صاحب‌خبر - هادی محمدی - سرانجام شامگاه چهارشنبه سومین قطعنامه ضد ایرانی نیز در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به تصویب رسید هرچند با رای کمتر نسبت به دو قطعنامه قبلی. چین و روسیه به این قطعنامه رای مخالف دادند و کشورهای هند، اندونزی، کنیا، نامیبیا، قطر، ترکیه، الجزایر، ارمنستان، بورکینافاسو، بنگلادش، آفریقای جنوبی رای ممتنع خود را پای این قطعنامه ثبت کردند. از همان لحظه واکنش ها به این قطعنامه شروع شد. در حالی که نیویورک تایمز متن قطعنامه را به اصرار آمریکا تلطیف شده توصیف کرد، وزارت خارجه ایران نیز ضمن محکوم کردن شدید، بر ادامه اجرای پادمان و ان پی تی تاکید داشت و همزمان با این که کمالوندی جزئیاتی از پاسخ ایران را فاش نساخت، روزنامه کیهان خواستار اخراج بازرسان آژانس شد. در این میان پوتین از ایران دفاع کرد و گفت همه باید برجام را اجرا کنند و آمریکا نیز از اقدامات ایران اظهار نگرانی داشت. به نظر می رسد قطعنامه اخیر که چندان محکم و حاوی ادبیات تند نبود اگرچه نتوانسته تنش را افزایش دهد اما نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت می تواند زنگ خطری برای اقدام خطرناک اروپا در جهت استفاده از اسنپ بک تا مهر سال اینده باشد. نیویورک تایمز: قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام تعدیل شده بود اما روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به تصویب قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: دولت آمریکا از بیم واکنش تهران از تروئیکای اروپا خواسته بود تا لحن قطعنامه را تعدیل کنند. نیویورک تایمز در گزارش خود با بررسی تصویب این قطعنامه نوشت: اگرچه قطعنامه‌های انتقادآمیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نظر قانونی الزام‌آور نیستند، دارای وزن سیاسی هستند. به نوشته این روزنامه آمریکایی، در این میان، دولت جو بایدن (رئیس جمهور آمریکا) آشکارا نگران تصویب قطعنامه‌ای بود که چنان تند بیان شده بود که می‌توانست واکنش‌های شدیدی را در تهران به دنبال داشته باشد و تلاش کرد از آن اجتناب کند. مقامات آمریکایی گفتند که با نگرانی اروپایی‌ها هم عقیده‌اند، اما نمی‌خواهند از قطعنامه‌ای غیرقابل اجرا حمایت کنند که ممکن است ایران را وادار به توسعه برنامه هسته‌ای خود در زمانی کند که واشنگتن به دنبال کاهش تنش در منطقه است. در نهایت پس از برخی اصلاحات در عبارات و تعدیل لحن قطعنامه، آمریکا به آن رای داد. در بخشی از قطعنامه ضدایرانی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ادعا شده است: ایران تعهدات خود در زمینه پادمان‌ های پیمان منع گسترش سلاح‌ های هسته‌ ای را نقض کرده است. درخواست افزایش همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی و نیز موضوع بازرسان این نهاد از محورهای اصلی قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی در شورای حکام به شمار می آید. بهروز کمالوندی چهارشنبه شب 16 خرداد ۱۴۰۳ درباره اقدام جمهوری اسلامی ایران در مقابل صدور قطعنامه در شورای حکام توسط کشورهای غربی گفت: قبلاً گفته بودیم که صدور قطعنامه اقدامی غیرسازنده است. وی همچنین افزود: از امروز اقداماتی را که در چارچوب پادمان است آغاز کردیم. انتظار این است که کشورهای غربی به جای سوءاستفاده از سازمان‌های بین‌المللی و رویکرد فشار، راه تعامل و همکاری را در پیش گیرند. باید تجربه به آن ها ثابت کرده باشد که ایران مقابل فشارهای سیاسی از حقوق مسلم خود کوتاه نمی‌آید. با این حال، در قطعنامه شتابزده و غیرسازنده تروئیکا ادعا شده است که در صورت «نبود همکاری لازم، کامل و بدون ابهام ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل و فصل همه مسائل پادمانی باقی‌مانده» ممکن است از مدیرکل آژانس خواسته شود که یک «ارزیابی جامع و به روز شده در مورد احتمال حضور یا استفاده از مواد هسته ای اعلام نشده در ارتباط با مسائل باقی مانده گذشته و حال، در مورد برنامه هسته ای ایران بر اساس اطلاعات موجود ارائه کند.» نامه 3 کشور اروپایی به شورای امنیت پس از تصویب قطعنامه ضد ایرانی در آژانس سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) نامه‌ای علیه فعالیت هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کردند. رویترز گفته است در این نامه سه کشور اروپایی، جزئیات نقض برجام توسط ایران را توضیح داده اند. از نگاه رویترز، هدف این اقدام، افزایش فشار بر ایران برای حل دیپلماتیک مسئله هسته ای و تلاش برای جلوگیری از بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران است. نامه ارسال شده از سوی بریتانیا، فرانسه و آلمان حاوی تهدید صریح برای «اعمال مجدد» تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نیست اما در متن آن اشاره شده قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد که از توافق هسته‌ای برجام محافظت می‌کند و اختیار اعمال مجدد تحریم‌ها را می‌دهد در 18 اکتبر 2025 (26 مهر 1404) منقضی می شود. ایران قبل از این در نامه ای به شورای امنیت با رد موضع اروپا گفته بود دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال 2018 از توافق هسته ای برجام خارج شد و تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران را مجدد اعمال کرد. ایران گفته است برجام، حقوق این کشور را برای گسترش فعالیت های هسته ای تضمین می کند. نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت به تاریخ 3 ژوئن 2024 / 14 خرداد 1403 ، به گزارش آژانس در ماه گذشته میلادی اشاره کرده است. در این گزارش آمده بود ایران توافق برجام را نقض کرده است. از جمله در زمینه افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده در سطح بالا و حجم تولیدات این مواد. سه کشور اروپایی در نامه خود گفته اند "افزایش تنش هسته ای از سوی ایران، برجام را از محتوایش خالی کرده و در نتیجه از ارزش آن در زمینه عدم گسترش سلاح هسته ای کاسته است. دیپلمات های غربی و منابع دیگر که از محتوای نامه آگاه هستند گفتند هدف از این نامه، افزایش فشارها علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد و کسب زمان برای حل دیپلماتیک مسئله هسته ای ایران قبل از پایان مهلت قطعنامه شورای امنیت در سال آینده است که می تواند تحریم سازمان ملل متحد علیه ایران را بازگرداند. این اقدام اروپایی ها می تواند مقدمه ای برای مهرماه سال بعد باشد که با ده ساله شدن برجام قطعانمه 2231 اتوماتیک وار به پایان می رسد و شش قطعنامه ای که با 2231 متوقف شده بودند نیز کاملا لغو می شود. اگر اروپایی ها از ماده 36 و 37 برجام موسوم به اسنپ بک تا آن زمان استفاده کنند این لغو قطعنامه های شش گانه نیز منتفی خواهد شد . سه کشور اروپایی عضو برجام هستند. در صورتی که این سه کشور با ارسال نامه "نقض برجام توسط ایران" به شورای امنیت، درخواست کنند تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران بازگردند این تحریم ها به صورت خودکار و بدون نیاز به تصویب شورای امنیت، دوباره علیه تهران اعمال خواهد شد. پوتین: این که بخواهند ایران یک جانبه به تعهدات برجام پایبند بماند، مسخره است همچنین ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در جریان گفت و شنود با مدیران برخی رسانه‌های جهان در سن پترزبورگ به مدیرعامل ایرنا درباره تصویب قطعنامه علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: از نظر ما ایران به تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کاملا پایبند است و آن ها را انجام می‌دهد و تخطی نکرده است. وی با اشاره به اقدام آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ در خروج از برجام گفت: آمریکا به شکل یک جانبه از برجام خارج شد و از طرف دیگر، جالب است که اروپایی‌ها به ایران می‌گفتند که شما باید یک جانبه به تعهدات خود پایبند باشید. این مسخره است. پوتین ادامه داد: موضع روسیه این است که به برجام پایبند باشید و تعهدات اضافی نیز از یکدیگر نخواهید. ما از مقام‌های ایران خواستیم که آرامش خود را حفظ کنند و به برجام پایبند بمانند، اما همواره با خود فکر می‌کردم که چگونه می‌توان برجام را پیش برد؟ باید مکانیسم‌های جدیدی پیدا کرد. این که یک دولت توافقی را امضا کند و دولت بعدی آن را مچاله کند که توافق نیست! رئیس‌جمهوری روسیه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: ایران به تمام تعهدات خود در چهارچوب برجام پایبند بوده است و از آنها تخطی نکرده است؛ ایران حق مشروع استفاده از انرژی هسته‌ای را دارد و غرب باید این موضوع را بپذیرد. غرب اگر به این روند ادامه دهد شاید ایران نیز دیگر به برخی از تعهدات خود عمل نکند. متیو میلر: ما همچنان درباره برنامه هسته‌ای ایران نگرانی جدی داریم متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنج شنبه ۱۷ خرداد با اشاره به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت، ایالات متحده به همکاری با متحدان خود برای دست‌یابی به راه‌حلی در قبال تهران ادامه می‌دهد. متیو میلر در پاسخ به پرسشی در خصوص بیانیه روسیه، چین و ایران و درخواست آن ها از کشورهای غربی برای احیای برجام گفت: «ما همچنان درباره برنامه هسته‌ای ایران نگرانی جدی داریم و این نگرانی را در رای به قطعنامه روز گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی هسته‌ای اعلام کردیم.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد: «شاهدیم که ایران همچنان به افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده با غلظت بالا ادامه می‌دهد که هیچ هدف غیرنظامی معتبری برای آن وجود ندارد.» متیو میلر گفت: «ما مشتاقانه منتظر همکاری با متحدان و شرکای خود برای تدوین یک استراتژی جامع با هدف دستیابی به راه‌حلی هستیم که شامل همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی هسته‌ای باشد.»∎​