افزایش مالیات و تلاش برای اخذ مالیات از برخی موسسه‌های هنری و فرهنگی، حاشیه‌های ادامه‌داری داشته است. در‌حالی‌که فرار مالیاتی برخی از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی همچنان در کانون نقد کارشناسان و مسوولان قرار دارد، اخذ مالیات از گروه‌های تئاتر و همچنین خانه تئاتر تبدیل به موضوعی چالش‌برانگیز برای فعالان این حوزه شده است. معمولا گروه‌های نمایشی وقتی اجرایی دارند،‌ ۳۵درصد از درآمد خود را باید بابت اجاره به سالن‌دار بپردازند. اگر ۱۰درصد مالیات ارزش افزوده را هم حساب کنیم، عملا ۴۵درصد از کل درآمد یک گروه تئاتری در اولین مراحل خرج شده است. آنچه می‌ماند تنها نیمی از کل فروش است که باید بین همه اعضای گروه، از کارگردان و نویسنده تا بازیگر و طراح صحنه و لباس و گریم و ...، تقسیم شود.

گروه‌های تئاتری معمولا در سال دو تا سه بار روی صحنه می‌روند و هر بار درآمدشان به طور میانگین بین ۶۰۰ تا ۷۰۰میلیون تومان است. یعنی در سال به طور میانگین ۲میلیارد تومان درآمد دارند که نیمی از آن خرج مالیات و اجاره می‌شود. اگر ۱۱۰۰میلیون باقی‌مانده را تقسیم بر ۱۰ نفر عضو گروه کنیم، به هر نفر ۱۱۰میلیون تومان در سال می‌رسد؛ ماهی کمتر از ۱۰میلیون تومان درآمد. این یعنی اگر بازیگری در نمایشی بازی کند، در سال سه بار همین نمایش روی صحنه برود و هر بار ۱۰ روز روی صحنه باشد و در تمام روزهای اجرا،‌ سالن پر از تماشاگرانی باشد که بلیت ۲۰۰هزار تومانی تئاتر خریده‌اند، این بازیگر به طور میانگین ماهی ۹.۵میلیون درآمد خواهد داشت. این در حالی است که طبق قانون، حقوق‌های کمتر از ۱۰میلیون تومان مشمول دریافت مالیات نخواهد بود.

ماجرای خانه تئاتر

اما این تنها ماجرای مالیات در حوزه تئاتر نیست. عجیب‌تر از آن، گفته‌های ایرج راد، رئیس هیات‌مدیره خانه تئاتر، در گفت‌وگو با رسانه‌هاست. او با اشاره به اینکه زیرساخت‌های دریافت مالیات از موسسات فرهنگی و هنری در اداره مالیات نادرست تعریف شده، تصریح کرد: به دلیل این زیرساخت‌های غلط، اظهارنامه‌ای که ما سالانه پر می‌کنیم، همان اظهارنامه‌ای است که بنگاه‌های اقتصادی پر می‌کنند، در‌حالی‌که ما اصلا فعالیت سودده نداریم و ناچاریم مبالغ کمک‌هایی را که دریافت کرده‌ایم، در جایی درج کنیم که ویژه سود تعریف شده است. چون اگر چنین نکنیم، اظهارنامه رد می‌شود.او با اشاره به موارد مندرج در اساسنامه خانه تئاتر مبنی بر غیر‌انتفاعی بودن و غیر‌سیاسی بودن آن ادامه داد: اشکالی که اینجا اتفاق می‌افتد، این است که ممیز مالیاتی بر اساس مبالغی که ما به جای سود اعلام کرده‌ایم، برای ما مالیات در نظر می‌گیرد و همین سبب شده خانه تئاتر دچار مشکلات عجیبی بشود، به طوری که ما هنوز بابت سال‌های ۹۷، ۹۸ و حتی ۹۶ بدهی مالیاتی داریم.

راد اضافه کرد: به عنوان نمونه برای سال ۹۷ حدود ۳۶۰میلیون تومان و برای سال ۹۸ نیز بیش از ۶۰۰میلیون تومان مالیات در نظر گرفتند که در مجموع رقمی بیش از یک‌میلیارد تومان شده که باید بپردازیم. روال این است که وقتی اظهارنامه‌ را ارائه می‌دهیم، معمولا دو سال بعد مبلغ مالیات را مشخص می‌کنند. ما بعد از اطلاع از این مبلغ، با ریاست اداره مالیات جلسه گذاشتیم که گفتند اعتراض کنید و اعتراض کردیم و در نهایت گفتند موظف به پرداخت مالیات هستید. اما مشکل بعدی این است که اعلام کردند به دلیل تاخیر، مشمول جریمه شده‌ایم و حالا علاوه‌بر ۳۶۰میلیون تومان مالیات سال ۹۷، باید ۲۷۰میلیون تومان اضافه به عنوان جریمه بپردازیم.او با اشاره به پیگیری‌هایی که برای حل این مشکل انجام شده است، افزود: ما اعتراض کردیم و مدتی طول کشید تا پاسخ بدهند. حتی با رئیس کل دارایی جلسه گذاشتیم که قرار شد بررسی کنند، اما این بررسی ۷، ۸ ماه زمان برد. تمام مدتی که منتظر پاسخ اعتراض خود بودیم، به دلیل تاخیر در پرداخت مالیات، مشمول جریمه شدیم، در‌حالی‌که اگر از همان اول می‌گفتند این حکم قطعی است، زمان را برای اعتراض کردن از دست نمی‌دادیم که بعدا به دلیل تاخیر، جریمه شویم ولی متاسفانه اصلا به این قضایا فکر نمی‌شود.

راد در ادامه، درباره وضعیت بودجه خانه تئاتر توضیح داد: بعد از نامه‌نگاری‌های فراوان، بودجه ناچیزی دریافت می‌کنیم که شامل مالیات هم می‌شود در‌حالی‌که در همه جای دنیا از فعالیت‌های فرهنگی حمایت می‌شود. اداره مالیات خودش باید به ما کمک کند نه اینکه از ما مالیات بگیرد.