جامعه ایران در یک بزنگاه تاریخی قرار گرفته و احتمال اینکه یک دولت تحول خواه به صورت ناگهانی در پروسه یکدست سازی قدرت ظهور کند وجود دارد. به همین دلیل نیز شواهد و قرائن نشان می‌دهد که انتخابات آینده برخلاف گذشته با مشارکت بیشتر مردم همراه خواهد بود. اتفاقی که می‌تواند سبد رأی اصلاح طلبان را سنگین‌تر کند و اتفاقات جدیدی را رقم بزند.

نکته مهم دیگر اینکه جبهه اصلاحات در یک اقدامی هوشمندانه قبل از اعلام نتایج تأیید صلاحیت‌ها گزینه‌های خود را معرفی کرد و عنوان کرد تنها از این سه گزینه حمایت خواهد کرد. رویکردی که البته با پالش مثبت حاکمیت مواجه شد و با تأیید صلاحیت مسعود پزشکیان جریان اصلاحات به صورت رسمی وارد رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آینده شد. جایی که به زعم بسیاری از تحلیلگران سیاسی پزشکیان با حمایت همه جانبه اصلاح طلبان می‌تواند دوم خرداد دیگری را رقم بزند. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی ابعاد مختلف انتخابات ریاست جمهوری آینده با محمد سلامتی، وزیرکشاورزی در دولت میرحسین موسوی و دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی گفت‌وگو کرده است. وی معتقد است:« این فقط فرد نیست که ویژگی هایش موجب تحول می‌شود. بلکه بیش ازآن شرایط اجتماعی است که عامل اصلی تحول می‌شود. اکنون مسائل مختلفی مثل مسائل اقتصادی ومعیشت، سیاست داخلی، سیاست خارجی وفرهنگی زندگی مردم را تحت تاثیر قرارداده وفشار طاقت فرسایی را بر آن‌ها وارد کرده است. این خود زمینه ضرورت یک تغییر را به وجود آورده است. علاوه براین شخصیت آقای پزشکیان که مردمی بود ن، باتجربه وپرتلاش برخی ازشاخصه‌های مهم آن است، مجموعا ظرفیت بالقوه مناسبی را به وجودآورده است که درصورت تلاش جدی ازسوی اصلاح طلبان وشخص آقای پزشکیان، می‌تواند دوم خرداد دیگری را رقم بزند.» این گفت وگو را در ادامه می‌خوانید.

*با توجه به مشخص شدن کاندیدای ریاست جمهوری تحلیل شما از رقابت‌های انتخابات آینده چیست و به نظر شما آیا شورای نگهبان بهترین افراد ممکن را برای انتخابات معرفی کرد؟

ظاهرا کاندیداهای مورد نظر جناح اصلاح طلب و اصولگرا تایید صلاحیت شده‌اند و این دوجناح می‌توانند درعرصه انتخابات باهم رقابت کنند. اما ازآنجا که پنج نفرازکاندیداهای اصولگرایان تایید صلاحیت شده‌اند و در مقابل یک نفرازکاندیداهای اصلاح طلب تایید صلاحیت شده است، این پنج نفربه دلیل نزدیکی فکری، کمتربا هم و بیشتر با رقیب اصلاح طلب خود رقابت خواهند کرد. تجربه انتخابات‌های گذشته نشان داده است که مجموع آرای اصولگرایان حول وحوش 25درصد کل آرای واجدین شرایط است. بنابراین، این پنج نفرکاندیدا چیزی به این عدد اضافه نخواهند کرد. بلکه همین 25درصد رای را بین خود تقسیم خواهند کرد. همچنین به تجربه ثابت شده است که هرچه آرا به این عدد اضافه می‌شود، عمدتا آرای اصلاح طلبان است. با بررسی فضای عمومی جامعه، به نظرمی رسد دراین دوره انتخابات، مشارکت نسبتا بالا باشد. شاید این امر ناشی از فشار روزافزون مشکلات اقتصادی برمردم باشد که حکومت یکدست متکی به آرای کم نتوانست آنها را حل کند. تصور من این است که دراین دوره ازانتخابات، توسط مسئولین رده بالا، اصل برشرکت گسترده مردم قرار گرفته و شورای نگهبان براساس این رهنمود عمل کرده است.

*افرادی مانند لاریجانی و جهانگیری در انتخابات رد صلاحیت شدند. تحلیل شما از این ردصلاحیت‌ها چیست و چه پیامدهایی خواهد داشت؟

چنین ردصلاحیت‌هایی که قبلا هم اتفاق افتاده است، باتوجه به اینکه شفاف هم نیست، بیشتر به بی‌اعتمادی مردم دامن می‌زند. این امر گرچه ممکن است در کوتاه مدت اثرخیلی محسوسی نداشته باشد، اما در میان مدت ودرازمدت برای یک نظام اجتماعی آسیب‌زا خواهدبود.

*جبهه اصلاحات تا قبل از مشخص شدن کاندیدای نهایی سه گزینه خود را معرفی کرد که یکی از آنها تأیید صلاحیت شد. آیا حاکمیت با این اقدام به جبهه اصلاحات پاسخ مثبت داد؟

به نظرمن بله. فکرمی کنم ازسه انتخابات گذشته درس گرفته شد وبرای به صحنه آوردن بیشترمردم درجهت امنیت ملی وراه گشایی بهتر این کارصورت گرفت. این کاری عاقلانه‌ای بود. به هرحال هرجناح وهرگروهی طرفداران خاص خودش را دارد که فقط آن جناح یا گروه می‌تواند آنها را به صحنه آورد.

*استراتژی اصلاح طلبان در شرایط کنونی در راستای حمایت از آقای پزشکیان چه خواهد بود و به چه میزان نسبت به پیروزی ایشان امیدوار هستید؟

به نظرمی رسد اصلاح طلبان مصمم هستند به طورجدی ازآقای پزشکیان حمایت

 کنند. آن چه که ازفضای عمومی جامعه استنباط می‌شود این است که میزان آرا دراین انتخابات افزایش چشمگیری خواهد داشت. این خود امیدواری زیادی برای پیروزی آقای پزشکیان به وجود می‌آورد.

*آیا پزشکیان از شرایطی برخوردار است که دوم خرداد76 را تکرار کند و به عنوان پدیده انتخاباتی معرفی شود؟ چه بایدها و نبایدهایی را در این زمینه باید رعایت کند؟

این فقط فرد نیست که ویژگی هایش موجب تحول می‌شود. بلکه بیش ازآن شرایط اجتماعی است که عامل اصلی تحول می‌شود. اکنون مسائل مختلفی مثل مسائل اقتصادی ومعیشت، سیاست داخلی، سیاست خارجی وفرهنگی زندگی مردم را تحت تاثیر قرارداده وفشار طاقت فرسایی را بر آن‌ها وارد کرده است. این خود زمینه ضرورت یک تغییر را به وجود آورده است. علاوه براین شخصیت آقای پزشکیان که مردمی بودن، باتجربه و پر تلاش برخی ازشاخصه‌های مهم آن است، مجموعا ظرفیت بالقوه مناسبی را به وجودآورده است که درصورت تلاش جدی ازسوی اصلاح طلبان وشخص آقای پزشکیان، می‌تواند دوم خرداد د یگری را رقم بزند.

*پزشکیان برای به میدان کشاندن آرای خاکستری و کسانی که در سه انتخابات گذشته از صندوق‌های رأی دلسرد شده‌اند چه رویکردی باید در پیش بگیرد؟

هیچ شهروندی دوست ندارد ازحق رای خود صرف نظر کند مگراینکه ازاثرگذاری آن ناامید باشد. وقتی امیدوار به اثرگذاری رای خود است که کاندیدای مورد نظرش درعرصه انتخابات حضورداشته باشد. یعنی کاندیدایی که مطالبات او را پیگیری کند. آقای پزشکیان باید به طورجدی مطالبات اقشاری ازجامعه را که به مطالباتشان بی‌توجهی شده است، باصراحت بیان وقول پیگیری یا انجام آن‌ها را بدهد.

    به نظرمی رسد اصلاح طلبان مصمم هستند به طورجدی ازآقای پزشکیان حمایت کنند. آن چه که ازفضای عمومی جامعه استنباط می‌شود این است که میزان آرا دراین انتخابات افزایش چشمگیری خواهد داشت. این خود امیدواری زیادی برای پیروزی آقای پزشکیان به وجود می‌آورد

*آیا آقای خاتمی و اصلاح طلبان به صورت تمام قد و بدون شرط از پزشکیان حمایت خواهند کرد؟

جبهه اصلاحات اعلام کرده است که آقای پزشکیان کاندیدای آن است. آقای خاتمی هم اعلام کرده‌اند که ازکاندیدای جبهه اصلاحات حمایت خواهند کرد. بنابراین شکی نیست که هم اصلاح طلبان به صورت تمام قد ازآقای پزشکیان حمایت خواهند کرد.

اصولگرایان در حالی با 5 کاندیدا در انتخابات حضور دارند که احتمال کناره گیری آنها به سود هم و حتی همه آنها به سود یک نفر که احتمالا قالیباف باشد وجود دارد. ارزیابی شما از رفتارشناسی اصولگرایان در انتخابات آینده چیست؟

گرچه ممکن است هرکدام ازکاندیداهای اصولگرا نماینده یکی ازطیف‌های اصولگرایان که متفاوت از یکدیگر و رقیب هم هستند، تلقی شوند، اماهنوزتضاد بینشی آنها به مرحله‌ای نرسیده است که بتوان همه آن‌ها را رقیبی جدی درمقابل هم دانست. البته این مقابله شروع شده وازحالت کنترل صد درصد هم خارج شده است ولی هنوز نه آنقدر که همگامی‌ها ناممکن باشد. لذا به نظرمن درشرایط حاضر، حضور پنج کاندیدا درجناح اصولگرا را باید عمدتا به عنوان ظرفیتی بیشتر برای محدود کردن مانورکاندیدای اصلاح طلبان تلقی کرد. بنابراین احتمالا در نهایت اکثراین پنج نفر(حداقل سه نفر)به نفع یک نفرکنارخواهند رفت.

*با توجه به اختلافاتی که جبهه پایداری با قالیباف دارد آیا گزینه‌های نزدیک به این جبهه یعنی قاضی زاده هاشمی، زاکانی و به خصوص جلیلی حاضر هستند به سود قالیباف صحنه رقابت را ترک کنند؟

به نظرمن اگردرروزهای آخرتبلیغات نظرسنجی‌ها نشان دهد که میزان شرکت کنندگان درانتخابات، کم خواهند بود، چون به تبع چنین وضعی اصلاح طلبان رای نمی‌آورند، آنها با هم رقابت جدی خواهند داشت و به سختی هرکدام به نفع دیگری کنار خواهند رفت. اما اگر قراین نشان ازحضورگسترده مردم داشته باشد، این احتمال هست که کاندیداهای اصولگرابه نفع یک نفرکنار روند.

*مهم‌ترین مسأله در انتخابات آینده به صحنه کشاندن مردم و افزایش میزان مشارکت آنهاست. اصلاح طلبان برای تحقق این وضعیت چه رویکردی را باید در پیش بگیرند؟

مهم‌ترین کار و در واقع وظیفه اصلی اصلاح طلبان، این است که مطالبات اکثریت مردم را پیگیری کنند. در راس این مطالبات، حل مسائل اقتصادی (یعنی مشکل بیکاری، تورم ومعیشت)، سیاست خارجی، سیاست داخلی وفرهنگی است. اصلاح طلبان باید این امید را به وجودآورند که این وظیفه را بهتر و به درستی به انجام می‌رسانند.