محمد فاضلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، در کانال تلگرامی خود نوشت: «تاریخ ثبت‌شده بشر ده هزار سال است. اگر هر صد سال را یک برگ دفتر تاریخ در نظر بگیریم، یک دفتر صد برگ خواهیم داشت که اسمش را می‌گذارم «دفتر صد برگ تاریخ».

داگلاس نورث برنده جایزه نوبل اقتصاد و یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان توسعه و دموکراسی، در کتاب «خشونت و نظم‌های اجتماعی» نشان داده‌اند که اگر دفتر صد برگ تاریخ را از نظر جایگاه مردم در آن بررسی کنیم، فقط در دو صفحه پایانی – فقط در دویست سال اخیر – مردم جایگاهی در سرنوشت کشورها، سیاست و توسعه پیدا کرده‌اند.

دفتر صد برگ تاریخ را از صفحه ۱ تا ۹۸ هر چه برگ بزنید، از نظر حضور مردم در سیاست، سفیدِ سفید است. فقط در دو برگ به تدریج اثری از مردم یافت می‌شود. مردم، ابتدا در کشورهایی که امروز توسعه‌یافته خوانده می‌شوند، و به تدریج در سایر کشورها، خواستار مشارکت سیاسی و تأثیرگذاری بر سرنوشت سیاسی و اقتصادی خود شدند.

نکته مهم این است: در همه آن ۹۸۰۰ سال (۹۸ صفحه از دفتر ۱۰۰ برگ تاریخ) که مردم حضور نداشتند، قدرت‌های استبدادی فرونپاشیدند، دروغ به خودی خود فرونریخت، و آزادی محقق نشد. دست‌آوردهای آزادی، توسعه و دموکراسی و حقوق مردم محصول مشارکت فعالانه مردم است. وقتی که مردم از بیرون برگ‌های سفید دفتر ۱۰۰ برگ تاریخ، پا به عرصه گذاشتند، مطالبه کردند، قدرت ساختند، خواستار نمایندگی در ساختار قدرت شدند و نشان دادند نیرویی هستند که نمی‌توان آن‌ها در صحنه تاریخ ظهور کرده‌اند و می‌خواهند مؤثر باشند و خود را تحمیل کردند.

آن‌ها که مردم به ترک کردن صحنه و سفید گذاشتن برگِ سیاست دعوت می‌کنند، این واقعیت را نادیده می‌گیرند که در ۹۸ صفحه از ۱۰۰ برگ تاریخ، مردم نبودند و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتاد. امروز هم در کره شمالی و کوبا و بقیه کشورهایی که مردم هیچ اثری ندارند، مردم در سیاست نیستند و اتفاقی نمی‌افتد.

مشکلات به سرعت و به محض پا گذاشتن مردم به صحنه سیاست، و رنگی شدن برگ‌های دفتر تاریخ با حضور مردم، حل نمی‌شوند. اما فقط با تداوم حضور در صحنه تاریخ و تحمیل کردن قدرت خود بر قدرت سیاسی، و ساختن توافق‌هایی بر سر شیوه اداره مناسب کشور است که می‌شود مشکلات را حل کرد.»

انتهای پیام