصلاح شود. آمریکا تولید نفت را بالا برده و در این شرایط نگاه‌اش به هزینه تولید است. درست است که در جایگاه بالا قرار گرفته اما وقتی هزینه تولید شیل بالا باشد، اجازه می‌دهد دیگر کشور‌ها تولید کنند. ما باید قواعد بازار نفت را برای تحلیل سیاسی ادواری استفاده کنیم.

 

وی در ادامه درباره تأثیر رئیس جمهور آمریکا بر میزان تولید و فروش نفت ایران بیان کرد: الان آمریکا نزدیک انتخابات است، از مدتی که رقابت‌های انتخاباتی شروع شده، آمریکا به شدت برای کسب رأی بیشتر، نیاز به نرخ پایین بنزین دارد. آمریکایی‌ها به سرعت نسبت به قیمت بنزین و نفت عکس العمل نشان می‌دهند.

 

بنابراین در این شرایط، دولت بایدن تلاش می‌کند تولید نفت بالا برود و ایران نیز در این بین فرصت تولید بیشتر پیدا می‌کند. من تصور می‌کنم صحبت آقای ظریف که گفته‌اند در دولت بایدن، فروش نفت آسان شده، صحبت درستی است. آمریکایی‌ها می‌خواهند قیمت تابلو پمپ بنزین‌ها پایین باشد و به ایران هم اجازه می‌دهد که عرضه را زیاد کند. شما اگر روند قیمت‌ها را نگاه کنید، ماه‌های آخر زمستان قیمت نفت به سرعت به سوی 100 دلار می‌رفت اما امروز پایین آمده است. افزایش فروش نفت در دولت سیزدهم به خاطر همین مسائل بوده است.

 

وی در ادامه درباره ماهیت سیاسی نفت در جهان اظهار داشت: نفت در روابط تجاری و بین‌المللی قواعد خود را دارد و به آن معنا که ما فکر می‌کنیم، سیاسی نیست. زمانیکه شرکت‌های بزرگ نفتی دولتی بودند، مسأله سیاسی‌تر بود. امروز تمام شرکت‌های بزرگ نفت در بورس‌های بین‌المللی حضور دارند. عده‌ای می‌گفتند شرکت شل صهیونیستی است، من می‌گفتم اگر پول داشته باشیم، این شرکت را می‌توان حزب اللهی کرد. بنابراین شرکت‌های حاکم بر نفت جهان، بیشتر حافظ منافع سهام‌داران هستند و به دولت‌ها توجه کمتری دارند. اما دولت‌ها قدرت تحریم نفت را دارند که با این ابزار در بازار دخالت می‌کنند. بازار نفت یک بازار کاملاً مبتنی بر عرضه و تقاضا است.

 

حسینی درباره اولویت‌های نفت و گازی رئیس جمهور آینده گفت: ما باید با تمام قوا به سمت رفع تحریم‌ها برویم. تحریم خارجی اگر حل شود، ساز و کار جدیدی در کشور باید کار کند. این ساز و کار جدید هم با تحریم داخلی رو به روست که بر روی تصمیم گیرندگان نفت فشار می‌آورند. اگر تحریم خارجی را درست کنیم و به وفاق ملی شبیه آنچه در عراق اتفاق افتاد، برسیم، مسأله نفت حل می‌شود. عراقی‌ها به یکباره تصمیم گرفتند که نفت را برای توسعه کشور هدفمند کنند. در حوزه نفت و گاز اولویت فنی اول ما توسعه میادین است. پروژه‌های مربوط به این مسأله نیز تعریف شده و آماده است.

 

پروژه‌هایی که برای شروع کار در نیمه دهه نود مطالعه کردیم، حدود 21 بلوک اکتشافی جدید داریم؛ ما اگر میادین سبز را مورد کار قرار دهیم، تولید ما به بالای 5 میلیون می‌رسد. میدان‌های قهوه‌ای نیز باید توسعه یابند تا تولیدشان کم نشود. ما 1 میلیون و 600 هزار بشکه، پروژه تعریف شده داریم که باید اجرا شود. در گاز حدود 18 میلیارد فوت مکعب در روز پروژه تعریف شده داریم. یعنی معادل 18 پارس جنوبی دیگر را مطالعه کردیم و می‌توان به تولید اضافه کرد. ما در بازار صادراتی گاز و نفت باید جایگاهمان را پیدا کنیم. ما جایگاه بسیار بالایی از نظر ذخایر داریم اما از آن استفاده نکردیم. ما الان بعد از عراق در اوپک قرار گرفتیم در حالیکه عراق همیشه نصف ما تولید می‌کرد.

 

او افزود: ناترازی که در مصرف داخلی داریم و در بنزین خیلی جدی شده است، اولویت دیگری است که رئیس جمهور باید به آن رسیدگی کند. ما در کوتاه مدت ناچار به واردات می‌شویم اما در بلند مدت باید به فکر کاهش مصرف و افزایش تولید باشیم. وقتی سیاست‌گذاری ما این است که اتوموبیل‌های داخلی مصرف بالایی داشته باشند، به مردم نمی‌توان ایراد گرفت. ما باید به دنیا نگاه کنیم. آنچه دنیا کار می‌کند، تجربه شده است و باید از آن استفاده کنیم. در دنیا برای اینکه مسأله محیط زیست را رعایت کنند و مصرف بیهوده سوخت نداشته باشند، اتوموبیل را ارزان و کم مصرف می‌فروشند. از آن طرف بنزین و خدمات را گران می‌کنند تا استفاده از ماشین منطقی شود.