آفریقا، دومین قاره بزرگ جهان، مملو از شگفتیهایی است که باعث شده برای ادای احترام به میراث فرهنگی و طبیعی آن، ۲۵ ماه می به نام «روز آفریقا» انتخاب شود تا مردم هرچه بیشتر با این قاره بکر و دیدنی آشنا شوند.
به گزارش ایمنا، آفریقا، گرمترین قاره جهان، ۳۰ میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد و شامل ۵۴ کشور با فرهنگهای متنوع و سنتهای منحصربهفرد است. این قاره مملو از تاریخ و همچنین میزبان طبیعت بکر از جمله بلندترین کوه مستقل جهان، طولانیترین رودخانه دنیا و همچنین بکرترین مناطق وحش است. تصور میشود که تاریخ بشر از آفریقا آغاز شده است و مکانهایی مانند دره اولدووای در تانزانیا به درک ما از اجداد اولیه انسان کمک کرده است.
امروزه، این قاره خانه قبایل روستایی است که آداب و رسوم آنها برای هزاران سال بدون تغییر باقی مانده است و بعضی دیگر از مناطق آن نیز از سریعترین شهرهای در حال توسعه روی کره زمین هستند. در ادامه به واقعیتهای این قاره بینظیر پرداخته میشود.
جغرافیا
- قاره آفریقا ۲۰ درصد از سطح زمین را پوشش میدهد و دومین قاره بزرگ جهان است. از الجزایر گرفته تا آفریقای جنوبی و هر کشوری در بین آنها، با وسعت ۱۱.۶ میلیون مایل مربع، گستره وسیع خشکی در قاره آفریقا واقعاً قابلتوجه است. از ۷ قاره جهان، آفریقا تنها کوچکتر از آسیا است
- با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ۴۹۱ میلیون نفر تا می سال ۲۰۲۴، آفریقا حدود ۱۸ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهد. نیجریه پرجمعیتترین و سیشل کمجمعیتترین کشورهای آفریقا هستند.
- ۵۴ کشور (همچنین تعداد کمی از مناطق مورد مناقشه) در آفریقا وجود دارد و الجزایر در شمال این قاره بزرگترین کشور است.
- ماداگاسکار بزرگترین جزیره آفریقا است که درست در سواحل شرقی آفریقا قرار دارد و چهارمین جزیره بزرگ در جهان است.
- بیش از یکسوم از قاره آفریقا توسط بیابان پوشیده شده است و در کل ۱۰ بیابان شناختهشده در سراسر مرزهای آفریقا وجود دارد.
- رود نیل با عبور از بسیاری از کشورهای مختلف آفریقایی از جمله جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، اتیوپی، مصر و سودان طولانیترین رودخانه جهان است. این رود تمدنهای زیادی را به خود دیده است و حتی تاریخ نشان میدهد که مصریان باستان نیل را میپرستیدند. امروزه نیز نیل منبع اصلی آب مصر، سودان و سودان جنوبی است.
- قاهره، پایتخت مصر روی رودخانه نیل واقع شده است و بزرگترین شهر آفریقا از نظر جمعیت است.
- کیپتاون، جنوبیترین شهر قاره آفریقا است و جنوبیترین نقطه قاره آفریقا دماغه آگولاس است که به امید نیک نیز معروف است.
طبیعت و حیات وحش
- صحرای بزرگ آفریقا که تقریباً تمام شمال این قاره را در بر میگیرد، بزرگترین صحرای گرم جهان است. دو بیابان بزرگتر در جهان وجود دارد اما آنها بیابانهای سرد قطب جنوب و قطب شمال هستند. بنابراین، در حالی که وسعت شگفتانگیز زمینی که صحرای ساهارا پوشانده باورنکردنی است، تنها سومین بیابان بزرگ در کل جهان است اما بزرگترین بیابان گرم.
- کوه کلیمانجارو در تانزانیا، در مجموع ارتفاع ۱۹ هزار و ۳۴۱ فوتی قرار دارد و نهتنها بلندترین کوه آفریقا است، بلکه بلندترین کوه مستقل جهان است.
- آفریقا محل زندگی بیش از ۲۰ درصد از گونههای جانوری جهان است.
- اسب آبی که مسئول وقوع حدود سه هزار مرگ در سال است، پس از فیلها و کرگدنها، سومین حیوان بزرگ آفریقا محسوب میشود.
- فیل آفریقایی بزرگترین حیوان خشکی جهان است که نرهای بالغ آن میتوانند تا ۳ متر ارتفاع و تا ۶ هزار کیلوگرم وزن داشته باشند.
- یوزپلنگ که سریعترین حیوان خشکی روی زمین است، به اصطلاح گربه بزرگ بومی آفریقا و جنوب غربی آسیا است و میتواند در هنگام دویدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت (۶۲ مایل در ساعت) برسد.
- ویکتوریا بزرگترین دریاچه در قاره آفریقا است که با اوگاندا، تانزانیا و کنیا هم مرز است و مساحتی معادل ۲۶ هزار و ۶۰۰ مایلمربع دارد. اگرچه ویکتوریا بزرگترین دریاچه گرمسیری جهان است، اما بعد از سوپریور کانادا به عنوان دومین دریاچه بزرگ جهان از نظر مساحت شناخته میشود.
- آبشار ویکتوریا بزرگترین آبشار آفریقا است که تقریباً دو برابر آبشار نیاگارا در آمریکای شمالی عرض و دو برابر عمق دارد. از آن به عنوان بزرگترین بدنه آبی در حال سقوط در جهان یاد میشود.
- ساحل عاج کشوری در غرب آفریقا است که نام آن از تجارت عاج گرفته شده است.
- بعضی از پنگوئنها در آفریقا زندگی میکنند؛ اگرچه این گونه در معرض خطر انقراض است اما هنوز یک کلنی بزرگ از پنگوئنها در آفریقای جنوبی وجود دارد.
- جزیره ماداگاسکار در ۲۵۰ مایلی ساحل شرقی آفریقا، تنها جایی است که لمورهای وحشی به طور طبیعی در آنجا زندگی میکنند.
تاریخ و فرهنگ
- جنگ دوم کنگو دومین درگیری مرگبار در سراسر جهان است که تقریباً در پنج سال شاهد کشته شدن ۵.۴ میلیون نفر بود.
- با بیش از ۲۲۰ میلیون نفر، نیجریه پرجمعیتترین کشور آفریقا است. پرجمعیتترین شهر این قاره نیز در نیجریه واقع شده است و تخمین زده میشود که لاگوس نزدیک به ۱۶.۵ میلیون نفر جمعیت داشته باشد.
- مصر باستان یکی از قدیمیترین تمدنهای جهان است که تاریخ آن به ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد باز میگردد.
- با بیش از ۳۰۰ فیلم تولید سالانه، نالیوود، مستقر در نیجریه، یکی از پرسودترین تجارتهای سینمایی آفریقا است.
- اسلام دین غالب در شمال آفریقا و بسیاری از کشورهای غرب آفریقا است. در جنوب و شرق آفریقا، مسیحیت غالب است.
- بقایای فسیلی شواهدی از تکامل زندگی انسان در قاره آفریقا در حدود پنج تا ۱۰ میلیون سال پیش را نشان میدهد. در واقع به نظر میرسد آفریقا اولین قارهای است که انسان در آن یافت شده است.
- آفریقا از نظر منابع طبیعی، به ویژه نفت، مس، طلا و الماس غنی است.
- در طول تاریخ، از جمله در قرون وسطی، پادشاهیهای قدرتمند زیادی در قاره آفریقا وجود داشته است. گفته میشود که مانسا موسی، پادشاه امپراتوری مالی، از ثروتمندترین مردان تاریخ بوده است.
- تجارت برده آفریقایی به قرن پنجم بازمی گردد، جایی که آفریقاییها عمدتاً توسط بازرگانان معامله میشدند و بعداً به خارج از این قاره فرستاده میشدند. تا اواخر قرن نوزدهم، زمانی که اروپاییها شروع به فتح آفریقا کردند، تجارت برده به اوج خود رسید.
- آفریقا همچنین برای محصولات کشاورزی مانند ذرت، قهوه، کاکائو، گندم و میوهها پیشتاز است. تقریباً ۶۵ درصد از تمام آفریقاییها در بخش کشاورزی کار میکنند.
- آفریقا در قرن ۱۹ و ۲۰ عمدتاً توسط پرتغال، بریتانیا و فرانسه و همچنین هلندیها، ایتالیاییها، آلمانیها و بلژیکیها مستعمره شد.
- بعضی از خانهها در تونس در شمال آفریقا از استخوان ماهی ساخته شده است به این دلیل که مردم محلی معتقدند ماهیها دارای قدرتهای ماورا طبیعی هستند و در برابر ارواح شیطانی محافظت میکنند.
- کیلوا کیسیوانی که زمانی به عنوان یکی از زیباترین شهرهای جهان توصیف میشد، در جزیرهای در نزدیکی سواحل تانزانیا در آفریقا واقع شده است در قرون ۱۳ تا ۱۶ به عنوان یک بندر مهم عمل میکرد. بازرگانان کیلوا با طلا، نقره، مروارید، عطر، ظروف عربی، ظروف سفالی ایرانی و چینی تجارت میکردند و در این دوره زمانی، بسیاری از تجارت مناطق اقیانوس هند توسط آنها انجام میگرفت. ویرانههای این شهر در حال حاضر یکی از مکانهای مهم میراث جهانی یونسکو هستند.
زبانها
- آفریقا میزبان بیش از سه هزار گروه قومی و بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ زبان بومی است.
- عربی از آفریقا سرچشمه نمیگیرد، اما امروزه زبان مادری بیش از ۱۴۰ میلیون آفریقایی است. در نتیجه، این زبان به طور کلی رایجترین زبان در این قاره است.
- نیجریه یکی از متنوعترین کشورهای جهان از نظر زبانی است که در آن بیش از ۵۰۰ زبان صحبت میشود و زیمبابوه نیز ۱۶ زبان رسمی را ثبت کرده است.
- آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد. این زبانها عبارتند از آفریکانس، انگلیسی، ندبله، سوتو شمالی، سوتو، سوازی، سونگا، تسوانا، وندا، ژوسا و زولو. بر اساس سرشماری آفریقای جنوبی، همه مردم این منطقه به جز دو درصد به یکی از این زبانها به عنوان زبان اول صحبت میکنند.
غذای آفریقایی
- مواد اصلی در آشپزی آفریقایی شامل سیبزمینی، موز سبز، چنار و کاساوا است و لوبیا و عدس نیز از اجزای محبوب غذاهای آفریقایی محسوب میشود. بسته به منطقه و فرهنگ، روشهای متفاوت و منحصر به فردی برای تهیه غذا وجود دارد.
- بسیاری از غذاهای محبوب آفریقایی حاوی مواد پروتئینی مانند گوشت گاو، گوشت گوسفند، بره، مرغ و بسیاری از انواع مختلف ماهی و غذاهای دریایی است. ادویهها نیز نقش مهمی در این غذاها دارند، اما استفاده از آنها به نوع منطقه و تأثیرات خارجی بر فرهنگ آنها بستگی دارد.
- برنج جولاف یک غذای اصلی در غذاهای غرب آفریقا است که از برنج، گوجه فرنگی، پیاز، فلفل و سایر چاشنیها تهیه میشود. این غذا معمولاً یک جز گوشتی نیز دارد و به عنوان غذای اصلی سرو میشود.
- بوبوتی اغلب به عنوان غذای ملی آفریقای جنوبی شناخته میشود. طعم این غذا هم شیرین و هم تند است و از گوشت چرخ کرده پختهشده با کشمش با رویه خامهای و بر پایه تخم مرغ تشکیل شده است.
- غذاهای موزامبیک ترکیبی از طعمهای آفریقایی، پرتغالی، عربی و شرقی است. بیشتر غذاهای این منطقه دارای مقدار زیادی ادویه معطر، فلفل پیری پیری تند، سس نارگیل خامهای، همراه با چاشنی از بادام هندی و بادام زمینی هستند. پرطرفدارترین غذای این منطقه، پیریپیریچیکن است که طعمهای مختلفی از جمله لیمو، پیریپیری، فلفل، سیر و شیر نارگیل دارد و به طور سنتی با برگهای کاساوای پخته شده در سس بادام زمینی (ماتاپا) سرو میشود.